Prawo jazdy na rynku pracy – wymóg czy przeżytek? - Rynek pracy na co dzień

Prawo jazdy jest jednym z najpopularniejszych (o ile nie najpopularniejszym w ogóle) uprawnieniem wpisywanym przez kandydatów w swoich życiorysach. Szacuje się, że najpopularniejszy typ prawa jazdy, kategorii B, posiada w Polsce nawet 21,5 miliona osób. Oznacza to, że ponad połowa populacji naszego kraju ma uprawnienia do kierowania samochodami osobowymi. Posiadanie tego dokumentu nie jest już więc samo w sobie naturalną przewagą na rynku pracy. Zwłaszcza w porównaniu z czasami, gdy na polskich drogach było zdecydowanie mniej aut.

Prawo jazdy jako przewaga

Oczywiście wciąż istnieją zawody, których nie da się wykonywać bez posiadania prawa jazdy. Dotyczy to wszelkiego rodzaju kierowców (w transporcie towarów lub transporcie pasażerskim) czy kurierów (z wyjątkiem usług tego typu świadczonych np. na rowerze). Niemożliwym jest (z oczywistych powodów) zostanie instruktorem nauki jazdy lub egzaminatorem bez posiadania „prawka”.

Istnieje też pewien katalog zawodów, w których trudno jest realizować zakres swoich obowiązków bez uprawnień do kierowania pojazdami. Dotyczy to na przykład przedstawicieli handlowych, mobilnych techników, serwisantów czy pracowników budowlanych. Przedstawiciele tych zawodów często podróżują do swoich klientów lub na place budowy (nierzadko między miastami), stąd posiadanie przez nich prawa jazdy jest niejako obowiązkiem.

Chociaż w ostatnich latach znacząco poszerzył się zakres spraw, które możemy załatwić całkowicie online (cyfrowy obieg dokumentów jest już niemal naturalny), to pewne zagadnienia wciąż decydujemy się realizować osobiście. Co prawda spotkanie z kontrahentem można zrealizować przez wideokonferencję, a szczegóły kontraktu uzgodnić telefonicznie/e-mailowo, to jednak często ich dopinanie odbywa się w formie osobistego spotkania.

Podobnie ma się sytuacja z pracownikami mediów – reporterami, operatorami czy fotografami. Choć znaczną część obowiązków można zrealizować zza monitora (spisanie czy montaż reportażu), wywiad można przeprowadzić (i nagrać) telefonicznie lub przez wideokonferencję, to jednak trudno wyobrazić sobie pracę reportera bez wizyt w terenie.

Posiadanie prawa jazdy i (własnego lub służbowego) samochodu oznacza jednocześnie większą mobilność i elastyczność w zakresie wykonywanych obowiązków. Nie miałoby to znaczenia w przypadkach, kiedy nasza praca wiązałaby się wyłącznie z wykonywaniem obowiązków w określonym miejscu. Jeśli jednak wykonywany zawód wymaga przemieszczania się – posiadanie prawa jazdy może stać się atutem.

Podobnie zresztą jak i udogodnieniem dla samego pracownika. Tak jak w dużych miastach możliwe jest przemieszczanie się chociażby komunikacją miejską, to jednak nierzadko pokonanie trasy z punktu A do B własnym autem jest o wiele dogodniejsze i potrafi zająć mniej czasu niż chociażby autobusami.

Po co mi samochód?

Przy rosnącej popularności pracy zdalnej lub hybrydowej, przedstawiciele niektórych branż (pracownicy biurowi, programiści, graficy, itp.) mogą wykonywać swoje zadania z poziomu własnej kanapy. Posiadanie przez nich prawa jazdy nie jest – przynajmniej z punktu zawodowego – koniecznością.

Jeśli jednak musimy pracować z biura (nawet co jakiś czas), to w miastach – poza wspomnianą wcześniej komunikacją miejską – istnieją inne formy transportu. Hulajnogi elektryczne, rowery miejskie, taksówki, platformy do zamawiania przewozów pasażerskich czy car sharing – wszystko to sprawia, że w dużych aglomeracjach samochód nie jest niezbędny do funkcjonowania, jak często jest to w realiach życia kilkanaście/kilkadziesiąt kilometrów od dużego ośrodka.

Istnieje też spore grono osób, które z różnych powodów nie chcą lub nie potrzebują mieć prawa jazdy. Jest to postawa jak najbardziej zrozumiała. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy wymienić można m.in. niepewność i stres odczuwane z zasiadaniem za kierownicą, niewielkie doświadczenie w kierowaniu pojazdem, a także koszty ponoszone z zakupem i utrzymaniem auta. Zwłaszcza te ostatnie mogą być problematyczne, zwłaszcza dla osób dopiero wkraczających w dorosłość i życie zawodowe. Dla tych ostatnich samo posiadanie samochodu przestało być synonimem prestiżu i samodzielności.

Podsumowanie

Choć posiadanie prawa jazdy wciąż zapewnia ich posiadaczom większą swobodę w podróżowaniu i poszerza zasięg, w ramach którego mogą być skłonni poszukiwać zatrudnienia, to nie jest ono wymagane na każdym stanowisku. Specyfika określonych branż sprawia, że w konkretnych przypadkach bez auta trudno jest wykonywać wszystkie obowiązki.

Rynek pracy, technologia i infrastruktura nieustannie się rozwijają. Jeszcze kilka lat temu mało kto myślał o możliwości wykonywania swojej pracy z domu. Być może za kilka lub kilkanaście lat infrastruktura i dostępność transportu rozwinie się na tyle, że posiadanie auta przestanie być wymogiem nawet w najbardziej uzależnionych od tego branżach.

Adam Utko (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)