Komu przysługuje odprawa pieniężna po zwolnieniu z pracy?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-12-09
O odprawie pieniężnej nie przeczytamy w Kodeksie pracy. Zasady jej przyznawania opisuje ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Komu, na mocy tego dokumentu, przysługuje odprawa pieniężna, tzw. odprawa ekonomiczna?
Z punktu widzenia odprawy pieniężnej, kluczowe przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników zawarte są w artykułach: 1, 8 i 10.
W artykule 8 ust 1 ww. ustawy czytamy:
„Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.”
Czytaj także: Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia
Ponadto, w artykule 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników czytamy m.in., że:
- przy ustalaniu okresu zatrudnienia stosuje się przepis zawarty w Kodeksie pracy w art. 36 § 11, czyli:
do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy wlicza się pracownikowi również okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 (w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
- Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
- Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Grupowe zwolnienie, a odprawa
W artykule 8 ww. ustawy czytamy o grupowym zwolnieniu. Co to oznacza? Odpowiedź znajduje się w art. 1 ww. ustawy. Stanowi on:
„1. Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
– zwanego dalej „grupowym zwolnieniem”.
2. Liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.”
Czy można dostać odprawę w ramach zwolnienia indywidualnego?
Chociaż odprawa pieniężna kojarzy się najczęściej z rozwiązaniem umowy w ramach „zwolnień grupowych” (o czym wyżej), pracownik może mieć do niej prawo również w ramach zwolnienia indywidualnego (art. 10 ww. ustawy).
Czytaj także: Strajk, czyli środek ostateczny
W wyjaśnieniach Państwowej Inspekcji Pracy czytamy, że :
„Uzyskanie prawa do odprawy jest uwarunkowane łącznym spełnieniem trzech przesłanek tj.:
- po pierwsze, pracodawca musi zatrudniać powyżej 20 pracowników w momencie składania pracownikowi oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy lub podpisywania zgodnego oświadczenia w sprawie rozwiązania umowy,
- po drugie, musi dojść do rozwiązania umowy o pracę w trybie porozumienia stron lub w trybie wypowiedzenia umowy przez pracodawcę,
- po trzecie, wyłączną przyczyną rozwiązania umowy musi być przyczyna niedotycząca pracownika (m.in. przyczyna ekonomiczno-finansowa lub organizacyjno-strukturalna, taka jak likwidacja stanowiska pracy, restrukturyzacja zakładu pracy, upadłość lub likwidacja pracodawcy). Wobec tego, prawa do odprawy nie uzyska pracownik, po którego stronie stoi przyczyna rozwiązania umowy o pracę (np. nieefektywność w pracy, niewykonanie polecenia pracodawcy lub utrata uprawnień do wykonywania pracy).”
Szczegółowych informacji w zakresie odprawy pieniężnej udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy.
Zobacz podobne artykuły:
![](/documents/20197/820941/Praca_powierzenie_inne_miejsce_kodeks_pracy_miniatura.jpg/b79aa338-7816-41df-abe3-fa75831ee8e4?t=1719914953171)
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Dokumentacja_pracownicza_zlikwidowany_zaklad_pracy_miniatura.jpg/ad470af5-1efc-4203-a7a0-533ce143c332?t=1717144644001)
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Zwolnienie_choroba_umowa_praca_zielona_linia_miniatura.jpg/0d566ec6-2a7b-4f9b-959a-b06633b4e304?t=1651829955231)
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Zagubione-swiadectwo-pracy.jpg/3b1f2a44-ffb8-4180-aedf-2eb23e677719?t=1540188136710)
Zagubione świadectwo pracy Nie masz świadectwa pracy? Sprawdź, kto może Ci pomóc!
![](/documents/20197/820941/Pracodawca_pracownik_praca_obowiazki_inne_zlecenie_miniatura.jpg/04e72539-e25a-4363-8dc9-cbfe51035f59?t=1714484110070)
Kiedy pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie dodatkowych obowiązków Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z zakresem jego obowiązków przed dopuszczeniem go do pracy. Czy pracodawca może zlecić pracownikowi inne zadania niż wynikające z zawartej umowy o pracę? Czy pracownik ma obowiązek je wykonać? Podpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Matka_ojciec_dziecko_uprawnienia_rodzicielskie_miniatura.jpg/0b433cca-f821-4fba-8010-2432b04e6dab?t=1711009318323)
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Praca_tymczasowa_umowa_uprawnienia_miniatura.jpg/8f318f13-a33e-4658-a2b4-7cfc1b83765c?t=1709300667612)
Umowa o pracę tymczasową a uprawnienia pracownicze Czym jest umowa o pracę tymczasową i jakie są warunki zatrudnienia na jej podstawie? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
![](/documents/20197/820941/Odprawa_emerytura_renta_zielona_linia_miniatura.jpg/b6c0b873-16c5-449e-a7e8-d34eaea1a518?t=1672656209682)
Odprawa emerytalna i rentowa Przechodzisz na rentę lub emeryturę? Sprawdź, czy należy Ci się odprawa i w jakiej wysokości.