Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim - Rynek pracy w prawie

Powrót do pracy po rocznej przerwie związanej z opieką nad dzieckiem nie jest łatwy, zarówno dla pracownicy, jak i dla pracodawcy. Kobiecie ciężko jest się na nowo wdrożyć w obowiązki służbowe. Pracodawca natomiast często musi przeorganizować pracę w firmę, aby nie naruszać przepisów Kodeksu pracy.

Czytaj także: Urlop macierzyński – wymiar i zasady udzielania 

Ochrona stanowiska pracy

W artykule 183(2) Kodeksu pracy czytamy:

„Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu”.

W praktyce często powrót na wcześniej zajmowane stanowisko jest utrudniony, jeśli pracodawca na to miejsce zatrudnił inną osobę na zastępstwo. Co prawda, pracodawca nie ma obowiązku przedłużania umowy pracownikowi zastępującemu, ale może po prostu chcieć go zachować w firmie. Sprawia to, że w efekcie powracająca do firmy pracownica po urlopie macierzyńskim nie zawsze może liczyć na dotychczasowe stanowisko. Nie oznacza to jednak, że pracodawca ma tu dowolność, bo póki istnieje stanowisko pracy, które pracownica zajmowała przed pójściem na urlop macierzyński, to pracodawca musi to stanowisko jej oddać. Jeśli ze względów organizacyjnych pracodawca takich możliwości nie ma, to powinien on zapewnić stanowisko równorzędne z tym, które pracownica zajmowała przed przejściem na urlop lub odpowiadające jej kwalifikacjom zawodowym.

Czytaj także: Umowa na zastępstwo

Obowiązek nie tylko pracodawcy

Przepisy zobowiązują pracodawcę do umożliwienia pracownikowi powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim, a nie do bezwarunkowego dalszego zatrudniania go po zakończeniu tego urlopu. Co do zasady, po zakończeniu urlopu macierzyńskiego pracownik nie korzysta już z ochrony stosunku pracy, a więc pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę lub zmienić warunki zatrudnienia na zasadach ogólnych określonych przepisami prawa pracy. Wypowiedzenie powinno być jednak uzasadnione i nie może nosić znamion dyskryminacji.

Pracownik po zakończeniu urlopu macierzyńskiego ma obowiązek podjęcia pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub na stanowisku alternatywnym, tj. wskazanym przez pracodawcę, o ile jest ono równorzędne lub odpowiada kwalifikacjom zawodowym tego pracownika. Odmowa podjęcia zaproponowanej pracy może zostać zakwalifikowana jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uzasadniając rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Czytaj także: Kobieta pracująca, czyli uprawnienia pracujących mam

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.