Wypadek przy pracy a umowa zlecenia - Rynek pracy w prawie

Wykonując umowę zlecenia podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym – emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu. W przypadku umowy zlecenia przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego jest dobrowolne. Prawo do zasiłku chorobowego z powodu wypadku przy pracy nie zależy od objęcia zleceniobiorcy ubezpieczeniem chorobowym, ale od podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu. Nieszczęśliwe zdarzenie podczas wykonywania zlecenia musi jednak spełniać określone kryteria, aby mogło być uznane za wypadek przy pracy.

Definicja wypadku przy pracy

Za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie nagłe wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika (zleceniobiorcę) zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika (zleceniobiorcę) czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika (zleceniobiorcy) w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Czytaj także: Podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu i chorobowemu – jaka jest różnica

Zasiłek chorobowy zleceniobiorcy z tytuły wypadku przy pracy

W przypadku gdy dane zdarzenie spełnia definicję wypadku przy pracy, osobie zatrudnionej na umowie zlecenia przysługuje ten sam pakiet świadczeń co pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę.

Ważne! Wypadek przy pracy zleceniobiorcy, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, traktowany jest tak samo, jak wypadek przy pracy osoby na umowie o pracę.

Zasiłek chorobowy z tytułu wypadku przy pracy przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu, bez względu na przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje również wtedy, jeśli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw wypadku przy pracy.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i rehabilitacyjnego

Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru. Świadczenia te wypłaca zleceniodawca, pod warunkiem, że jest uprawniony do wypłaty zasiłków. Gdy nie jest on uprawniony do takich wypłat, świadczenia wypłaca ZUS.

Zleceniodawca będzie płatnikiem zasiłków, jeśli zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (według stanu na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego). Jeśli liczba ubezpieczonych jest mniejsza niż 20 – zasiłki wypłaca ZUS.

Uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy

Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zleceniobiorcy – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania przez płatnika zawiadomienia o wypadku, zleceniodawca ma obowiązek sporządzić kartę wypadku. Dopiero uznanie w karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy zleceniobiorcy i jej prawidłowe wypełnienie dają zleceniobiorcy prawo do zasiłku wypadkowego. Zleceniodawca zajmuje się ustaleniem okoliczności wypadku i zgłoszeniem sprawy do ZUS-u.

Czytaj także: Masz zaległości w opłacaniu składek do ZUS? Sprawdź, jak możesz sobie pomóc

Kiedy zasiłek chorobowy z tytułu wypadku przy pracy nie przysługuje?

Prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego mają wyłącznie osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym. Oznacza to, że osoba wykonująca umowę zlecenia nie otrzyma zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy, jeśli zleceniodawca nie odprowadza za niego składek na ubezpieczenie społeczne, ponieważ zleceniobiorca ma inny tytuł do ubezpieczeń (np. jest jednocześnie zatrudniony na umowę o pracę) lub jest studentem zwolnionym z tego obowiązku.

Ponadto, świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, nawet gdy zostanie zgłoszony do ubezpieczenia wypadkowego.

Zasiłek chorobowy z funduszu wypadkowego nie zostanie również wypłacony, jeżeli ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających, lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. 

Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)