Jakie prawa ma tata w pracy?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-01-14
Niebawem zostaniesz tatą? Sprawdź, jakie uprawnienia przysługują ojcom!
Tacie w pracy przysługuje nie tylko urlop okolicznościowy (w wymiarze 2 dni). Może on dzielić z matką opiekę nad dzieckiem przez o wiele dłuższy czas. Jeśli żona znajduje się w okresie połogu, pracownik – ojciec może dostać zwolnienie na opiekę nad członkiem rodziny, który takiej opieki wymaga, do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje mu zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.
Urlop ojcowski
Tata na etacie w okresie pierwszych dwóch lat życia maluszka może skorzystać z urlopu ojcowskiego. Wolne udzielane jest na wniosek pracownika, który należy złożyć nie później niż 7 dni przed planowanym urlopem. Ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni i można go podzielić na dwie części.
Urlop macierzyński również dla tatusia
O ile urlop ojcowski przysługuje tylko tacie, to do urlopu macierzyńskiego mają prawo już oboje rodzice. Wymiar tego urlopu uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i może wynosić od 20 do 37 tygodni. Pierwsze tygodnie przysługują wyłącznie matce, po 14. tygodniu urlopu macierzyńskiego matka może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca. W tym celu mama, nie później niż siedem dni przed przystąpieniem do pracy, musi złożyć wniosek u szefa, dołączając zaświadczenie od pracodawcy ojca. Zaświadczenie powinno potwierdzać termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, który powinien przypadać bezpośrednio po dniu rezygnacji z urlopu przez matkę. Jeśli pracownica posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po 8 tygodniach po porodzie może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca.
Urlop rodzicielski
Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 lub 34 tygodni, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Na tym urlopie może przebywać ojciec równocześnie z matką, należy tylko pamiętać o tym, aby łącznie nie przekraczał on wspomnianej liczby tygodni. Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego należy złożyć w terminie 21 dni przed planowanym terminem jego rozpoczęcia.
Urlop wychowawczy
Ojcu, jeśli spełnia określone warunki, przysługuje również prawo do urlopu wychowawczego. Jeżeli jego staż pracy wynosi co najmniej sześć miesięcy, a dziecko nie ukończyło szóstego roku życia, może składać wniosek o urlop wychowawczy do pracodawcy. Wniosek należy złożyć co najmniej 21 dni przed planowanym urlopem, podając datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Z urlopu wychowawczego również mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka.
Dni na opiekę
Pracownik – ojciec, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia ma prawo do dwóch dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci.
Prawo to przysługuje również w sytuacji, gdy matka nie jest zatrudniona i może sprawować opiekę. W sytuacji, gdy oboje rodzice są zatrudnieni, prawo do dwóch wolnych dni na opiekę ma jedno z nich.
Zgoda na pracę w nadgodzinach
Pracownika opiekującego się dzieckiem do lat 4, pracodawca bez jego zgody nie może zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz nie może delegować poza stałe miejsce pracy.
Pracodawca, tak jak w przypadku matki, zobowiązany jest uwzględnić wnioski ojca o przyznanie omówionych urlopów.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Ochrona sygnalistów w Polsce W naszym niedawnym artykule poruszyliśmy zjawisko whistleblowingu, czyli tzw. demaskatorstwa. Pora przenieść temat w polskie realia. Jakie formy ochrony sygnalistów przewiduje nasze prawo?
Przygotowanie do rozmowy rekrutacyjnej – klucz do sukcesu zawodowego Rozmowa kwalifikacyjna to jeden z najważniejszych etapów procesu rekrutacyjnego. Właściwe przygotowanie może znacząco zwiększyć szanse na pozytywny rezultat i uzyskanie pracy. Proces ten warto potraktować strategicznie, dzieląc go na kilka etapów.
Zmiany w przepisach dotyczących polskiego rynku pracy 1 czerwca 2025 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące polskiego rynku pracy. Swoim zakresem obejmują one m.in. bezrobotnych. Zmienia się wiele w zasadach rejestracji, kontaktu z urzędem pracy, jak i warunkach przyznawanych wsparć. Ponadto wprowadzone zostały nowe zasady powierzania pracy cudzoziemcom. W tym przypadku, również mamy do czynienia z ważnymi zmianami.
Wizy a praca cudzoziemców po zmianie przepisów 1 czerwca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniają zasady zatrudniania w Polsce cudzoziemców z krajów trzecich. Jak obecnie wygląda kwestia pracy osób, które przyjechały do naszego kraju na wizach? Które z nich umożliwiają podjęcie pracy, a które nie? Pobyt na jakich wizach umożliwia ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę? Odpowiadamy.
O sygnalistach, czyli kim jest whistleblower? Sygnalista to dość tajemnicze określenie osoby, która działa w celu eksponowania nieprawidłowości w różnych sferach życia, w tym pracy. Jakie są genezy tego zjawiska i najgłośniejsze przypadki tego typu działań na świecie?
Co działa, a co nie. Co zrobić, jak się nie chce? Zmotywowanie się do działania wbrew niechęci to jedno z najczęstszych wyzwań we współczesnym świecie. Wydawałoby się, że skoro coś „trzeba zrobić”, to wystarczy wola. Ale właśnie w tym miejscu psychologia rozkłada sytuację na czynniki pierwsze i pokazuje: człowiek nie działa jak maszyna. To, że coś „powinno być zrobione”, nie oznacza jeszcze, że pojawi się energia, koncentracja czy zaangażowanie. A więc – co działa, a co nie?
Stres i wypalenie zawodowe – cichy wróg współczesnego pracownika Współczesny rynek pracy niesie za sobą wiele wyzwań. Ciągła presja na efektywność, wysokie tempo życia, rywalizacja, brak stabilności zatrudnienia oraz stale rosnące oczekiwania pracodawców prowadzą do wzmożonego stresu, który – jeśli nie jest właściwie zarządzany – może przerodzić się w wypalenie zawodowe. Ten problem dotyczy coraz większej liczby osób i coraz częściej nie tylko przedstawicieli zawodów wysokiego ryzyka psychicznego, jak lekarze, nauczyciele czy pracownicy socjalni, ale również menedżerów, a nawet freelancerów.
Bieg okresu wypowiedzenia [INFOGRAFIKA] Czy wiesz, jak liczyć bieg okresu wypowiedzenia? Podpowiadamy!
