Praca a honorowy dawca krwi
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-04-29
Honorowemu dawcy krwi, który wybiera się oddać krew, przysługuje czas wolny od pracy. Jego ilość (1 dzień czy 2 dni) zależy od tego, czy jest ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego albo stan epidemii. Co o honorowym oddawaniu krwi przez pracownika „mówią” przepisy?
Przepisów dotyczących czasu wolnego pracownika honorowo oddającego krew nie znajdziemy w Kodeksie pracy. To ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi reguluje tę kwestię. Artykuł 9 tego dokumentu odnosi się do czasu, w którym nie ma ogłoszonego stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Czytamy w nim m.in.:
„1. Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:
1) zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
2) zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;”.
Czytaj także: Miałeś wypadek przy pracy? Sprawdź, czy otrzymasz odszkodowanie!
Z tego przepisu wynika, że w czasie, w którym nie ogłoszono stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracownikowi, który honorowo oddaje krew przysługuje dzień wolny od pracy (w dniu, w którym oddaje krew). Jest to dzień, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.
Stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego
Przepisy ustawy o publicznej służbie krwi regulują także kwestię honorowego oddawania krwi przez pracowników w okresie ogłoszonego stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii:
„§ 1. W okresie od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza się stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.”
Stan epidemii trwa w Polsce od 20 marca 2020 r (wcześniej, od 14 marca 2020 r. trwał stan zagrożenia epidemicznego) i w tych okolicznościach zastosowanie mają przepisy zawarte w art. 9a ustawy o publicznej służbie krwi. Czytamy w nim m.in., że honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługują uprawnienia, o których mowa w art. 9, z tym że wymiar zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym.
Oznacza to, że w okresie ogłoszonego stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracownikowi honorowo oddającemu krew przysługują 2 dni wolnego (dzień, w którym oddaje krew i dzień następny). Uprawnienie to przysługuje wszystkim honorowym dawcom krwi, a nie jedynie tym, którzy przeszli chorobę COVID-19.
Czytaj także: Urlop macierzyński – wymiar i zasady udzielania
Warto dodać, że pracownik może zrzec się drugiego dnia wolnego i świadczyć w nim pracę. W tym celu powinien złożyć u pracodawcy stosowne oświadczenie. Jeżeli takie oświadczenie (o braku zamiaru korzystania z dnia wolnego) złoży, dzień ten przepadnie. Nie można go będzie wykorzystać w innym terminie.
Drugi dzień wolny przepadnie również pracownikowi, który pracuje od poniedziałku do piątku i pójdzie honorowo oddać krew w piątek. Drugim dniem wolnym od pracy nie będzie wówczas poniedziałek, ponieważ nie jest to następny dzień. W ustawie czytamy, że zwolnienie od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym honorowy krwiodawca oddał krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi.
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii.
Państwowa Inspekcja Pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Umowa o pracę tymczasową a uprawnienia pracownicze Czym jest umowa o pracę tymczasową i jakie są warunki zatrudnienia na jej podstawie? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.
Przerwy w pracy Od czego zależy długość i ilość przerw w pracy? Czy czas odpoczynku zawsze wlicza się do wymiaru czasu pracy? Kto może skorzystać z dodatkowej przerwy? Odpowiadamy.
Praca zdalna – czy pracodawca musi wyrazić na nią zgodę? O możliwość wykonywania pracy zdalnie musi zawnioskować pracownik oraz otrzymać zgodę pracodawcy. W jakich przypadkach pracodawca może nie wyrazić zgody i odrzucić wniosek pracownika? Sprawdź!
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, jednak nie zawsze pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić. Wyjątkową sytuacją jest okres wypowiedzenia pracownika. Co stanowi Kodeks pracy? Podpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze sposobów na doprowadzenie do ustania stosunku pracy, czyli pożegnania się z pracownikiem lub pracodawcą. O czym należy pamiętać składając wypowiedzenie? Jaki ma ono wpływ na zasiłek dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
