Zmiany w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy - Rynek pracy w prawie

Ustawa z dnia 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa była legislacyjną odpowiedzią na pilną potrzebę uregulowania kwestii związanych z masowym napływem uchodźców wojennych. Określiła ona m.in. szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy (ale nie tylko ich), którzy przybyli do Polski w związku z rosyjską agresją.

Zgodnie z dotychczasowym stanem prawnym, jeśli tylko obywatel Ukrainy przebywał w Polsce legalnie w dniu 24 lutego 2022 r. (lub już po tej dacie dostał się do naszego kraju w sposób legalny), to okres jego legalnego pobytu (np. w ramach zezwolenia na pobyt czasowy, wizy, ruchu bezwizowego) w Polsce wydłużał się do 30 września 2025 roku.

Zaproponowane przez rząd rozwiązania zakładają przedłużenie legalnego pobytu obywateli Ukrainy w Polsce do 4 marca 2026 roku. Jest to odpowiedź na decyzję wykonawczą Rady Unii Europejskiej dla wszystkich unijnych krajów, a jednocześnie niezwykle istotny krok z punktu widzenia Ukraińców, którzy nie posiadają jeszcze dokumentu uprawniającego ich do dłuższego pobytu w naszym kraju.

Inne z najważniejszych rozwiązań przewidzianych w projekcie to:

• Brak możliwości nadawania uprawnień osobom z Ukrainy, które krótkoterminowo przekraczają granicę, na podstawie zezwolenia w ramach małego ruchu granicznego.
• Zmiany dotyczące systemu ewidencji i rejestrów:
• Przy nadawaniu numeru PESEL wprowadzona zostaje możliwość wykorzystania mechanizmów identyfikacji biometrycznej.
• Przy nadawaniu dzieciom PESEL-u wymagana będzie także ich osobista obecność, bez względu na wiek.
• Uszczelnienie zasad uproszczonego systemu, pozwalającego obywatelom Ukrainy oraz osobom spoza UE wykonywać zawód lekarza lub dentysty w Polsce.
• Zasada, że przyjmowanie uchodźców wojennych z Ukrainy do ośrodków zbiorowego zakwaterowania możliwe będzie tylko do 31 października 2025 r. (poza grupami wrażliwymi wskazanymi w ustawie).

Należy pamiętać, że ogłoszenie projektu zmian nie oznacza ich automatycznego wejścia w życie. To ma mieć miejsce po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Zanim to się jednak wydarzy, przed nami proces legislacyjny w parlamencie i oczekiwanie na podpis prezydenta RP.

Adam Utko (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)