Jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy – komu przysługuje i ile wynosi?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-12-06
Jeśli jesteś zgłoszony do ubezpieczenia wypadkowego w ZUS, to możesz ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy lub uszczerbek na zdrowiu z powodu choroby zawodowej. Sprawdź, jakie obowiązują stawki.
Odszkodowanie można otrzymać za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Na ile wyceniany jest 1 procent? Do 31 marca 2024 roku stawka za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wynosi 1269 zł netto.
Ubezpieczenie wypadkowe to podstawa
Na ubezpieczenia społeczne składają się ubezpieczenia: chorobowe, emerytalne, rentowe oraz wypadkowe. To właśnie opłacanie składki na ubezpieczenie wypadkowe jest podstawą do wypłaty jednorazowego odszkodowania w przypadku choroby zawodowej lub wypadku przy pracy, powodującego długotrwały lub stały uszczerbek na zdrowiu.
Według danych ZUS w 2022 r. oddziały ZUS w Polsce wypłaciły 42,6 tys. jednorazowych odszkodowań za wypadek przy pracy bądź uszczerbek na zdrowiu z tytułu choroby zawodowej, a wartość zrealizowanych przelewów sięgnęła 294 mln zł.
Czytaj także: Czy za studenta płaci się ZUS?
Wysokość odszkodowania
Procentową wartość stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu określa lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. Zmiana wartości odszkodowania za jeden procent uszczerbku na zdrowiu następuje w kwietniu danego roku i obowiązuje od końca marca kolejnego.
Jakich formalności należy dopełnić?
ZUS nie wypłaca odszkodowania wypadkowego automatycznie. Należy złożyć stosowny wniosek wraz z protokołem powypadkowym lub kartą wypadku i dokumentacją opisującą okoliczności i przyczyny wypadku sporządzoną przez pracodawcę. Te dokumenty oraz wypełnione przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia (OL-9) wnioskodawcy potwierdzające zakończenie leczenia i rehabilitacji poszkodowanego stanowi podstawę do przelewu odszkodowania na konto.
ZUS przyznaje odszkodowanie w formie decyzji w ciągu 14 dni od uprawomocnienia się orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie. Jeśli ZUS odmówi świadczenia, można się odwołać w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Jeśli prawo do jednorazowego odszkodowania zostało ustalone, Zakład wypłaci przyznaną kwotę do
30 dni od wydania decyzji.
Dokumenty niezbędne do wypłacenia jednorazowego odszkodowania powinien w imieniu poszkodowanego złożyć pracodawca (płatnik składek). Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą to zrobić pisemnie lub ustnie do protokołu w dowolnej placówce ZUS albo wysłać dokumenty pocztą. Wniosek o odszkodowanie rozpatruje jednostka ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która uległa wypadkowi.
Co istotne, o jednorazowe odszkodowania mogą się ubiegać także uprawnieni członkowie rodziny osoby zmarłej w wyniku wypadku przy pracy czy choroby zawodowej.
Czytaj także: Wypadek przy pracy a umowa zlecenia
Kiedy nie otrzymasz odszkodowania?
ZUS może odmówić wypłaty odszkodowania, gdy:
- wnioskodawca umyślnie lub wskutek rażącego zaniedbania naruszył przepisy BHP oraz udowodniono, że to była jedyna przyczyna wypadku,
- pracownik przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, ponieważ był nietrzeźwy, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Odmowa wypłaty świadczenia nie dotyczy członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Zobacz podobne artykuły:
Jaki wpływ mają nowoczesne technologie na zatrudnianie młodych? „Dostosowanie współczesnego środowiska pracy do oczekiwań przedstawicieli różnych pokoleń jest wręcz kluczowe dla funkcjonowania firm. Aktualnie na rynku mamy przedstawicieli kilku grup pokoleniowych mających różne oczekiwania i czasami zupełnie odmienne podejście do życia czy pracy” – mówi Justyna Mazur, ekspertka rynku pracy IT, liderka w Experis. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami zatrudniającymi pracowników w różnym wieku? Jaką rolę odgrywa w tym nowoczesna technologia?
Rodzice w pracy - wyzwania dla pracodawcy Rodzice stanowią liczną grupę pracowników w Polsce. Szacuje się, że w przedziale wiekowym między 24. a 54. rokiem życia, to 1/3 wszystkich zatrudnionych. Urlopy rodzicielskie są nie lada wyzwaniem dla pracodawców, którzy muszą mierzyć się z długą nieobecnością pracowników oraz ponownym wdrożeniem ich do pracy.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
