Urlop wypoczynkowy - wymiar urlopu
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-11-22
Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy, do którego wliczają się także inne okresy. Jak zmienia się ilość dni wolnych przysługujących pracownikowi w zależności od przepracowanych lat i ukończonej szkoły? Jak policzyć wymiar urlopu wypoczynkowego? Odpowiadamy.
W art. 152. § 1 Kodeksu pracy czytamy, że wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Kodeks pracy reguluje także kwestię wymiaru urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy. W ustawie czytamy, że dla takiego pracownika wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy, biorąc za podstawę 20 lub 26 dni; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Jeżeli np. pracownik jest zatrudniony na pół etatu, a jego staż pracy wynosi 8 lat, przysługuje mu urlop w wymiarze 10 dni (połowy z 20 dni przysługujących osobom zatrudnionym krócej niż 10 lat).
W przypadku pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu, którego staż pracy wynosi 15 lat, przysługujący mu urlop to 20 dni (3/4 z 26 dni to 19,5 dnia, po zaokrągleniu 20 dni).
Zatrudnienie a wymiar urlopu
Kodeks pracy stanowi, że do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy, okresy nauki oraz inne okresy, które na mocy przepisów szczególnych podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (takim okresem jest np. okres pobierania zasiłku lub stypendium, przysługującego osobom bezrobotnym).
W art. 155. § 1 Kodeksu pracy czytamy: do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Kodeks pracy precyzuje także, że okresy nauki się nie sumują. W stażu urlopowym uwzględnia się więc tylko jeden okres, najkorzystniejszy dla pracownika. Fakt ukończenia szkoły policealnej i później studiów nie sprawi, że pracownik będzie miał policzone 14 lat. Do stażu urlopowego wliczy mu się 8 lat ze względu na ukończenie studiów, które jest korzystniejsze niż 6 lat ze względu na ukończenie szkoły policealnej.
Warto dodać, że ukończenie szkoły powinno potwierdzać świadectwo lub dyplom. Jeżeli pracownik uzyskał na studiach tylko absolutorium, ale nie obronił pracy dyplomowej nie może mieć wliczonych do stażu urlopowego ośmiu lat.
W Kodeksie pracy w art. 155. § 2 czytamy, że jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Jeżeli np. pracownik ukończył liceum ogólnokształcące w 2000 r. i w tym samym roku rozpoczął pierwszą pracę, w której był zatrudniony przez 4 lata. Po pierwszym roku pracy rozpoczął 3-letnie studia zaoczne, które ukończył w 2004 roku uzyskując tytuł licencjata. W tym samym czasie – po ukończeniu studiów – zmienił pracodawcę. Na dzień podjęcia pracy u nowego pracodawcy do stażu urlopowego pracownika będzie wliczać się 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej oraz rok pracy, przypadający przed podjęciem studiów. Do tego okresu nie wlicza się czas pracy, który pokrywał się z okresem studiów. Tak więc pracownikowi u nowego pracodawcy będzie przysługiwał urlop w wymiarze 20 dni.
Informacji w zakresie urlopu wypoczynkowego oraz jego wymiaru udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy „Prawo pracy”.
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Okres wypowiedzenia. Czy wlicza się do stażu pracy? Czy można go skrócić? Wypowiadając umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony należy pamiętać, że po złożeniu wypowiedzenia obowiązuje jeszcze okres wypowiedzenia, który jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Czy wlicza się on do stażu pracy? Czy przepisy przewidują możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy.
Trzy inne niż wynagrodzenie świadczenia ze stosunku pracy Przepisy prawa pracy (w szczególnych sytuacjach) przyznają pracownikom prawo do innych niż wynagrodzenie świadczeń z tytułu nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o odprawie emerytalnej lub rentowej, odprawie pośmiertnej oraz odprawie ekonomicznej z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Co warto wiedzieć o tych świadczeniach? Odpowiadamy.
Pracownik na zwolnieniu lekarskim a informowanie pracodawcy Od wielu lat zwolnienia lekarskie wystawiane są elektronicznie i automatycznie trafiają do pracodawcy. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien dodatkowo poinformować przełożonego o chorobie i nieobecności w pracy? Odpowiadamy.
Czym jest plan urlopów? Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, a więc osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Aby czas wolny wszystkich zatrudnionych nadmiernie nie zaburzał funkcjonowania zakładu pracy, potrzebny jest plan. Już pod koniec jednego lub na początku kolejnego roku określa się w nim kto i kiedy skorzysta z przysługującego mu urlopu. Co warto wiedzieć o planie urlopowym?
Uzupełniający urlop macierzyński, czyli uprawnienia pracowników, którzy są rodzicami wcześniaków W Kodeksie pracy pojawił się nowy przepis, który zacznie obowiązywać od 19 marca 2025 r. Dzięki niemu rodzice hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W jakim wymiarze? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy.
