Rozmowa o rekrutacji do Krajowej Administracji Skarbowej i pracy w tej organizacji [WYWIAD] - Wywiady

Na Państwa stronie internetowej, w zakładce „Kariera” widnieje podział na „Służba cywilna” i „Służba Celno-Skarbowa”. Proszę wskazać najważniejsze różnice między pracą w służbie cywilnej a Służbie Celno-Skarbowej?

Zarówno członkowie korpusu służby cywilnej, jak i funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej, tworzą Krajową Administrację Skarbową, w skrócie KAS. Jesteśmy wyspecjalizowaną administracją rządową, która wykonuje zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych. Chronimy interesy Skarbu Państwa oraz obszar celny Unii Europejskiej, a także zapewniamy obsługę i wsparcie podatników i przedsiębiorców w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych i celnych.

Jeżeli chodzi o najważniejsze różnice, to korpus służby cywilnej obejmuje pracowników i urzędników służby cywilnej, zatrudnianych na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Z kolei Służba Celno-Skarbowa to jednolita, umundurowana formacja o charakterze służby, gdzie funkcjonariusze są mianowani i pełnią obowiązki w ramach stosunku służbowego.

Różnią nas także wykonywane zadania. Typowe zadania członków korpusu służby cywilnej w KAS, to m.in. obsługa oraz wsparcie podatników w realizacji obowiązków podatkowych, prowadzenie postępowań podatkowych, realizacja czynności egzekucyjnych, czy też prowadzenie kontroli podatkowych. Natomiast funkcjonariusze w ramach KAS m.in. kontrolują przestrzeganie przepisów prawa celnego, dokonują odpraw podróżnych i towarów na przejściach granicznych, czy też kontrolują pojazdy w celu zapobiegania przemytowi nielegalnych towarów.

Korpus służby cywilnej to zazwyczaj praca biurowa w standardowych godzinach pracy urzędów. Podczas gdy funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej pracują zmianowo, w terenie, na przejściach granicznych lub w kontrolach mobilnych.

Patrząc przez pryzmat realizowanych zdań, funkcjonariuszom przysługuje nieco więcej uprawnień niż członkom korpusu służby cywilnej. Są to różnego rodzaju dodatki do uposażenia, np. dodatek za stopień służbowy, dodatek za opiekę nad psem służbowym, świadczenie motywacyjne po osiągnięciu 25 lat służby w Służbie Celno-Skarbowej, czy też dodatkowy urlop wypoczynkowy po 15 latach służby. Funkcjonariusze mają też możliwość przejścia na emeryturę po 25 latach służby.

W tej grupie obowiązują również dosyć istotne ,,ograniczenia”. Jeśli przemawiają za tym potrzeby KAS funkcjonariuszowi można powierzyć pełnienie obowiązków służbowych na innym stanowisku na okres do 6 miesięcy, zgodnie z jego kwalifikacjami, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach powierzenie obowiązków może zostać przedłużone do 12 miesięcy. Można go też przenieść do innej jednostki organizacyjnej KAS. Funkcjonariusze mogą pełnić służbę zdalnie jedynie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu klęski żywiołowej związanej z występowaniem chorób zakaźnych u ludzi. Funkcjonariusz ma także obowiązek powiadomienia bezpośredniego przełożonego o zamiarze wyjazdu za granicę (z wyjątkiem wyjazdu do państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA).

W związku z tym, że funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej mają uprawnienia podobne do policji, np. prawo do legitymowania, przeszukań czy zatrzymań, po odbyciu wymaganych szkoleń, przyznawana jest im broń oraz środki przymusu bezpośredniego.

Nieco podobieństw jeżeli chodzi o dodatkowe uprawnienia, jest w korpusie służby cywilnej, ale tylko w przypadku urzędników służby cywilnej, zatrudnianych na podstawie mianowania. Jest to dodatek do wynagrodzenia z tytułu zajmowanego stopnia służbowego, czy też dodatkowy urlop wypoczynkowy. Jednakże jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu lub przemawia za tym interes służby cywilnej, ustawodawca przewidział większe, niż w przypadku pozostałych pracowników, możliwości przeniesienia urzędnika na inne stanowisko pracy lub do innego urzędu.

Co powinna zrobić osoba zainteresowana pracą w Krajowej Administracji Skarbowej? Gdzie ma szukać informacji o naborach?

Osoby zainteresowane pracą w KAS zachęcamy do śledzenia ogłoszeń publikowanych m.in. na naszej stronie internetowej www.gov.pl/ias-bialystok. W zakładce „Kariera” można znaleźć zarówno informacje o wolnych etatach w służbie cywilnej, jak i w Służbie Celno-Skarbowej. Ogłoszenia o naborach do służby cywilnej publikowane są także w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (KPRM) pod adresem https://nabory.kprm.gov.pl/

Jakie predyspozycje i wykształcenie są najczęściej pomocne w pracy w Krajowej Administracji Skarbowej?

W służbie cywilnej najczęściej prowadzimy rekrutacje na stanowisko młodszego kontrolera skarbowego i kontrolera skarbowego. Od kandydatów do pracy na tych stanowiskach oczekujemy co najmniej wykształcenia średniego i znajomości konkretnych przepisów prawa, w zależności od zadań realizowanych na stanowisku, na które prowadzony jest nabór. Najczęściej chodzi o znajomość przepisów Ordynacji podatkowej, ale też ustawy o podatku VAT, PIT czy CIT. Wśród wymagań dodatkowych często pojawia się konkretny profil wyższego wykształcenia – prawnicze, ekonomiczne lub administracyjne. W trakcie naboru sprawdzamy także posiadanie przez kandydatów kompetencji miękkich, takich jak komunikatywność, odporność na stres czy orientacja na klienta.

Postępowania kwalifikacyjne do służby prowadzimy na stanowisko młodszego specjalisty Służby Celno-Skarbowej. Funkcjonariuszem może zostać osoba, która jest obywatelem polskim, posiada wykształcenie co najmniej średnie lub średnie branżowe i której stan zdrowia pozwala na pełnienie służby na określonym stanowisku. Przy rekrutacji do niektórych komórek (np. dochodzeniowo-śledczej) wskazujemy jako wymaganie dodatkowe wykształcenie wyższe prawnicze. Podczas rekrutacji sprawdzamy znajomość zagadnień z zakresu organizacji i funkcjonowania administracji publicznej, w tym KAS, członkostwa Polski w Unii Europejskiej oraz aktualnych zagadnień politycznych oraz społeczno-gospodarczych. Sprawdzamy także sprawność fizyczną, a w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej umiejętność komunikowania się, motywację do podjęcia służby w Służbie Celno-Skarbowej oraz umiejętność funkcjonowania w warunkach stresu i pod presją czasu.

Na Państwa stronie internetowej można przeczytać, że postępowanie rekrutacyjne jest wieloetapowe i zawiera m.in. test wiedzy, test psychologiczny, test sprawności fizycznej, test kompetencyjny, test sprawnościowy. Jest też komisja lekarska. Proszę powiedzieć, ile średnio trwa pełne postępowanie rekrutacyjne?

W związku z tym, że postępowanie kwalifikacyjne do Służby Celno-Skarbowej jest procesem wieloetapowym, trwa około 7-8 miesięcy. Tyle czasu upływa od momentu złożenia dokumentów przez kandydatów do momentu mianowania do służby.

Na czym polega test sprawnościowy? Co wchodzi w jego skład?

W trakcie testu sprawności fizycznej kandydaci wykonują następujące ćwiczenia:

• uginanie ramion w podporze przodem (pompki),
• skłony tułowia w przód z leżenia tyłem (brzuszki),
• bieg na 600 m w przypadku kobiet lub na 1000 m w przypadku mężczyzn.

Zakres testu, kolejność wykonywania ćwiczeń oraz progi zaliczeniowe (uzależnione od wieku kandydata) wynikają z rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 września 2021 roku w sprawie postępowania kwalifikacyjnego do służby w Służbie Celno-Skarbowej.

Czy są jakieś ograniczenia wiekowe, jeżeli chodzi o rekrutację do Krajowej Administracji Skarbowej?

Podczas rekrutacji nie określamy żadnych ograniczeń wiekowych.

Większości z nas praca urzędnika skarbowego kojarzy się z pracą biurową. Wydaje się to jednak dalekie od całej prawdy, ponieważ wielu pracowników Krajowej Administracji Skarbowej pracuje w terenie. Proszę powiedzieć, na czym polega taka terenowa praca w Krajowej Administracji Skarbowej?

To prawda, część osób z korpusu służby cywilnej wykonuje pracę biurową, ale są też zadania, które wymagają pracy poza siedzibą urzędu. Jest to przede wszystkim prowadzenie egzekucji administracyjnej w terenie oraz kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej.

Jakie zalety ma praca w Krajowej Administracji Skarbowej? Czyli, czym zachęcacie Państwo kandydatów do pracy?

Praca i służba w Krajowej Administracji Skarbowej to:

• stabilne i pewne zatrudnienie,
• możliwość rozwoju zawodowego, m.in. poprzez udział w szkoleniach stacjonarnych i online, programach adaptacyjnych i mentoringowych,
• udział w zadaniach i projektach, także o charakterze ogólnopolskim,
• konkurencyjne wynagrodzenie, nagrody jubileuszowe, trzynasta pensja,
• świadczenia socjalne, dopłata do wypoczynku oraz zajęć kulturalno-oświatowych lub sportowo-rekreacyjnych,
• dodatkowe świadczenia za długoletnią pracę i służbę.

Z jakich niedogodności powinna sobie zdawać sprawę osoba, która chce podjąć pracę w Krajowej Administracji Skarbowej? (np. stres, praca w weekendy, nietypowy wymiar czasu pracy, praca poza miejscem zamieszkania, praca w nocy)

Naszej pracy niestety często towarzyszy stres. Dotyczy to realizacji zadań zarówno przez członków korpusu służby cywilnej (tj. prowadzenie egzekucji administracyjnej, czynności kontrolnych czy też bezpośredniej obsługi podatników), jak również funkcjonariuszy (kontrola przestrzegania przepisów prawa celnego, kontrolowanie pojazdów itp.). Zdarza się, że podczas realizacji zadań mamy do czynienia ze zorganizowanymi grupami przestępczymi, więc praca pod presją i narażenie na stres jest codziennością niektórych naszych pracowników i funkcjonariuszy.

Co więcej, funkcjonariusze pełnią służbę zarówno w weekendy, w nocy, jak i poza miejscem zamieszkania.

Ponadto urzędnicy i funkcjonariusze muszą cały czas dbać o rozwój zawodowy ponieważ dynamicznie zmieniające się otoczenie prawne oraz fakt, że cały czas rosną wymagania społeczne w stosunku do KAS, wymagają od nas ciągłego rozwoju i profesjonalizacji. Podczas realizacji zadań niezbędna jest znajomość wielu dziedzin prawa, umiejętność analizy linii orzecznictwa sądowego i publikacji fachowych. Musimy również posiadać wysoko rozwinięte umiejętności interpersonalne, niezbędne do obsługi tzw. ,,trudnego klienta”.

Czy orientują się Państwo, ile osób – mniej więcej - będziecie chcieli przyjąć do pracy w Krajowej Administracji Skarbowej w 2025 r.?

Dysponujemy wiedzą w tym zakresie jedynie w ramach naszego województwa, czyli podlaskiej KAS. Prognozujemy, że w 2025 roku przyjmiemy:

• do pracy w służbie cywilnej ok. 40 osób,
• do służby w Służbie Celno-Skarbowej ok. 60 osób.

Niezależnie od powyższych planów, będziemy prowadzili również nabory w celu zastępstwa długotrwale nieobecnych pracowników. W 2024 roku zatrudniliśmy w korpusie służby cywilnej w podlaskiej KAS 23 osoby na zastępstwo.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Wojciech Napora

Wiesław Kuc - Zastępca Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku. Nadzoruje w podlaskiej Izbie Pion Personalny.