Zezwolenie jednolite. Jak wygląda zmiana decyzji po nowelizacji przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców? - Rynek pracy w prawie

Cudzoziemiec, który otrzymał kartę pobytu, zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, może wykonywać pracę na zasadach określonych w tym zezwoleniu. Najważniejsze z nich dotyczą podmiotu powierzającego pracę (pracodawcy), stanowiska pracy, rodzaju umowy, wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia za pracę. I wszystko byłoby proste, gdyby cudzoziemiec świadczył pracę przez cały okres ważności karty pobytu na warunkach wpisanych w zezwoleniu. Jednak, jak pokazuje życie i praktyka w ciągu 3 lat może się wiele zmienić w kwestii zatrudnienia. W przypadku modyfikacji warunków pracy zaczynają się schody. Bo niemal każda zmiana wymaga albo złożenia wniosku o zmianę decyzji, albo złożenia nowego wniosku o zezwolenie jednolite. Wyjątkiem jest np. zastąpienie umowy cywilnoprawnej, która została wskazana w zezwoleniu, umową o pracę. Zmiana ta (podobnie jak inne wymienione w art. 119 ustawy o cudzoziemcach) nie wymaga zawiadomienia wojewody ani zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Czytaj także: Zezwolenie na pracę – zmiany w przepisach

Najważniejsze różnice pomiędzy zmianą zezwolenia a wydaniem nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę dotyczą kosztów i formalności związanych z tymi procedurami. I tak, zmiana zezwolenia to koszt o połowę niższy (220 zł) niż wydania nowego (440 zł). To także nieco mniej formalności. Ważna uwaga. W przypadku zmiany decyzji: zmianie nie podlega okres ważności zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (art. 120 ust. 3 ustawy o cudzoziemcach).  

Zmiana decyzji - co znowelizowano?

Oprócz szeregu zmian wprowadzonych w zasadach zatrudniania cudzoziemców ustawa nowelizująca wprowadza również istotne modyfikacje w trybie zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. W stanie prawnym sprzed 29 stycznia 2022 r. zmiana tego zezwolenia mogła obejmować jedynie zmianę pracodawcy użytkownika lub zmianę warunków wykonywania pracy określonych w zezwoleniu na podstawie art. 118 ust. 1 pkt 2 – 5 ustawy o cudzoziemcach. Obecnie zakresem dopuszczalnej w tym trybie zmiany objęta została również zmiana podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, jak również to, że cudzoziemiec uzyska zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę określone odrębnymi przepisami.

Po znowelizowaniu ustawy o cudzoziemcach, artykuł 120, który dotyczy zmiany zezwolenia jednolitego, uzyskał brzmienie:

„1. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę może być w każdym czasie, na wniosek cudzoziemca, zmienione przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca, jeżeli cudzoziemiec zamierza wykonywać pracę:

1) u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy lub w warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, lub

2) u innego pracodawcy użytkownika, lub

3) na innych warunkach niż określone w art. 118 ust. 1 pkt 2–5”.

Warunki określone w art. 118 ust. 1 pkt 2–5 to: 2) stanowisko, na jakim cudzoziemiec ma wykonywać pracę; 3) najniższe wynagrodzenie, które może otrzymywać cudzoziemiec na danym stanowisku; 4) wymiar czasu pracy; 5) rodzaj umowy, na podstawie której cudzoziemiec ma wykonywać pracę.

Warto dodać, że zapis „Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę może być w każdym czasie” dotyczy okresu, w którym zezwolenie na pobyt i pracę jest ważne i nie zostało uchylone.

Zmiana pracodawcy

O ile zapisy dotyczące pracy u innego pracodawcy użytkownika, lub na innych warunkach niż określone w art. 118 ust. 1 pkt 2–5 ustawy o cudzoziemcach były w ustawie od dawna, to nowością jest zapis o pracy u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy lub w warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.

W przypadku zmiany podmiotu powierzającego wykonywanie pracy (pracodawcy) cudzoziemiec powinien pamiętać o obowiązku, który na nim spoczywa. Chodzi tu o poinformowanie wojewody o zakończeniu pracy u pracodawcy, na którego wydana była karta pobytu. Cudzoziemiec ma na to 15 dni roboczych. Obowiązek ten wynika z art. 121 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, który stanowi:

„Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę zawiadamia pisemnie wojewodę, który udzielił tego zezwolenia, w terminie 15 dni roboczych, o utracie pracy u któregokolwiek z podmiotów powierzających wykonywanie pracy, wymienionych w zezwoleniu”.

O skutkach niewywiązania się z tego obowiązku czytamy w znowelizowanym (nowym) ust. 4 art. 120. Wynika z niego, że wojewoda odmawia zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę jeżeli m.in. cudzoziemiec nie powiadomił wojewody o utracie pracy w terminie 15 dni roboczych.

Czytaj także: Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy – najważniejsze zmiany w przepisach

W tym miejscu warto przytoczyć kolejny nowy przepis w ustawie o cudzoziemcach. Chodzi o art. 121 ust. 3. Czytamy w nim, że obowiązek zawiadomienia, o którym mowa wyżej, uważa się za spełniony, jeżeli cudzoziemiec w terminie 15 dni roboczych złożył wniosek o zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Z powyższych przepisów wynika, że w przypadku zmiany pracodawcy, cudzoziemiec, który przebywa i pracuje w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, chcąc zmienić decyzję powinien zrobić jedną z dwóch rzeczy. Obie obejmują okres 15 dni roboczych od dnia zakończenia pracy u pracodawcy, który figuruje w decyzji wydanej do zezwolenia. W tym czasie cudzoziemiec powinien poinformować wojewodę lub złożyć wniosek o zmianę decyzji. Może też poinformować wojewodę o zakończeniu pracy i złożyć wniosek o nowe zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, ale to jest już inna procedura.

Jeżeli cudzoziemiec w terminie 15 dni roboczych od zakończenia pracy nie poinformuje wojewody o zakończeniu pracy ani nie złoży wniosku o zmianę decyzji, nie będzie już mógł w późniejszym terminie złożyć wniosku o zmianę decyzji. Nawet jeśli jego karta pobytu nie została uchylona. 

W warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę

Kolejną nowością jest wpisanie do katalogu przypadków, które umożliwiają zmianę zezwolenia sytuacji zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Chodzi o przypadek, gdy cudzoziemiec, który w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy i pracę uzyskał zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, określone odrębnymi przepisami, np. w czasie ważności karty pobytu ukończył szkołę policealną, rozpoczął lub ukończył studia stacjonarne w Polsce, może również złożyć wniosek o zmianę decyzji i tym samym zmienić dotychczasowe zezwolenie na takie, w którym będzie adnotacja o zwolnieniu z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.  

Informacji na temat zatrudniania cudzoziemców udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Urząd do Spraw Cudzoziemców.