Sposób rozwiązania umowy o pracę a prawo do zasiłku - Zielona Linia

Informacje zawarte w świadectwie pracy, dotyczące rozwiązania stosunku pracy, mają wpływ na to, po jakim czasie od dnia rejestracji zostaje przyznane prawo do zasiłku.

Prawo do zasiłku przyznawane jest od dnia rejestracji gdy:

• umowa wygaśnie,
• zostanie rozwiązana z upływem czasu, na który była zawarta,
• zostanie rozwiązana za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę,
• zostanie rozwiązana przez pracownika w trybie art. 55 §1¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, czyli w sytuacji gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Co ważne...

Prawo do zasiłku przyznawane jest również od dnia rejestracji, gdy w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w urzędzie pracy umowa zostaje rozwiązana na mocy porozumienia stron, ale jako przyczyna w świadectwie pracy podana jest jedna z okoliczności zawartych w art. 75 ust. 1 pkt 2 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, czyli gdy porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania.

W sytuacji, gdy w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w urzędzie pracy umowa zostanie rozwiązana:

• na mocy porozumienia stron lub
• za wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika

prawo do zasiłku przyznawane jest po 90 dniach od dnia rejestracji w urzędzie pracy i okres pobierania zasiłku ulega skróceniu o 90 dni.

To, jakie warunki osoba bezrobotna jest zobowiązana spełniać, aby prawo do zasiłku zostało jej przyznane, zostało opisane w dziale dedykowanym osobom bezrobotnym oraz poszukującym pracy.

Świadectwo pracy

Niezwłocznie po zakończeniu stosunku pracy wydaj świadectwo pracy.

Zgodnie z art. 97 Kodeksu pracy jesteś zobowiązany niezwłocznie po tym jak stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu lub wygaśnięciu wydać pracownikowi świadectwo pracy.

Dodatkowo, zgodnie z §1,  w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, powinieneś wydać świadectwo pracy (wzór świadectwa pracy) w dniu, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Jeżeli wydanie świadectwa pracy w terminie wynikającym z wyżej opisanych przepisów nie jest możliwe, jesteś zobowiązany nie później niż w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesłać świadectwo pracy pracownikowi lub osobie przez niego upoważnionej, za pośrednictwem poczty lub dostarczyć w inny sposób. Jest to niezwykle ważne z punktu widzenia byłego pracownika, któremu zależy na jak najszybszej rejestracji w urzędzie pracy.

Do rejestracji w urzędzie pracy należy przedstawić wszystkie świadectwa pracy, łącznie z ostatnim. Brak któregoś z dokumentów jestem powodem odmowy rejestracji jako osoba bezrobotna.

Zaświadczenie o zatrudnieniu

Jeśli zatrudniałeś pracownika na umowę zlecenia lub umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, jesteś zobowiązany wydać mu zaświadczenie (wzór zaświadczenia przy umowie zlecenia).

Okresy zatrudnienia na podstawie  umowy zlecenia lub umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy również będą brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do zasiłku dla osoby bezrobotnej pod warunkiem, że osiągała w tym czasie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę oraz były od niego odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy.

Powiatowy urząd pracy, aby móc ustalić czy powyższe warunki są spełnione, wymaga, żeby do rejestracji osoba bezrobotna przedstawiła zaświadczenie od pracodawcy, u którego pracowała na umowę zlecenia, o okresie wykonywania tej pracy oraz o wysokości zarobków, jakie osiągała (z wyszczególnieniem za każdy miesiąc) wraz z informacją czy były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne oraz Fundusz Pracy. .

W przypadku zatrudnienia na umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, świadectwo pracy nie zawiera wymaganych przez urząd pracy informacji. Dlatego też do rejestracji osoba bezrobotna zobowiązana jest przedstawić dodatkowo zaświadczenie od pracodawcy o wysokości wynagrodzenia, jakie osiągała każdego miesiąca wraz z informacją, czy były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy.

Dni wolne na poszukiwanie pracy

Pracownikowi, któremu wręczyłeś wypowiedzenie umowy o pracę, przysługują dni wolne na poszukiwanie pracy.

W okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez Ciebie, pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W przypadku dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia przysługują mu dwa dni robocze. Z kolei, jeśli wypowiedzenie jest trzymiesięczne lub zostało ono skrócone na podstawie art. 36¹ § 1 – pracownikowi przysługują trzy dni robocze na poszukiwanie pracy.

Kiedy nie jest możliwe rozwiązanie umowy o pracę?

• W okresie poprzedzającym przejście pracownika na emeryturę -  nie możesz wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
• Gdy pracownica jest w ciąży lub na urlopie macierzyńskim - nie możesz wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Powyższego przepisu nie stosuje się jednak do pracownicy w okresie próbnym, nieprzekraczającym jednego miesiąca. Jeśli umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży – ulega ona wówczas przedłużeniu do dnia porodu. Powyższego przepisu nie stosuje się jednak do umowy o pracę na czas określony, zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji jesteś uprawniony do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego pracownicy. 
• Gdy pracownik jest w trakcie urlopu - nie możesz wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 11 maja 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy

Opracowanie: Zespół redakcyjny Zielonej Linii