Praca a wstępne badania lekarskie - Rynek pracy w prawie

Zgodnie z przepisami pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, który nie ma aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Warunki pracy określone są w skierowaniu na badania.

Z kolei pracownik ma obowiązek wykonywania badań wstępnych, okresowych, kontrolnych i innych zaleconych. Ma się też stosować do wskazań lekarskich.

Obowiązkiem pracodawcy jest zawarcie umowy (w formie pisemnej) z jednostką służby medycznej. Na jej podstawie pracownicy wykonują badania profilaktyczne (wstępne, okresowe i kontrolne) oraz inne świadczenia zdrowotne z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej.

Kto podlega, a kto nie podlega wstępnym badaniom lekarskim?

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

1. osoby przyjmowane do pracy;
2. pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy;
3. inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby przyjmowane:

1. ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą;
2. do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych;
3. do pracy, ale pozostające jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą – jeżeli legitymują się ważnymi badaniami lekarskimi i stanowisko pracy, na którym będą wykonywać pracę, odpowiada warunkom już wykonywanej przez nich pracy.

Czytaj także: Potrącenia z wynagrodzenia za pracę

Pracodawca żąda od osoby przyjmowanej do pracy od innego pracodawcy albo pozostającej jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą, aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwskazań do pracy na danym stanowisku oraz skierowania na badania, będącego podstawą wydania tego orzeczenia.

Kiedy wykonać badania wstępne?

Badania wstępne należy wykonać przed dopuszczeniem pracownika do pracy, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika.

Czytaj także: Zmiana minimalnego wynagrodzenia a aneks do umowy

Warto mieć na uwadze to, że okres pomiędzy wykonaniem badań a dopuszczeniem do pracy nie powinien być zbyt długi. Chodzi o to, aby pracodawca miał pewność, że od wykonania badania nie zaszły zmiany w stanie zdrowia pracownika.

Na koszt…

Badania wstępne przeprowadzane są na koszt pracodawcy. Podstawą do ich wykonania jest skierowanie wystawione w dwóch egzemplarzach przez pracodawcę (jeden egzemplarz otrzymuje osoba kierowana na badania, a drugi lekarz przeprowadzający badania).  

Skierowania na badania i orzeczenia lekarskie profilaktycznych badań lekarskich, dotyczące osób przyjmowanych do pracy, pracodawca przechowuje w części A akt osobowych pracownika.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Państwowa Inspekcja Pracy.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej.