Sposób rozwiązania umowy o pracę a prawo do zasiłku - Zielona Linia

Informacje zawarte w świadectwie pracy, dotyczące rozwiązania stosunku pracy, mają wpływ na to, po jakim czasie od dnia rejestracji zostaje przyznane prawo do zasiłku.

Kiedy prawo do zasiłku nie przysługuje?

Prawo do zasiłku nie przysługuje, jeśli przed rejestracją w urzędzie pracy bezrobotny:

• rozwiązał ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy za wypowiedzeniem, chyba że nastąpiło ono z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 i 1¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;
• spowodował rozwiązanie z własnej winy ostatniego stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia;
• rozwiązał ostatni stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez urząd pracy do pracodawcy otrzymującego w związku z tym skierowaniem środki z Funduszu Pracy.

Warunku tego nie stosuje się w przypadku, gdy ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy nie stanowi podstawy nabycia prawa do zasiłku.

Kiedy prawo do zasiłku nie przysługuje od dnia zarejestrowania jako bezrobotny?

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych, nawet jeśli bezrobotny spełnia warunki do jego uzyskania, nie będzie przysługiwać od dnia zarejestrowania, jeżeli bezrobotny:

• otrzymał odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę – zasiłek przysługuje po upływie okresu, za który bezrobotny otrzymał odszkodowanie;
• otrzymał przewidziane w odrębnych przepisach świadczenie w postaci jednorazowego ekwiwalentu pieniężnego za urlop górniczy, jednorazowej odprawy socjalnej, zasiłkowej, pieniężnej po zasiłku socjalnym, jednorazowej odprawy warunkowej lub odprawy pieniężnej bezwarunkowej - zasiłek przysługuje po upływie okresu, za który bezrobotny otrzymał to świadczenie;
• odbywa odpłatną praktykę absolwencką i otrzymuje z tego tytułu miesięczne świadczenie pieniężne w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę – zasiłek przysługuje po zakończeniu odbywania praktyki absolwenckiej i otrzymywania świadczenia z tego tytułu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• zarejestrował się jako bezrobotny w okresie zgłoszonego do CEIDG zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, jeśli okres prowadzenia tej działalności stanowi podstawę lub jest uwzględniany do nabycia prawa do zasiłku – zasiłek przysługuje po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy;
• rozwiązał ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy - zasiłek przysługuje po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy;
• z własnej winy, po skierowaniu przez urząd pracy lub zawarciu umowy, nie podjął albo przerwał realizację formy pomocy, chyba że powodem niepodjęcia lub przerwania było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej – zasiłek przysługuje po 90 dniach, na jakie urząd pracy wyrejestrowuje bezrobotnrego z powodu niepodjęcia lub przerwania realizacji formy pomocy;
• odmówił bez uzasadnionej przyczyny propozycji prac społecznie użytecznych - zasiłek przysługuje po 90 dniach, na jakie urząd pracy wyrejestrowuje bezrobotnego z powodu odmowy realizacji prac społecznie użytecznych;
• odmówił udziału w przygotowaniu indywidualnego planu działania (IPD) - zasiłek przysługuje po 90 dniach, na jakie urząd pracy wyrejestrowuje bezrobotnego z powodu odmowy udziału w przygotowaniu IPD.

Warunki, jakie należy spełniać, aby otrzymać prawo do zasiłku dla bezrobotnych wymieniamy TUTAJ.

Świadectwo pracy

Niezwłocznie po zakończeniu stosunku pracy wydaj świadectwo pracy.

Zgodnie z art. 97 Kodeksu pracy jesteś zobowiązany niezwłocznie po tym jak stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu lub wygaśnięciu wydać pracownikowi świadectwo pracy.

Dodatkowo, zgodnie z §1,  w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, powinieneś wydać świadectwo pracy (wzór świadectwa pracy) w dniu, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Jeżeli wydanie świadectwa pracy w terminie wynikającym z wyżej opisanych przepisów nie jest możliwe, jesteś zobowiązany nie później niż w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesłać świadectwo pracy pracownikowi lub osobie przez niego upoważnionej, za pośrednictwem poczty lub dostarczyć w inny sposób. Jest to niezwykle ważne z punktu widzenia byłego pracownika, któremu zależy na jak najszybszej rejestracji w urzędzie pracy.

Do rejestracji w urzędzie pracy należy przedstawić wszystkie świadectwa pracy, łącznie z ostatnim. Brak któregoś z dokumentów jestem powodem odmowy rejestracji jako osoba bezrobotna.

Zaświadczenie o zatrudnieniu

Jeśli zatrudniałeś pracownika na umowę zlecenia lub umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, jesteś zobowiązany wydać mu zaświadczenie (wzór zaświadczenia o pracy w ramach umowiy zlecenia).

Okresy zatrudnienia na podstawie  umowy zlecenia lub umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy również będą brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do zasiłku dla osoby bezrobotnej pod warunkiem, że osiągała w tym czasie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę oraz były od niego odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy.

Powiatowy urząd pracy, aby móc ustalić czy powyższe warunki są spełnione, wymaga, żeby do rejestracji osoba bezrobotna przedstawiła zaświadczenie od pracodawcy, u którego pracowała na umowę zlecenia, o okresie wykonywania tej pracy oraz o wysokości zarobków, jakie osiągała (z wyszczególnieniem za każdy miesiąc) wraz z informacją czy były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne oraz Fundusz Pracy. .

W przypadku zatrudnienia na umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, świadectwo pracy nie zawiera wymaganych przez urząd pracy informacji. Dlatego też do rejestracji osoba bezrobotna zobowiązana jest przedstawić dodatkowo zaświadczenie od pracodawcy o wysokości wynagrodzenia, jakie osiągała każdego miesiąca wraz z informacją, czy były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy.

Dni wolne na poszukiwanie pracy

Pracownikowi, któremu wręczyłeś wypowiedzenie umowy o pracę, przysługują dni wolne na poszukiwanie pracy.

W okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez Ciebie, pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W przypadku dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia przysługują mu 2 dni robocze. Z kolei, jeśli wypowiedzenie jest trzymiesięczne lub zostało ono skrócone na podstawie art. 36¹ § 1 – pracownikowi przysługują 3 dni robocze na poszukiwanie pracy.

Kiedy nie jest możliwe rozwiązanie umowy o pracę?

• W okresie poprzedzającym przejście pracownika na emeryturę -  nie możesz wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
• Gdy pracownica jest w ciąży lub na urlopie macierzyńskim - nie możesz wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Powyższego przepisu nie stosuje się jednak do pracownicy w okresie próbnym, nieprzekraczającym jednego miesiąca. Jeśli umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży – ulega ona wówczas przedłużeniu do dnia porodu. Powyższego przepisu nie stosuje się jednak do umowy o pracę na czas określony, zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji jesteś uprawniony do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego pracownicy. 
• Gdy pracownik jest w trakcie urlopu - nie możesz wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia

 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy

 Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 11 maja 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy

Opracowanie: Zespół redakcyjny Zielonej Linii