Zasiłek dla bezrobotnych [Q&A - Pytania i odpowiedzi] - Rynek pracy w prawie

Na jaki okres przyznawany jest zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek jest przyznawany na 180 lub 365 dni. Głównym kryterium jest w tym przypadku stopa bezrobocia na obszarze działania danego urzędu pracy. Jeżeli nie przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku, świadczenie przyznaje się na 180 dni. Jeżeli przekraczała 150%, na 365 dni.

Zasiłek na 365 dni otrzymują również m.in. bezrobotni powyżej 50 roku życia oraz posiadający jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku, a także bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Czytaj także: Zasiłek dla bezrobotnych na 365 dni - komu przysługuje?

Kiedy (którego dnia) jest wypłacany zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla bezrobotnych jest wypłacany z dołu, do 14 dnia kolejnego miesiąca. Oznacza to, że świadczenie za lipiec jest wypłacane najpóźniej 14 sierpnia. Jeżeli 14 dzień miesiąca wypada w sobotę lub niedzielę, zasiłek jest wypłacany najpóźniej w piątek, odpowiednio 13 lub 12 dnia miesiąca.

Urzędy pracy same ustalają harmonogram wypłat zasiłków, dlatego terminy przelewów mogą się różnić w zależności od miejsca zarejestrowania.

Czy rejestrując się w urzędzie pracy należy dodatkowo zawnioskować o zasiłek?

Nie. Urząd pracy sprawdza automatycznie prawo do zasiłku na podstawie dokumentów przedstawianych przy rejestracji. Wówczas, bez dodatkowych wniosków, przyznaje lub nie świadczenie i zaczyna je naliczać w odpowiednim czasie (od dnia rejestracji, po karencji).

Czy sposób rozwiązania umowy o pracę ma wpływ na przyznanie prawa do zasiłku?

Nie. Sposób rozwiązania umowy o pracę ma jedynie wpływ na to, od kiedy zasiłek jest naliczany.  Jeżeli np. umowę o pracę wypowiedział pracodawca, pracownik, który rejestruje się w urzędzie pracy po zakończonej umowie, gdy przysługuje mu prawo do zasiłku, świadczenie będzie miał naliczane od dnia rejestracji. Jeżeli np. pracodawca i pracownik podpisali porozumienie stron (bez żadnej adnotacji, np. zmianie miejsca zamieszkania), wówczas świadczenie będzie naliczane po 90 dniach od rejestracji.

Jaki okres pracy uprawnia do zasiłku dla bezrobotnych?

Pod kątem prawa do zasiłku pracownik urzędu pracy sprawdza 18 miesięcy poprzedzające rejestrację. Aby otrzymać świadczenie, należy udokumentować 365 dni pracy za przynajmniej minimalne wynagrodzenie, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy (z pewnymi wyjątkami). W przypadku umowy zlecenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy musi stanowić kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca.

Warto dodać, że 365 dni pracy nie musi być ciągiem. Można przedstawić nawet kilka świadectw pracy z ostatnich 18 miesięcy, bezpośrednio poprzedzających rejestrację. 

Od czego zależy wysokość zasiłku?

Wysokość zasiłku zależy od „okresu uprawniającego do zasiłku”, czyli stażu pracy, który uwzględnia się do wyliczenia kwoty zasiłku. Jeżeli jest on mniejszy niż 5 lat, bezrobotnemu będzie przysługiwało świadczenie w wysokości 80% kwoty zasiłku określonej w ustawie. Jeżeli staż ten wynosi od 5 do 20 lat, bezrobotny otrzyma zasiłek w wysokości 100% tej kwoty. Jeżeli okres uprawniający do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat, bezrobotnemu przysługuje zasiłek w wysokości 120% kwoty zasiłku.

Czy zasiłek jest wypłacany w stałej kwocie przez cały okres?

Nie. W okresie pierwszych trzech miesięcy jest wypłacany w kwocie wyższej. W okresie kolejnych miesięcy posiadania prawa do zasiłku jest wypłacany w kwocie niższej.

Czy zasiłek jest naliczany za pełne miesiące, czy proporcjonalnie za dni bycia bezrobotnym, gdy np. rejestracja odbyła się w połowie miesiąca?

Zasiłek jest naliczany za każdy dzień bycia bezrobotnym (wyjątkiem jest karencja) i nie musi to być cały miesiąc lub 30 dni. Jeżeli więc rejestracja nastąpiła np. 15 września, to za 15 dni września, które zostały do końca tego miesiąca, zasiłek będzie wypłacony najpóźniej 14 października.

Czytaj także: Urlop wychowawczy, renta z tytułu niezdolności do pracy a zasiłek dla bezrobotnych

Czy zasiłek dla bezrobotnych przysługuje również po prowadzeniu działalności gospodarczej?

Tak. Ważne, żeby osoba prowadząca działalność opłacała składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Tak więc okres prowadzenia działalności gospodarczej z preferencyjnym ZUSem nie będzie wliczał się do okresu prowadzenia działalności uprawniającego do zasiłku.

Czy rejestracja w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej uniemożliwia uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych?

Nie. Zawieszona działalność gospodarcza nie wpływa na przyznanie prawa do zasiłku. Ma ona wpływ na karencję, a więc bezrobotnemu, który zarejestruje się w tracie zawieszonej działalności, zasiłek (jeżeli będzie przyznany) zacznie być naliczany po 90 dniach od rejestracji.

Szczegółowych informacji na temat rejestracji w urzędzie pracy oraz zasiłku dla bezrobotnych udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19 524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.