Powrót

Komu przysługuje odprawa pieniężna po zwolnieniu z pracy?

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-12-09

O odprawie pieniężnej nie przeczytamy w Kodeksie pracy. Zasady jej przyznawania opisuje ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Komu, na mocy tego dokumentu, przysługuje odprawa pieniężna, tzw. odprawa ekonomiczna?

Z punktu widzenia odprawy pieniężnej, kluczowe przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników zawarte są w artykułach: 1, 8 i 10. 

W artykule 8 ust 1 ww. ustawy czytamy: 

„Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;

2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;

3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.”

 

Czytaj także: Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

 

Ponadto, w artykule 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników czytamy m.in., że:

  • przy ustalaniu okresu zatrudnienia stosuje się przepis zawarty w Kodeksie pracy w art. 36 § 11, czyli:

do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy wlicza się pracownikowi również okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 (w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

  • Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
  • Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

 

Grupowe zwolnienie, a odprawa

W artykule 8 ww. ustawy czytamy o grupowym zwolnieniu. Co to oznacza? Odpowiedź znajduje się w art. 1 ww. ustawy. Stanowi on:

„1. Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,

2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,

3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników

– zwanego dalej „grupowym zwolnieniem”.

2. Liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.”

 

Czy można dostać odprawę w ramach zwolnienia indywidualnego? 

Chociaż odprawa pieniężna kojarzy się najczęściej z rozwiązaniem umowy w ramach „zwolnień grupowych” (o czym wyżej), pracownik może mieć do niej prawo również w ramach zwolnienia indywidualnego (art. 10 ww. ustawy).

 

Czytaj także: Strajk, czyli środek ostateczny

 

W wyjaśnieniach Państwowej Inspekcji Pracy czytamy, że :

„Uzyskanie prawa do odprawy jest uwarunkowane łącznym spełnieniem trzech przesłanek tj.:

  • po pierwsze, pracodawca musi zatrudniać powyżej 20 pracowników w momencie składania pracownikowi oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy lub podpisywania zgodnego oświadczenia w sprawie rozwiązania umowy,
  • po drugie, musi dojść do rozwiązania umowy o pracę w trybie porozumienia stron lub w trybie wypowiedzenia umowy przez pracodawcę,
  • po trzecie, wyłączną przyczyną rozwiązania umowy musi być przyczyna niedotycząca pracownika (m.in. przyczyna ekonomiczno-finansowa lub organizacyjno-strukturalna, taka jak likwidacja stanowiska pracy, restrukturyzacja zakładu pracy, upadłość lub likwidacja pracodawcy). Wobec tego, prawa do odprawy nie uzyska pracownik, po którego stronie stoi przyczyna rozwiązania umowy o pracę (np. nieefektywność w pracy, niewykonanie polecenia pracodawcy lub utrata uprawnień do wykonywania pracy).”

 

Szczegółowych informacji w zakresie odprawy pieniężnej udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

 

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy.


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Urlop bezpłatny – czy pracodawca może go odmówić?
    Urlop wypoczynkowy jest jednym z przywilejów pracowniczych. Co w przypadku wykorzystania przez pracownika całej puli przysługującego mu urlopu wypoczynkowego – 20 lub 26 dni? Ratunkiem może okazać się urlop bezpłatny, ale czy pracodawca musi wyrazić na niego zgodę? Podpowiadamy.

  • Urlop wypoczynkowy – przydatne informacja dla pracowników
    Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, czyli osoby, która świadczy pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Nie może on zrzec się tego prawa ani przenieść go na inną osobę. Co jeszcze warto wiedzieć o urlopie wypoczynkowym?

  • Zmiana warunków zatrudnienia na wniosek pracownika
    Pracownicy mają prawo do wnioskowania do pracodawcy o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony. Kiedy takie prawo przysługuje i jakie obowiązki wobec tego ma pracodawca? Podpowiadamy.

  • Bezpieczeństwo w pracy – czynniki szkodliwe dla zdrowia
    W miejscu pracy, inaczej środowisku pracy, mogą i często występują czynniki szkodliwe dla zdrowia pracowników. Jakie w związku z tym obowiązki ma pracodawca? Co powinien zrobić, aby zapobiegać chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą? Odpowiadamy.

  • Na jakie świadczenia może liczyć ojciec opiekujący się dzieckiem?
    Ojcowie również mają prawo do płatnego zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego z ZUS. Sprawdź, jakimi uprawnieniami ojcowie muszą podzielić się z matką, a które przysługują wyłącznie ojcom.

  • Zatrudnianie cudzoziemców – niewypracowanie zadeklarowanej ilości godzin
    Pracodawcy, którzy zatrudniają cudzoziemców na podstawie umowy zlecenia i dokumentu legalizującego taką pracę zastanawiają się, co w przypadku niewypracowania zadeklarowanej ilości godzin? Czy mogą wypłacić wynagrodzenie za rzeczywiście przepracowane godziny? Odpowiadamy.

  • Czy kobieta w ciąży może wycofać wypowiedzenie umowy o pracę?
    Kodeks pracy przewiduje szczególną ochronę zatrudnienia kobiet w ciąży. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę takiej pracownicy, a w niektórych przypadkach umowa, która uległaby rozwiązaniu w okresie ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu. Co w przypadku, jeśli to pracownica składa wypowiedzenie? Wyjaśniamy, czy ma prawo je wycofać z powodu ciąży i w jakich przypadkach.

  • Równoważny system czasu pracy - zasady
    System równoważnego czasu pracy jest jedną z elastycznych form normowania czasu pracy. Na czym polega i jakie są jego ograniczenia? Sprawdź!

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy