Okres uprawniający do zasiłku - Rynek pracy w prawie

W trakcie rejestracji w urzędzie pracy pracownik urzędu sprawdza nie tylko to, czy bezrobotnemu przysługuje prawo do zasiłku, ale także w jakiej wysokości świadczenie będzie wypłacane. A wysokość świadczenia (80%, 100%, 120%) zależy od okresu uprawniającego do zasiłku. Co się do niego wlicza? Odpowiedź znajdziemy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wysokość zasiłku

W art. 72 czytamy m.in., że:

1. Wysokość zasiłku wynosi:

1) 1 662 zł (od 1 czerwca 2024 r.) miesięcznie w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku;

2) 1 305,20 zł (od 1 czerwca 2024 r.) miesięcznie w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

2. Bezrobotnemu, którego łączne okresy wymienione w art. 71 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5, zwane dalej „okresem uprawniającym do zasiłku”, wynoszą mniej niż 5 lat, przysługuje zasiłek w wysokości 80% kwoty zasiłku określonego w ust. 1.

3. Bezrobotnemu, którego okres uprawniający do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat, przysługuje zasiłek w wysokości 120% kwoty zasiłku określonego w ust. 1.

Czytaj także: Zasiłek dla bezrobotnych na 365 dni - komu przysługuje?

Na wysokość świadczenia wpływ ma zatem „okres uprawniający do zasiłku”, na który składają się wymienione w przepisach różne okresy aktywności zawodowej.

Okres uprawniający do zasiłku, czyli co?

Na okres uprawniający do zasiłku składają się (art. 71. ust. 1 pkt 2):

• czas zatrudnienia i osiąganie wynagrodzenia w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy, z zastrzeżeniem art. 104a–105; w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni,
• czas pracy na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiąganie z tego tytułu dochodu w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• czas świadczenia usług na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracy przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca, z zastrzeżeniem art. 104b ust. 2,
• czas opłacania składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, z zastrzeżeniem art. 104b ust. 2, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• czas wykonywania pracy w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• czas wykonywania pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• czas opłacania składki na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego w państwie niewymienionym w art. 1 ust. 3 pkt 2 lit. a–c (w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a-c wymienione są: państwa członkowskie Unii Europejskiej, państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależące do Unii Europejskiej, państwa niebędące stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi), w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia,
• czas zatrudnienia za granicą i przybycia do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant,
• czas zatrudnienia, pełnienia służby lub wykonywania innej pracy zarobkowej i osiąganie wynagrodzenia lub dochodu, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Czytaj także: Dodatek aktywizacyjny a podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

Ponadto (art. 71 ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5):

• czas zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego, służby przygotowawczej, służby kandydackiej, kontraktowej zawodowej służby wojskowej, ćwiczeń wojskowych, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie lub służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny oraz zasadniczej służby w obronie cywilnej i służby zastępczej, a także służby w charakterze funkcjonariusza, o którym mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin;
• czas urlopu wychowawczego udzielonego na podstawie odrębnych przepisów;
• okresy niewymienione w ust. 1 pkt 2, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, jeżeli podstawę wymiaru składek stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę;
• okresy, za które przyznano odszkodowanie z tytułu niezgodnego z przepisami rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy lub stosunku służbowego, oraz okres, za który wypłacono pracownikowi odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

Pozostałe okresy

Wyżej wymieniliśmy najpopularniejsze okresy aktywności zawodowej, które składają się na „okres uprawniający do zasiłku”, od którego zależy wysokość i okres pobierania zasiłku. Warto też sięgnąć do art. 72 ustępów: 4, 5 i 5a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, gdzie wymienione są pozostałe okresy, które składają się na „okres uprawniający do zasiłku”, m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego młodocianych pracowników, okres zatrudnienia za granicą osoby, która przesiedliła się do kraju na warunkach repatriacji w rozumieniu przepisów o repatriacji czy okresy urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych.

Szczegółowych informacji na temat rejestracji w urzędzie pracy oraz zasiłku dla bezrobotnych udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.