Osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-08-06
Przedsiębiorca, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, ma możliwość korzystania z pomocy bliskiej osoby w prowadzeniu firmy. Podpowiadamy, kim jest osoba współpracująca oraz jakie ma uprawnienia.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o systemie zabezpieczeń społecznych osobą współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Osobą współpracującą nie może być również brat ani siostra.
Składki ZUS
Bez względu na to, czy członek rodziny współpracuje w działalności na podstawie umowy o pracę, czy też pomaga nieodpłatnie, dla celów ZUS uważany jest za osobę współpracującą.
Współpraca przy działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkiem objęcia osoby współpracującej ubezpieczeniem ZUS. Jednak zasady opłacania składek osób współpracujących nie zawsze są takie same, jak w przypadku innych pracowników. Przy zatrudnieniu osoby współpracującej:
- na umowę o pracę – składki ZUS odprowadza się w takim samym wymiarze jak za przedsiębiorcę;
- na umowę zlecenia – składki ZUS należy odprowadzać jak przy umowach zlecenia z innymi zleceniobiorcami. W tym przypadku składki zależą głównie od wysokości wynagrodzenia;
- na umowę o dzieło – co do zasady od takiej umowy opłaca się składki ZUS w wymiarze jak za przedsiębiorcę;
- nieodpłatnie – składki ZUS opłaca się w wymiarze jak za przedsiębiorcę.
Osoby współpracujące nie mogą korzystać z preferencyjnych stawek ZUS. Oznacza to, że przedsiębiorca rozpoczynający działalność, opłacający mały ZUS, któremu pomaga małżonek, jest zobowiązany odprowadzać za niego składki w pełnej wysokości.
Nieodpłatna współpraca
W sytuacji, kiedy pomoc w prowadzeniu firmy przez członka rodziny jest nieodpłatna, mamy do czynienia z, tzw. umową dorozumianą, co oznacza, że została sporządzona ustnie i członkowie rodziny zgodzili się świadczyć nieodpłatną pomoc w firmie.
Składki ZUS w takim przypadku powinny być odprowadzane w takim wymiarze jaki obowiązuje osobę prowadzącą działalność gospodarczą. W sytuacji, gdyby małżonek był dodatkowo zatrudniony, gdzie jego wynagrodzenie byłoby wyższe lub równe minimalnemu, to w związku z współpracą w działalności współmałżonka powinien podlegać jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Wynagrodzenie osoby współpracującej
Wynagrodzenie osoby współpracującej może stanowić koszt podatkowy prowadzonej działalności.
Wypłacając osobie współpracującej wynagrodzenie przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzić z tego tytułu podatek dochodowy tak jak od wynagrodzeń innych pracowników.
Jak rozumieć współpracę?
Żaden z przepisów prawa nie definiuje, na czym właściwie miałaby polegać współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. Należy zatem w tym przypadku posiłkować się interpretacjami sądów. Określają one m.in., że współpraca powinna mieć znaczenie ekonomiczne istotne dla działalności gospodarczej, czynności pomocy muszą charakteryzować się systematycznością, stabilnością i zorganizowaniem oraz muszą odbywać się z dużą częstotliwością i zajmować znaczny czas.
Warto również wymienić działania, które nie mogą być uznane za współpracę. Należą do nich:
- wykonywanie zwykłych obowiązków członków rodziny wynikających z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
- zastępstwo w sytuacjach awaryjnych,
- wydarzenia o charakterze incydentalnym, okazjonalnym,
- samo posiadanie pełnomocnictwa (również notarialnego),
- działania o charakterze wtórnym, które nie są w bezpośrednim związku z przedmiotem działalności (np. samo wystawianie faktur jest realizacją obowiązku podatkowego).
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Zobacz podobne artykuły:

Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy Jaka jest różnica między wynagrodzeniem chorobowym a zasiłkiem chorobowym? Ile wynosi okres zasiłkowy i od czego on zależy? Odpowiadamy.

Renta rodzinna a status bezrobotnego Status osoby bezrobotnej może uzyskać osoba, która nie nabyła prawa do emerytury lub renty, w tym renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej oraz renty rodzinnej w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podpowiadamy, komu przysługuje renta rodzinna oraz jakie warunki powinna spełnić osoba posiadająca prawo do renty rodzinnej, aby mogła zarejestrować się w urzędzie pracy.

Renta szkoleniowa z ZUS Osoba, która ze względu na niezdolność do pracy w swoim zawodzie zmuszona jest do przekwalifikowania, może starać się o rentę szkoleniową. Świadczenie to przyznawane jest przed Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby je otrzymać, trzeba jednak spełniać pewne warunki. Prześledziliśmy je dokładnie.

Wypłata gwarantowana z ZUS Osoby, które pobierają emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego, mają możliwość wskazania osoby, która w razie śmierci tego emeryta będzie miała prawo do otrzymania wypłaty gwarantowanej. Podpowiadamy, kogo można uposażyć oraz jakie warunki należy spełnić.

Twoje dziecko chodzi do żłobka? Sprawdź, czy możesz otrzymać dofinansowanie Od 1 kwietnia 2022 roku będzie można składać wnioski do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o dofinansowanie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Wysokość wsparcia wyniesie do 400 zł miesięcznie. Podpowiadamy, kto może z niego skorzystać oraz jakie warunki należy spełnić.

Zasiłek opiekuńczy dla pracującego rodzica Pracującemu rodzicowi, podlegającemu ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje prawo do płatnego zasiłku opiekuńczego w przypadku choroby dziecka, zamknięcia placówki, do której uczęszcza, a także w przypadku objęcia dziecka kwarantanną. Podpowiadamy, jakie warunki muszą być spełnione, aby zasiłek opiekuńczy został wypłacony.

Miałeś wypadek przy pracy? Sprawdź, czy otrzymasz odszkodowanie! Jednorazowe odszkodowanie z ZUS przysługuje osobie zgłoszonej do ubezpieczeń społecznych, która uległa wypadkowi przy pracy. Sprawdź, jakich formalności należy dokonać!

Urlop macierzyński – wymiar i zasady udzielania Urlop macierzyński jest obowiązkowy. Przysługuje on każdej pracownicy, która urodziła dziecko i jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. W jakim wymiarze przysługuje urlop macierzyński? Jak wpływa on na prawo do zasiłku dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
W prawie
-
Potrącenia z wynagrodzenia za pracę
22.06.2022 -
Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy
20.06.2022