Jak zatrudnić obywatela Ukrainy? Instrukcja krok po kroku
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-01-31
Pracodawca, który planuje zatrudnienie obywatela Ukrainy powinien wiedzieć, że do podpisania umowy nie wystarczy jedynie potwierdzenie obywatelstwa ukraińskiego. Przede wszystkim należy upewnić się, że cudzoziemiec ma tytuł do legalnego pobytu w Polsce. Od czego zacząć? Jak legalnie powierzyć pracę obywatelowi Ukrainy? Wyjaśniamy.
Pracodawca, który zamierza zatrudnić obywatela Ukrainy powinien zacząć od określenia jego podstawy pobytowej. W tym celu cudzoziemiec powinien przedstawić pracodawcy dokument uprawniający go do pobytu na terytorium Polski. Jeśli dojdzie do zatrudnienia, pracodawca będzie zobowiązany do zachowania kopii tego dokumentu przez cały okres wykonywania pracy.
Krok 1 – Legalność pobytu
Standardowo obywatele Ukrainy mogą przyjechać do Polski w ramach ruchu bezwizowego (paszport biometryczny), krótkoterminowej wizy Schengen C czy długoterminowej wizy krajowej D.
Będąc w Polsce obywatel Ukrainy ma możliwość wnioskowania o zezwolenia na pobyt czasowy. W trakcie tej procedury jego pobyt legalizuje pieczątka w paszporcie potwierdzająca złożenie wniosku do urzędu wojewódzkiego bez braków formalnych (tzw. stampila). Jeśli cudzoziemiec przebywa w Polsce odpowiednio długo, może też starać się o zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Istnieją też inne podstawy pobytowe dające możliwość przebywania w Polsce cudzoziemcom, którzy nie mogą wrócić do swojego kraju ze względów bezpieczeństwa, np. gdy zagrożone jest ich życie, zdrowie lub wolność. Takie osoby mogą uzyskać: ochronę międzynarodową (status uchodźcy, ochrona uzupełniająca), azyl, ochronę czasową, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych czy też zgodę na pobyt tolerowany.
Czytaj także: Podstawowy obowiązek pracodawcy, który chce zatrudnić cudzoziemca
Od 24 lutego 2022 r. obywatele Ukrainy nieposiadający ważnych dokumentów pobytowych, którzy przybywają do Polski w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium swojego kraju i deklarują zamiar pozostania w Polsce, mają możliwość legalnego przebywania do *4.03.2024 r. Potwierdzeniem objęcia obywatela Ukrainy tymi przepisami jest status UKR (nadawany wraz z numerem PESEL), jaki cudzoziemiec uzyskuje podczas rejestracji pobytu w urzędzie gminy/miasta. Aktywny status UKR daje możliwość korzystania z elektronicznego dokumentu pobytowego, jakim jest Diia.pl.
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy rozwiązuje też problem osób przybyłych do Polski jeszcze przed konfliktem zbrojnym, którym kończy się ważność dokumentów. Wizy, zezwolenia na pobyt czasowy czy ruch bezwizowy obywateli Ukrainy, których ważność kończy się po 23.02.2022 r. wydłużają się z mocy prawa i pobyt ich posiadaczy uznaje się za legalny również do *4.03.2024 r.
Krok 2 – Legalizacja pracy
Jeśli obywatel Ukrainy przedstawił dokumenty świadczące o jego legalnym pobycie w Polsce, wtedy pracodawca może podpisać z nim umowę, a potem zgłosić to do powiatowego urzędu pracy. W świetle obecnych przepisów, każdy legalnie przebywający w Polsce obywatel Ukrainy ma bowiem możliwość pracy w ramach Powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy. Pracodawca nie ponosi przy tym żadnych kosztów legalizacji zatrudnienia. Powiadomienie wysyła się elektronicznie przez stronę praca.gov.pl w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od powierzenia pracy cudzoziemcowi. Nie ma też potrzeby dołączania jakichkolwiek załączników. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w sprawie działa pełnomocnik, wtedy do Powiadomienia wymaga się załączenia pełnomocnictwa.
Jeśli pracodawca pomimo możliwości powierzenia pracy w ramach Powiadomienia, wybiera Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi lub Zezwolenie na pracę typu A, nie wystarczy sprawdzenie samej legalności pobytowej. Aby cudzoziemiec mógł rozpocząć pracę na podstawie tych dokumentów, jego podstawa pobytowa powinna uprawniać go do tego, a to reguluje już ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Czytaj także: Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy 2023
Co ważne! Osoby przybyłe do Polski z Ukrainy po 23 lutego 2022 r., których pobyt w Polsce został zalegalizowany do *4.03.2024 r. (ochrona czasowa, status UKR), mogą legalnie podjąć pracę wyłącznie na podstawie Powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy.
Krok 3 – Zwolnienie z wysyłania powiadomienia
Nie każde powierzenie pracy obywatelowi Ukrainy wiąże się z koniecznością wysyłania Powiadomienia do urzędu pracy. Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy zwalnia bowiem z tego obowiązku pracodawców zatrudniających cudzoziemców wymienionych w art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Oznacza to, że obywatele Ukrainy przebywający w Polsce np. na podstawie pobytu stałego czy pobytu rezydenta długoterminowego UE nie potrzebują, aby ich pracodawca wysyłał Powiadomienie do urzędu pracy. Analogicznie odbywa się to w sytuacji, gdy obywatel Ukrainy przebywa w Polsce na wizie pracowniczej i pracodawca już zarejestrował dla niego Oświadczenie o powierzeniu wykonywania prący cudzoziemcowi lub gdy cudzoziemiec jest zwolniony z zezwolenia na pracę na podstawie innych przepisów (np. ze względu na ukończenie szkoły ponadgimnazjalnej (obecnie ponadpodstawowej) czy studiów stacjonarnych na polskiej uczelni).
*Aktualizacja: Zgodnie z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 9 lutego 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2024 poz. 232), termin 4.03.2024 r. został wydłużony do 30.06.2024 r.
Justyna Bilicz (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Ustawa z dnia 12 grudnia 2023 r. o cudzoziemcach.
Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zobacz podobne artykuły:
Stampila w paszporcie cudzoziemca – czym jest i do czego uprawnia? Po złożeniu kompletnego wniosku o pobyt w Polsce, cudzoziemiec otrzymuje od urzędu wojewódzkiego pieczątkę, tzw. stampilę. Co ona potwierdza i gdzie jej szukać? Dlaczego jest taka ważna, szczególnie dla potencjalnego pracodawcy?
Kompetencje przyszłości. Poznaj klucz do sukcesu w dynamicznym świecie zawodowym W szybko zmieniającym się środowisku zawodowym, zdolność do adaptacji i rozwijania nowych umiejętności staje się kluczowym elementem sukcesu zawodowego. Kompetencje przyszłości to zestaw umiejętności, które pozwalają nie tylko przetrwać, ale również odnosić sukcesy w erze cyfrowej i globalnej. Sprawdź, jakie kompetencje mogą okazać się kluczowe w kontekście przyszłego rynku pracy.
Osoba bezrobotna a podjęcie pracy lub działalności gospodarczej Każda osoba bezrobotna, która zarejestruje się w urzędzie pracy ma zarówno prawa, jak i obowiązki wynikające z posiadanego statusu. Jednym z obowiązków jest zawiadomienie urzędu pracy o podjęciu pracy lub rozpoczęciu prowadzenia działalności gospodarczej. Kiedy należy to zrobić? Co warto wiedzieć? Odpowiadamy.
Pobyt krótkoterminowy cudzoziemca a praca w RP Podstawowa zasada dotycząca zatrudnienia cudzoziemców w Polsce brzmi: legalna praca to legalny pobyt oraz zezwolenie na pracę. O ile z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę obcokrajowiec może być zwolniony, o tyle dokument pobytowy, i to taki, który uprawnia go do pracy, musi mieć zawsze. Czy możliwe jest zatrudnienie cudzoziemca, przebywającego w Polsce w ramach pobytu krótkoterminowego? Odpowiadamy.
Podróż po nieznanych ścieżkach zawodowych, czyli nietypowe zawody na świecie Świat zawodów to barwna mozaika, a niektóre z nich wyróżniają się swoją niezwykłością. Oto kilka najbardziej nietypowych zawodów, które z pewnością przyciągają uwagę ze względu na swoją unikalność.
5 skutecznych sposobów na znalezienie motywacji do pracy [INFOGRAFIKA] Umiejętności i motywacja to kluczowe elementy efektywnej pracy. Motywacja zwiększa produktywność, satysfakcję z wykonywanych zadań i poczucie zawodowego spełnienia. Jednak często czujemy jej spadek. Szukamy wówczas sposobów na wskrzeszenie motywacji. Oto kilka podpowiedzi, jak ją odnaleźć.
Różnica między zezwoleniem na pobyt stały a zezwoleniem na pobyt rezydenta długoterminowego UE Zezwolenie na pobyt stały i zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE mają wiele wspólnych cech. Oba są udzielane na czas nieoznaczony i w obu przypadkach praca cudzoziemca może być wykonywana bez zezwolenia na pracę. Co je różni? Odpowiadamy.
Zezwolenie na pobyt czasowy po wizie „humanitarnej” Cudzoziemcy, którzy przebywają w Polsce na podstawie wizy wydanej w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe (tzw. humanitarnej) mogą, najpóźniej ostatniego dnia jej ważności, złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności. Czy praca na takim zezwoleniu na pobyt czasowy może być wykonywana bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy? Odpowiadamy.
