Kiedy nie trzeba uzyskiwać nowego zezwolenia na pracę? - Rynek pracy w prawie

Przepisy dotyczące zezwolenia na pracę (typu A) zawarte są przede wszystkim w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w artykule 88. W ustępie pierwszym tego artykułu czytamy m.in., że zezwolenie na pracę jest wymagane, jeżeli cudzoziemiec wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 88f ust. 1 zezwolenie na pracę określa podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, stanowisko lub rodzaj pracy wykonywanej przez cudzoziemca, najniższe miesięczne wynagrodzenie cudzoziemca na danym stanowisku, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia.

Jeżeli więc cudzoziemiec chciałby rozpocząć pracę u innego pracodawcy, nowy pracodawca powinien uzyskać dla niego nowe zezwolenia na pracę. Podobnie, jeżeli cudzoziemiec miałby rozpocząć pracę na zupełnie innym stanowisku. Taka zmiana również wymagałaby uzyskania przez pracodawcę nowego zezwolenia na pracę.

Kiedy nie trzeba uzyskiwać nowego zezwolenia?

Zgodnie z art. 88f ust. 1a, 1b i 1c nowego zezwolenia nie trzeba uzyskiwać, w sytuacjach, gdy nastąpiły:

• zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania,
• nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi,
• przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę,
• przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę,
• zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę,
• zmiana nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków lub
• zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia nie wymagają wydania nowego zezwolenia na pracę.

Czytaj także: Zmiana wymiaru czasu pracy lub ilości godzin cudzoziemca

Warto wspomnieć, że – jak wynika z art. 88i – jeżeli nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę, nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy w terminie 7 dni pisemnie powiadamia o tym wojewodę, który wydał zezwolenie na pracę.

Jeżeli pracodawca uzyskał zezwolenie na pracę, w którym wskazał, że powierzy cudzoziemcowi pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia), a później w trakcie ważności zezwolenia będzie chciał zmienić taką umowę na umowę o pracę, może to zrobić bez konieczności uzyskiwania nowego zezwolenia czy nawet informowania wojewody. Dotyczy to tylko zmiany umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę, nie odwrotnie.

W przypadku zmiany nazwy stanowiska, należy pamiętać, że nie może to być zupełnie inne stanowisko, ponieważ musi być zachowany zakres obowiązków. Chodzi o to, by wraz ze zmianą nazwy stanowiska, najważniejsze obowiązki pozostały, a zmiana dotyczyła jedynie kilku dodatkowych obowiązków. 

Jeżeli chodzi o zatrudnienie na podstawie umowy o pracę cudzoziemca na część etatu i chęci zwiększenia wymiaru czasu pracy (np. z 1/2 etatu do pełnego etatu, z 1/4 etatu do 1/3 etatu itd.), nie wymaga to wydania nowego zezwolenia na pracę, pod warunkiem proporcjonalnego zwiększenia wynagrodzenia. Nie jest to możliwe w przypadku umowy cywilnoprawnej i zwiększenia ilości godzin.

Ważne! W żadnym przypadku nie jest dozwolone powierzanie pracy cudzoziemcowi w wymiarze czasu pracy lub liczbie godzin niższej niż określona w zezwoleniu na pracę.

Praca o innym charakterze

Pracodawca może w ramach uzyskanego zezwolenia na pracę – o czym stanowi art. 88f ust. 1b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - powierzyć cudzoziemcowi na okresy łącznie nieprzekraczające 30 dni w roku kalendarzowym wykonywanie pracy o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu. Pod warunkiem, że zostały spełnione pozostałe warunki określone w zezwoleniu na pracę oraz wymagania, o których mowa w art. 88d, czyli „uzyskanie zezwolenia na pracę nie zwalnia z określonych odrębnymi przepisami wymogów, od spełnienia których uzależnione jest wykonywanie zawodów regulowanych lub działalności”.

W takim przypadku uzyskanie zezwolenia na pracę określającego nowe okoliczności nie jest wymagane. Wymagana jest za to informacja o tym, że cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, która, w terminie 7 dni na piśmie, powinna być wysłana do wojewody.

Zmiana warunków pracy – przepisy szczególne

Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w art. 88f ust. 1c, przewiduje jeszcze kilka okoliczności, w których jeżeli warunki pracy cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pracę uległy zmianie, nie wymagane jest uzyskanie nowego zezwolenia. Zgodnie z tym przepisem „jeżeli warunki pracy cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pracę uległy zmianie na zasadach określonych w art. 9¹ lub art. 23^1a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, art. 4 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 669) lub art. 3, art. 15g ust. 6 i 8, art. 15gb, art. 15x ust. 1 lub art. 15zf ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, uzyskanie zezwolenia na pracę określającego zmienione warunki pracy nie jest wymagane.”

Chodzi tu m.in. o takie sytuacje, jak opisana w art. 9¹ Kodeksu pracy:

„Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może być zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy; nie dotyczy to przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonawczych.”

Czytaj także: Zatrudnienie cudzoziemca – podstawowe informacje

Również wspomniana w art. 88f ust. 1c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (art. 4) zawiera okoliczność - pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy – która nie wymaga uzyskiwania nowego zezwolenia.

Ponadto, w przepisie zawartym w art. 88f ust. 1c, czytamy o przepisach szczególnych, wprowadzonych w czasie pandemii, na mocy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Chodziło tu o sytuacje związane m.in. z przestojem ekonomicznym, obniżonym wymiarem czasu pracy czy zmianą rozkładu czasu pracy w następstwie COVID-19. Te zmiany, jeżeli dotyczyły pracy cudzoziemca w ramach zezwolenia na pracę, również nie wymagały uzyskiwania nowego zezwolenia na pracę.

Szczegółowych informacji na temat zatrudniania cudzoziemców udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Ustawa z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy.