Назад

Jakie prawa ma tata w pracy?

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-01-14

Niebawem zostaniesz tatą? Sprawdź, jakie uprawnienia przysługują ojcom!

Tacie w pracy przysługuje nie tylko urlop okolicznościowy (w wymiarze 2 dni). Może on dzielić z matką opiekę nad dzieckiem przez o wiele dłuższy czas. Jeśli żona znajduje się w okresie połogu, pracownik – ojciec może dostać zwolnienie na opiekę nad członkiem rodziny, który takiej opieki wymaga, do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje mu zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.

 

Urlop ojcowski

 

Tata na etacie w okresie pierwszych dwóch lat życia maluszka może skorzystać z urlopu ojcowskiego. Wolne udzielane jest na wniosek pracownika, który należy złożyć nie później niż 7 dni przed planowanym urlopem. Ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni i można go podzielić na dwie części.

 

Urlop macierzyński również dla tatusia

 

O ile urlop ojcowski przysługuje tylko tacie, to do urlopu macierzyńskiego mają prawo już oboje rodzice. Wymiar tego urlopu uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i może wynosić od 20 do 37 tygodni. Pierwsze tygodnie przysługują wyłącznie matce, po 14. tygodniu urlopu macierzyńskiego matka może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca. W tym celu mama, nie później niż siedem dni przed przystąpieniem do pracy, musi złożyć wniosek u szefa, dołączając zaświadczenie od pracodawcy ojca. Zaświadczenie powinno potwierdzać termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, który powinien przypadać bezpośrednio po dniu rezygnacji z urlopu przez matkę. Jeśli pracownica posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po 8 tygodniach po porodzie może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca.

 

Urlop rodzicielski

 

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 lub 34 tygodni, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Na tym urlopie może przebywać ojciec równocześnie z matką, należy tylko pamiętać o tym, aby łącznie nie przekraczał on wspomnianej liczby tygodni. Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego należy złożyć w terminie 21 dni przed planowanym terminem jego rozpoczęcia.

 

Urlop wychowawczy

 

Ojcu, jeśli spełnia określone warunki, przysługuje również prawo do urlopu wychowawczego. Jeżeli jego staż pracy wynosi co najmniej sześć miesięcy, a dziecko nie ukończyło szóstego roku życia, może składać wniosek o urlop wychowawczy do pracodawcy. Wniosek należy złożyć co najmniej 21 dni przed planowanym urlopem, podając datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Z urlopu wychowawczego również mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka.

 

Dni na opiekę

 

Pracownik – ojciec, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia ma prawo do dwóch dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci.

Prawo to przysługuje również w sytuacji, gdy matka nie jest zatrudniona i może sprawować opiekę. W sytuacji, gdy oboje rodzice są zatrudnieni, prawo do dwóch wolnych dni na opiekę ma jedno z nich.

 

Zgoda na pracę w nadgodzinach

 

Pracownika opiekującego się dzieckiem do lat 4, pracodawca bez jego zgody nie może zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz nie może delegować poza stałe miejsce pracy.

Pracodawca, tak jak w przypadku matki, zobowiązany jest uwzględnić wnioski ojca o przyznanie omówionych urlopów.

 

Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

 

Źródło: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Zatrudnianie cudzoziemców – wnioski tylko elektronicznie
    1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przepisami zawartymi w tym akcie prawnym, od dnia jego obowiązywania, o dokumenty legalizujące pracę cudzoziemców (zezwolenia na pracę, oświadczenie o powierzeniu pracy) można wnioskować jedynie elektronicznie. Ponadto każdy dołączany dokument powinien być podpisany elektronicznie.

  • Motywacja, mikro-zmiany i rozwój zespołu
    W świecie krótkich deadline’ów, rosnących oczekiwań i nieustannych zmian, motywacja pracowników staje się jednym z kluczowych czynników sukcesu każdej organizacji. Ale czy da się ją zbudować w sposób trwały, bez ciągłego sięgania po zewnętrzne motywatory, jak premie, benefity czy akcje integracyjne? Coraz więcej badań i doświadczeń z obszaru HR pokazuje, że skuteczna motywacja to nie wielkie hasła, ale mikro-zmiany, codzienna uważność lidera i psychologia, która działa w rytmie pracy zespołu.

  • Już jutro (1 lipca) będzie wprowadzona możliwość przesyłania do urzędów pracy kopii umów zawartych z cudzoziemcami
    Nowe przepisy, które weszły w życie 1 czerwca, nakładają na pracodawców zatrudniających cudzoziemców na podstawie oświadczeń o powierzeniu pracy oraz zezwoleń na pracę obowiązek przesyłania kopii umów zawartych z cudzoziemcami. Od 1 lipca podmioty powierzające pracę cudzoziemcom na podstawie oświadczeń lub zezwoleń na pracę sezonową będą miały możliwość, za pośrednictwem praca.gov.pl, wypełnić ten obowiązek.

  • Zmiany w przepisach dotyczących polskiego rynku pracy
    1 czerwca 2025 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące polskiego rynku pracy. Swoim zakresem obejmują one m.in. bezrobotnych. Zmienia się wiele w zasadach rejestracji, kontaktu z urzędem pracy, jak i warunkach przyznawanych wsparć. Ponadto wprowadzone zostały nowe zasady powierzania pracy cudzoziemcom. W tym przypadku, również mamy do czynienia z ważnymi zmianami.

  • Ochrona sygnalistów w Polsce
    W naszym niedawnym artykule poruszyliśmy zjawisko whistleblowingu, czyli tzw. demaskatorstwa. Pora przenieść temat w polskie realia. Jakie formy ochrony sygnalistów przewiduje nasze prawo?

  • Przygotowanie do rozmowy rekrutacyjnej – klucz do sukcesu zawodowego
    Rozmowa kwalifikacyjna to jeden z najważniejszych etapów procesu rekrutacyjnego. Właściwe przygotowanie może znacząco zwiększyć szanse na pozytywny rezultat i uzyskanie pracy. Proces ten warto potraktować strategicznie, dzieląc go na kilka etapów.

  • Wizy a praca cudzoziemców po zmianie przepisów
    1 czerwca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniają zasady zatrudniania w Polsce cudzoziemców z krajów trzecich. Jak obecnie wygląda kwestia pracy osób, które przyjechały do naszego kraju na wizach? Które z nich umożliwiają podjęcie pracy, a które nie? Pobyt na jakich wizach umożliwia ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę? Odpowiadamy.

  • O sygnalistach, czyli kim jest whistleblower?
    Sygnalista to dość tajemnicze określenie osoby, która działa w celu eksponowania nieprawidłowości w różnych sferach życia, w tym pracy. Jakie są genezy tego zjawiska i najgłośniejsze przypadki tego typu działań na świecie?

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy