Powrót

Ciąża i urlop macierzyński nie zawsze chronią przed zwolnieniem

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-12-05

Co do zasady pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownicy w ciąży ani przebywającej na urlopie macierzyńskim. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Sprawdź, w jakich przypadkach ochrona przed zwolnieniem nie obowiązuje.

Nie w każdej sytuacji pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie związanym z rodzicielstwem. Pracownica w ciąży, przebywająca na urlopie macierzyńskim, a także pracownik korzystający z jego części w ramach urlopu ojcowskiego są objęci ochroną zatrudnienia. Są jednak okoliczności, w których zwolnienie jest uzasadnione.

 

Rozwiązanie umowy o pracę pracownicy w ciąży

Zgodnie z art. 177 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Przepis ten nie dotyczy umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. urlopu wychowawczego czy zwolnienia lekarskiego).

 

Czytaj także: Praca w trakcie urlopów związanych z rodzicielstwem 

 

Przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę w czasie ciąży

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest zobowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę (lub pracownika korzystającego z takiego urlopu) zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

W uzasadnionych przypadkach pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą w ciąży lub korzystającą z urlopu macierzyńskiego bez zachowania okresu wypowiedzenia. Przesłanki te określa art. 52 Kodeksu pracy. Zalicza się do nich:

  • ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
  • popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
  • zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Pracodawca jest uprawniony do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika w ciągu 1 miesiąca od uzyskania wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Szczególna ochrona stosunku pracy, z której korzysta pracownica w ciąży przysługuje także pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko w okresie korzystania przez niego z urlopu rodzicielskiego.

 

Czytaj także: Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim

 

Rola organizacji związkowej w rozwiązaniu umowy o pracę z pracownicą w ciąży

Rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą w ciąży w trybie dyscyplinarnym jest dopuszczalne, pod warunkiem, że pracodawca uzyska na to zgodę zakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracownicę.

Wyrażenie zgody przez zakładową organizację związkową na rozwiązanie z pracownicą umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie pozbawia tej pracownicy możliwości zaskarżenia do sądu pracy rozwiązania umowy na podstawie zarzutu braku przyczyny lub innego naruszenia prawa.

Jeżeli u pracodawcy nie działa związek zawodowy lub działająca organizacja nie wyraziła zgody na reprezentowanie interesów pracownicy - pracodawca podejmuje samodzielnie decyzję co do rozwiązania umowy o pracę.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownicy w ciąży i nieuzgodnienie przez pracodawcę tej decyzji z zakładową organizacją związkową jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.

 

Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy

 

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Zmiana warunków zatrudnienia na wniosek pracownika
    Pracownicy mają prawo do wnioskowania do pracodawcy o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony. Kiedy takie prawo przysługuje i jakie obowiązki wobec tego ma pracodawca? Podpowiadamy.

  • Na jakie świadczenia może liczyć ojciec opiekujący się dzieckiem?
    Ojcowie również mają prawo do płatnego zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego z ZUS. Sprawdź, jakimi uprawnieniami ojcowie muszą podzielić się z matką, a które przysługują wyłącznie ojcom.

  • Czy kobieta w ciąży może wycofać wypowiedzenie umowy o pracę?
    Kodeks pracy przewiduje szczególną ochronę zatrudnienia kobiet w ciąży. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę takiej pracownicy, a w niektórych przypadkach umowa, która uległaby rozwiązaniu w okresie ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu. Co w przypadku, jeśli to pracownica składa wypowiedzenie? Wyjaśniamy, czy ma prawo je wycofać z powodu ciąży i w jakich przypadkach.

  • Równoważny system czasu pracy - zasady
    System równoważnego czasu pracy jest jedną z elastycznych form normowania czasu pracy. Na czym polega i jakie są jego ograniczenia? Sprawdź!

  • Roboty publiczne a limit umów o pracę na czas określony
    Czy umowa o pracę, którą podpisują bezrobotni w ramach robót publicznych wlicza się do limitu 3 umów (33 miesięcy) na czas określony, wymienionych w Kodeksie pracy? Podpowiadamy.

  • Czy premia wlicza się do minimalnego wynagrodzenia?
    Płaca minimalna to ustalone najniższe wynagrodzenie, jakie pracodawca musi wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Wynagrodzenie poniżej płacy minimalnej jest naruszeniem praw pracowniczych. Czy pracodawca może uzupełniać wynagrodzenie za pracę, premią do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Odpowiadamy.

  • Okazjonalna praca zdalna – czy pracodawca powinien pokryć koszty poniesione przez pracownika?
    Zgodnie z art. 67(33) § 1 Kodeksu pracy, każdy pracownik ma prawo zawnioskować do pracodawcy o okazjonalne wykonywanie pracy zdalnej poza stałym miejscem wykonywania swoich obowiązków. Co z kosztami poniesionymi przez pracownika podczas wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej? Czy pracodawca ma obowiązek je pokryć? Wyjaśniamy.

  • Uprawnienia osób niepełnosprawnych – jakie rodzaje zwolnień od pracy Ci przysługują?
    Jeśli masz orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, masz prawo do zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym oraz w celu wykonania specjalistycznych badań. Sprawdź, co powinieneś przygotować.

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy