Zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji - Zatrudnienie cudzoziemca

Zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji udziela się, gdy celem pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji oraz spełnione są łącznie następujące warunki:

1. Cudzoziemiec:
   • zawarł, na okres przynajmniej 6 miesięcy, umowę o pracę, umowę o pracę nakładczą, umowę cywilnoprawną, na podstawie której wykonuje pracę, świadczy usługi lub pozostaje w stosunku służbowym,
   • posiada formalne kwalifikacje i spełnia inne warunki, które są wymagane, w przypadku zamiaru wykonywania pracy w zawodzie regulowanym (w rozumieniu art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej),
   • posiada wyższe kwalifikacje zawodowe niezbędne do wykonywania pracy w tym zawodzie, w przypadku zamiaru wykonywania pracy w zawodzie niebędącym zawodem regulowanym (w rozumieniu art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej),
   • posiada ubezpieczenie zdrowotne (w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. Cudzoziemiec będzie wykonywał pracę w zawodzie, który nie znajduje się na liście zawodów, o której mowa w art. 31 ust. 3 ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (Chodzi o listę, którą może stworzyć starosta na uzasadniony wniosek dyrektora powiatowego urzędu pracy. Określa się w niej zawody, w stosunku do których odmawia się wydania zezwolenia na pracę cudzoziemca ze względu na trudną sytuację na lokalnym rynku pracy, uzasadniającą ograniczenie możliwości podjęcia pracy przez cudzoziemców na terenie powiatu.)
   Przepisu dotyczącego ww. listy zawodów nie stosuje się, gdy:
   1. cudzoziemiec, bezpośrednio przed złożeniem wniosku, posiadał zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, lub zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji u tego samego podmiotu powierzającego mu pracę na tym samym stanowisku lub
   2. cudzoziemiec był już legalnie zatrudniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, lub
   3. cudzoziemiec spełnia warunki zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę określone odrębnymi przepisami.
3. Roczne wynagrodzenie brutto wynikające z miesięcznego lub rocznego wynagrodzenia wskazane w umowie nie jest niższe niż równowartość 150% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. (Przeciętne wynagrodzenie ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Limit udzielanych zezwoleń

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki może określić, w drodze rozporządzenia, limit udzielanych w danym roku kalendarzowym po raz pierwszy zezwoleń na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, który może obejmować poszczególne województwa, zawody, rodzaje umów, na podstawie których cudzoziemcowi może zostać powierzone wykonywanie pracy, lub rodzaje działalności podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi według klasyfikacji określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

W rozporządzeniu tym minister właściwy do spraw wewnętrznych uwzględni potrzeby rynku pracy, względy bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego oraz zasadę komplementarności zatrudnienia cudzoziemców w stosunku do obywateli polskich.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych ogłasza osiągnięcie ww. limitów w danym roku kalendarzowym w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia.

Na jaki okres?

Zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji udziela się na okres dłuższy o 3 miesiące od okresu wykonywania pracy, nie dłuższy jednak niż 3 lata.

Obowiązek informacyjny

Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji w terminie 15 dni roboczych zawiadamia pisemnie o utracie pracy wojewodę, który udzielił tego zezwolenia.

Jeżeli zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji udzielił Szef Urzędu w drugiej instancji, zawiadomienie pisemne o utracie pracy kieruje się do wojewody, który orzekał w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji w pierwszej instancji.

Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji w terminie 15 dni roboczych zawiadamia pisemnie wojewodę, który udzielił mu tego zezwolenia o:

1. zmianie podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi;
2. zaprzestaniu spełniania wymogów udzielenia mu tego zezwolenia.

Jeżeli zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji udzielił Szef Urzędu w drugiej instancji, ww. zawiadomienie kieruje się do wojewody, który orzekał w sprawie udzielenia cudzoziemcowi tego zezwolenia w pierwszej instancji.

Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji w terminie 15 dni roboczych zawiadamia pisemnie wojewodę, który udzielił mu tego zezwolenia, o rozpoczęciu korzystania z mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE, wskazując państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym z tej mobilności korzysta.

Jeżeli zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji udzielił Szef Urzędu w drugiej instancji, ww. zawiadomienie, kieruje się do wojewody, który orzekał w sprawie udzielenia cudzoziemcowi tego zezwolenia w pierwszej instancji.

Decyzja

W decyzji o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji określa się okres ważności tego zezwolenia i wskazuje się, że cudzoziemiec może wykonywać pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji za wynagrodzeniem nie niższym niż 150% kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Wojewoda przekazuje Szefowi Urzędu odpis decyzji o:

• udzieleniu, odmowie udzielenia i cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;
• udzieleniu zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE posiadaczowi zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.

Odmowa wszczęcia postępowania

Poza przypadkami, o których mowa w art. 99 ust. 1 pkt 1–3 i 5–10 oraz ust. 1a, odmawia się wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, gdy w dniu złożenia wniosku o udzielenie tego zezwolenia cudzoziemiec:

• ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych lub posiada takie zezwolenie lub
• ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej naukowca lub posiada takie zezwolenie, lub
• jest pracownikiem przedsiębiorstwa prowadzącego działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i jest czasowo oddelegowany przez pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zobowiązań określonych w umowie międzynarodowej dotyczącej ułatwienia wjazdu i czasowego pobytu niektórych kategorii osób fizycznych zajmujących się wymianą handlową lub inwestycjami, lub
• posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie na tym terytorium, lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu turystycznym lub w celu odwiedzin u rodziny lub przyjaciół, lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu turystycznym lub w celu odwiedzin u rodziny lub przyjaciół, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zgody na pobyt tolerowany lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych albo w związku z udzieleniem mu azylu lub ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Odmowa udzielenia zezwolenia

Poza przypadkami, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 1–5, 8 i 9 ustawy o cudzoziemcach, udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji cudzoziemcowi odmawia się, gdy:

• w danym roku kalendarzowym został osiągnięty dotyczący tego cudzoziemca limit udzielonych zezwoleń (o którym mowa wyżej, w części „Limit udzielanych zezwoleń”) na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (określony w przepisach wydanych na podstawie art. 127a ust. 1);
• podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi:
  1. został ustanowiony lub działa głównie w celu ułatwiania cudzoziemcom wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
  2. jest zarządzany lub kontrolowany przez osobę fizyczną prawomocnie:
     • ukaraną za wykroczenie, o którym mowa w art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 621), która w ciągu 2 lat od ukarania została ponownie ukarana za podobne wykroczenie, lub
     • ukaraną za wykroczenia, o których mowa w art. 84 ust. 3–5 ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
     • skazaną za przestępstwo, o którym mowa w art. 218–221 Kodeksu karnego, lub
     • skazaną za przestępstwo, o którym mowa w art. 9 lub art. 10 ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
     • ukaraną za wykroczenie, o którym mowa w art. 11 ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
  3. nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, lub
  4. zalega z uiszczeniem podatków, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, lub
  5. nie prowadzi działalności gospodarczej albo została ogłoszona jego upadłość.

Cofnięcie zezwolenia

Poza przypadkami, o których mowa w art. 101 pkt 1 lub 2 ustawy o cudzoziemcach, cudzoziemcowi cofa się zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, gdy:

• okoliczności sprawy wskazują, że cudzoziemiec nie wykonuje pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub
• wystąpiła przynajmniej jedna z okoliczności, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 2, 4, 5 lub 8 ustawy o cudzoziemcach, lub
• wystąpiła przynajmniej jedna z okoliczności, o których mowa w art. 132 pkt 3 lit. c lub d ustawy o cudzoziemcach, lub
• cudzoziemiec nie dopełnił obowiązku zawiadomienia, o którym mowa w art. 134. (Tego przepisu nie stosuje się, jeżeli cudzoziemiec wykaże, że dopełnił obowiązku zawiadomienia, o którym mowa w art. 134, lub zawiadomienie, o którym mowa w art. 134, nie zostało doręczone wojewodzie z powodów niezależnych od cudzoziemca).

Przepisów dotyczących cofnięcia zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, gdy ustał cel pobytu, który był powodem udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, lub cudzoziemiec przestał on spełniać wymogi udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na deklarowany cel pobytu nie stosuje się, jeżeli:

• okres pozostawania cudzoziemca bez pracy nie przekroczył 3 miesięcy, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji przez okres krótszy niż 2 lata;
• okres pozostawania cudzoziemca bez pracy nie przekroczył 6 miesięcy, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji przez okres nie krótszy niż 2 lata.

Decyzję o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji w przypadku, o którym mowa w art. 133 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach, wydaje się nie wcześniej niż:

• po upływie 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania w sprawie o cofnięcie tego zezwolenia, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji przez okres krótszy niż 2 lata;
• po upływie 6 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania w sprawie o cofnięcie tego zezwolenia, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji przez okres nie krótszy niż 2 lata.

W przypadku korzystania przez cudzoziemca w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej z mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE decyzję o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji w przypadkach, o których mowa w art. 133 ust. 1 pkt 1, 3 i 4, wydaje się nie wcześniej niż po uzyskaniu informacji od tego państwa członkowskiego o wydaniu lub odmowie wydania cudzoziemcowi dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 1030/2002, z adnotacją „Niebieska Karta UE”, wydanego z uwagi na korzystanie z mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE.

Dodatkowe informacje

Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji nie zwalnia od spełnienia określonych odrębnymi przepisami wymogów dotyczących wykonywania zawodów regulowanych lub działalności.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych, uwzględniając klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 29 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. poz. 620), ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wykaz zawodów, których wykonywanie skutkuje uznaniem posiadania przez cudzoziemca kwalifikacji zawodowych uzyskanych w wyniku trzyletniego doświadczenia zawodowego, odpowiadający treści załącznika I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1883 z dnia 20 października 2021 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji oraz uchylenia dyrektywy Rady 2009/50/WE.

Szef Urzędu w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej rozpatrującego wniosek cudzoziemca o wydanie dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 1030/2002, z adnotacją „Niebieska Karta UE”, udziela informacji temu państwu, czy cudzoziemiec nadal posiada status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą w Rzeczypospolitej Polskiej.

Podstawa prawa:

Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, art. 127-139

Opracowanie: Zespół redakcyjny Zielonej Linii