Umowa na zastępstwo
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-03-24
Umowa na zastępstwo jest szczególnym rodzajem umowy o pracę. Różni się ona od tradycyjnej umowy o pracę. Podpowiadamy, kiedy taką umowę można zawrzeć oraz jakie są jej wady i zalety.
Umowa na zastępstwo jest umową na czas określony i może być zawarta tylko w przypadku usprawiedliwionej nieobecności pracownika, którego dotyczy zastępstwo. Umowy na czas określony zawierane w celu zastępstwa nie podlegają limitom, jakie stosuje się wobec typowych terminowych umów o pracę. Kodeks pracy wśród różnych rodzajów umów o pracę nie przewiduje odrębnej kategorii umów na zastępstwo.
Cechy umowy na zastępstwo
Osoba zatrudniana na zastępstwo powinna być zatrudniona na takim samym stanowisku, jak pracownik zastępowany oraz wykonywać taki sam rodzaj pracy. Pozostałe elementy umowy powinny być zawarte na takich samych zasadach, jak w przypadku tradycyjnej umowy o pracę. A zatem umowa na zastępstwo powinna zawierać:
- rodzaj wykonywanej pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy,
- wymiar czasu pracy,
- termin obowiązywania umowy.
Pracodawca może zawrzeć umowę na zastępstwo na okres krótszy niż przewidywana nieobecność pracownika. Jeżeli zajdzie potrzeba dalszego zatrudniania zastępcy, można podpisać z nim kolejną umowę o pracę na zastępstwo, ponieważ Kodeks pracy dopuszcza możliwość zawarcia nielimitowanej liczby umów na zastępstwo na nielimitowany okres. W przypadku tradycyjnej umowy o pracę łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
Okoliczności zawarcia umowy na zastępstwo
Umowa na zastępstwo może być zawarta tylko w przypadku usprawiedliwionej dłuższej nieobecności pracownika zastępowanego, np. z powodu długotrwałego zwolnienia lekarskiego, urlopu macierzyńskiego, wychowawczego czy urlopu bezpłatnego.
Rozwiązane umowy na zastępstwo
W umowie na zastępstwo można wprowadzić zapis, że stosunek pracy zostaje zawarty na czas nieobecności zastępowanego pracownika, bez określania konkretnej daty zakończenia umowy. W ten sposób umowa na zastępstwo będzie mogła zostać rozwiązana wraz z powrotem do pracy zastępowanego pracownika.
Strony umowy mają możliwość rozwiązania umowy o pracę na zastępstwo przed powrotem do pracy zastępowanego pracownika. Okres wypowiedzenia takiej umowy trwa tyle samo, co w przypadku tradycyjnych umów o pracę i wynosi odpowiednio:
- 2 tygodnie - przy zatrudnieniu krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc - przy zatrudnieniu co najmniej przez 6 miesięcy,
- 3 miesiące - gdy zatrudnienie wynosi co najmniej 3 lata.
Wady i zalety umowy na zastępstwo
Umowa na zastępstwo jest specyficzną formą umowy o pracę. To, co dla pracownika jest zaletą, dla pracodawcy może być jednocześnie wadą.
Ważną zaletą dla pracownika zawierającego umowę o pracę na zastępstwo jest fakt jej automatycznego rozwiązania z dniem powrotu zastępowanego pracownika. W takim przypadku pracownika nie będzie obowiązywał okres wypowiedzenia. Może to być jednak problematyczne dla pracodawcy, który z dnia na dzień traci pracownika.
Zaletą dla pracodawcy jest niewątpliwie nielimitowany okres zatrudnienia pracownika na zastępstwo oraz nielimitowana ilość umów na czas określony, jakie może z zawrzeć pracownikiem. Taka sytuacja nie daje natomiast pracownikowi poczucia stabilności zawodowej.
Inną wadą dla pracownicy zatrudnionej na podstawie umowy na zastępstwo jest fakt, że w przypadku ciąży jej umowa o pracę nie będzie „chroniona”, tak jak ma to miejsce w tradycyjnej umowie na czas określony.
Zgodnie z art. 177 Kodeksu pracy umowa o pracę na czas określony, która rozwiązałyby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, automatycznie jest przedłużana do dnia porodu. Jednak §31 doprecyzowuje, że zasada ta nie dotyczy umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Oznacza to, że umowa na zastępstwo, choć jest umową na czas określony, nie ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Okres wypowiedzenia. Czy wlicza się do stażu pracy? Czy można go skrócić? Wypowiadając umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony należy pamiętać, że po złożeniu wypowiedzenia obowiązuje jeszcze okres wypowiedzenia, który jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Czy wlicza się on do stażu pracy? Czy przepisy przewidują możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy.
Okresy wpływające na wymiar urlopu Urlop wypoczynkowy jest jednym z uprawnień pracownika, czyli osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Wymiar urlopu zależy od stażu pracy i wykształcenia pracownika. Jakie okresy wpływają na ilość (20 czy 26) wolnych dni? Odpowiadamy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Czy można cofnąć zgodę? Porozumienie stron jest jedną z form rozwiązania umowy o pracę. Jak wskazuje nazwa, to najmniej konfliktowy sposób zakończenia stosunku pracy. Wymaga jednak aprobaty obu stron umowy, a więc pracodawcy i pracownika. Czy wyrażoną zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron można cofnąć? Odpowiadamy.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
Zwolnienie dyscyplinarne a zasiłek dla bezrobotnych Prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje osobie bezrobotnej, która spełnia określone warunki i zarejestruje się w urzędzie pracy. Czy sposób rozwiązania umowy ma wpływ na przyznanie świadczenia? Jak to wygląda w przypadku rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne)? Odpowiadamy.
