Bezrobotny długotrwale - Rynek pracy w prawie

Bezrobocie, zwłaszcza wysokie, jest negatywnym zjawiskiem społecznym. Może mieć zły wpływ na  sytuację materialną oraz zdrowie psychiczne zarówno bezrobotnych, jak i ich rodzin. Zjawisko to jest tym gorsze (bardziej dokuczliwe) im osoba nim objęta, bezrobotny, pozostaje długo bez pracy. Przepisy, oprócz samego bezrobocia, określają także bezrobocie długotrwałe. Kiedy mamy z nim do czynienia? Definicje, pochodzące z przepisów i instytucji statystycznych, są różne, ale w każdej pojawia się przynajmniej 12 miesięcy pozostawania bez pracy.

Różne definicje…

Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 2 ust. 1. pkt. 5) bezrobotnym długotrwale jest bezrobotny pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych.

Czytaj także: Rynek pracownika – jak go rozumieć?

Ponadto, przepisy tej ustawy, długotrwale bezrobotnych zaliczają do kategorii osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Oznacza to, że mogą mieć oni większe niż przeciętne trudności ze znalezieniem zatrudnienia, w związku z czym maja oni pierwszeństwo w korzystaniu z wielu możliwości aktywizacji zawodowej.

Bezrobotnym długotrwale według BAEL (Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności GUS) jest osoba poszukująca pracy przez okres 13 miesięcy i dłużej.

Eurostat definiuje długotrwałe bezrobocie (long-therm unemployment) jako poszukiwanie zatrudnienia przez okres 12 miesięcy i więcej. Wskaźnik bezrobocia długotrwałego mierzy udział bezrobotnych poszukujących pracy przez co najmniej 12 miesięcy w populacji aktywnej zawodowo w wieku od 15 do 74 lat. Ludność aktywna zawodowo obejmuje osoby zatrudnione i bezrobotne. Bezrobotni natomiast są definiowani jako wszystkie osoby, które pozostawały bez zatrudnienia w tygodniu referencyjnym, pozostawały w gotowości do pracy oraz aktywnie szukały pracy w ciągu ostatnich czterech tygodni lub już znalazły pracę, z zamiarem jej rozpoczęcia w ciągu najbliższych trzech miesięcy. Okres bezrobocia definiuje się jako czas poszukiwania pracy lub czas od ostatniego zatrudnienia (jeśli jest krótszy niż czas spędzony na poszukiwaniu pracy).

… jeden problem

Jak czytamy w opracowaniu Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Lublinie „Sytuacja długotrwale bezrobotnych na rynku pracy województwa lubelskiego”:

„W praktyce długotrwałe pozostawanie bez pracy często stanowi ogromne obciążenie psychiczne, prowadząc do obniżenia poczucia własnej wartości i samooceny. Z upływem czasu zazwyczaj też jest coraz trudniej znaleźć i utrzymać zatrudnienie. Długotrwale bezrobotni „wypadając” na dobre z rynku pracy, stają się również niestety mniej atrakcyjni dla potencjalnych pracodawców. Doświadczenie pokazuje też, że prawdopodobieństwo znalezienia pracy maleje wraz z upływem czasu pozostawania w rejestrach bezrobotnych.

To wszystko może rodzić kolejne problemy w postaci skrajnego wyobcowania oraz niechęci do podejmowania jakiejkolwiek aktywności na rynku pracy.

Skutki długotrwałego bezrobocia ponosi zarówno sam bezrobotny, jak i jego najbliższe otoczenie, przede wszystkim rodzina. Może to być zarówno frustracja, obniżenie standardu życia, a nawet nałogi i wykluczenie społeczne.

Jeśli chodzi zaś o konsekwencje, jakie długotrwałe bezrobocie ma dla całego społeczeństwa to są one przede wszystkim natury ekonomicznej. Zjawisko to bowiem wpływa na rozwój szarej strefy, generuje koszty i obciąża budżet państwa.”

Czytaj także: Bezrobocie w Polsce. Raport z ostatniej dekady

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

WUP Lublin – „Sytuacja długotrwale bezrobotnych na rynku pracy województwa lubelskiego”.