Utrata statusu osoby bezrobotnej - Rynek pracy w prawie

Zarejestrowana osoba bezrobotna zobowiązana jest stosować się do przepisów obowiązujących w urzędzie pracy. Musi wypełniać obowiązki bezrobotnego, w przeciwnym razie zostanie wyrejestrowana. Nie zawsze jednak brak współpracy musi oznaczać rozstanie.  

Niestawienie się na wyznaczoną wizytę

Bezrobotni zobowiązani są w określonych terminach zgłaszać się do urzędu pracy w celu potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy, zapoznania się z dostępnymi ofertami pracy oraz proponowanymi formami wsparcia. Wizyty są obowiązkowe, a niestawienie się wiąże się z wyrejestrowaniem. Jednak nie zawsze. Od wyznaczonej daty bezrobotny ma jeszcze 7 dni kalendarzowych na stawienie się i usprawiedliwienie swojej nieobecności. Jeśli ma konkretny powód niestawiennictwa – np. rozprawa w sądzie, dostarcza dokument potwierdzający i urząd nie wykreśli go z listy osób bezrobotnych. 

Niezdolność do pracy z powodu choroby

Utrata statusu osoby bezrobotnej nie grozi osobom, które nie mogą zgłosić się do urzędu pracy z powodu choroby. Niezdolność do pracy powinna jednak zostać stwierdzona przez lekarza, który udokumentuje to na zwolnieniu lekarskim. Aby ochrona obowiązywała, na zwolnieniu powinien znaleźć się NIP urzędu pracy, a dokument powinien być dostarczony w terminie 7 dni kalendarzowych od daty jego wystawienia do placówki urzędu. Przy czym należy pamiętać, że ZUS ZLA trwające 90 dni i powyżej skutkuje utratą statusu (art. 33, ust. 4, pkt 9. Ustawy).

Niezdolność do pracy w ciąży

Kobiety w ciąży nie zostaną wyrejestrowane z powodu niezdolności do pracy związanej z ciążą, nawet jeśli będą pozostawać na zwolnieniu lekarskim przez okres dłuższy niż wspomniane 90 dni. W przypadku niezdolnej do pracy ciężarnej utrata statusu może nastąpić wyłącznie na wniosek samej zainteresowanej.

Dziecko usprawiedliwieniem braku gotowości

Opieka nad dzieckiem może być usprawiedliwieniem braku gotowości do podjęcia zatrudnienia. Zgodnie z przepisami starosta nie może pozbawić statusu kobiety po urodzeniu dziecka oraz bezrobotnego po przyjęciu dziecka na wychowanie z powodu braku gotowości do podjęcia zatrudnienia spowodowanego opieką nad dzieckiem. Ochrona obowiązuje jednak tylko przez okres, przez który zgodnie z odrębnymi przepisami przysługiwałby zasiłek macierzyński w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Opieka nad starszym dzieckiem, jeśli nie jest chore i nie potwierdzimy choroby zwolnieniem lekarskim, nie będzie już usprawiedliwieniem.

Odmowa przyjęcia propozycji pracy

Rejestracja w urzędzie pracy ma na celu korzystanie z pomocy urzędu m.in. w poszukiwaniu zatrudnienia. Dlatego bezrobotni zobowiązani są przyjmować skierowania na rozmowy kwalifikacyjne, które często mylnie rozumiane są przez klientów PUP, jako skierowania bezpośrednio do pracy.

Odmowa przyjęcia skierowania wiąże się z utratą statusu bezrobotnego, jednak są pewne wyjątki. Ofeta powinna wpisywać się w definicję odpowiedniej pracy, która oznacza zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, podlegające ubezpieczeniom społecznym, do wykonywania których bezrobotny ma wystarczające kwalifikacje lub doświadczenie zawodowe, a łączny czas dojazdu nie przekracza 3 godzin. To nie oznacza, że do bezrobotnego powinny być kierowane tylko oferty pracy w 100 proc. zgodne z wykształceniem lub doświadczeniem. Jak ustalono, mogą również takie, których wykonywanie jest możliwe po uprzednim szkoleniu.

Odmówić przyjęcia skierowania może również bezrobotny, który posiada zaświadczenie, że jego stan zdrowia uniemożliwia mu wykonywanie akurat tej pracy.

Wynagrodzenie również ma znaczenie, musi być w wysokości co najmniej minimalnego w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Jeśli Twoja sytuacja jest inna i zastanawiasz się, czy utracisz status bezrobotnego, napisz do nas. Pomożemy w interpretacji przepisów.

Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło: Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy