Zatrudnianie cudzoziemców. Załatwianie spraw i obowiązki informacyjne - przepis przejściowy - Rynek pracy w prawie

1 czerwca 2025 r. zaczęła obowiązywać ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Znajdują się w niej przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców. Są też m.in. obowiązki, które muszą spełnić pracodawcy powierzający pracę obcokrajowcom. Nie wszystkie z nich można już teraz załatwić przez praca.gov.pl, dlatego w ustawie pojawia się przepis przejściowy, który zakłada dopełnienie niektórych czynności i obowiązków na dotychczasowych zasadach. Chodzi o art. 109. Czytamy w nim:  

„Czynności, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 4, art. 18 ust. 2, art. 19, art. 33 ust. 1, art. 61 ust. 1, art. 67 ust. 3, art. 70 ust. 1 i rozdziale 7, są wykonywane w sposób zgodny z przepisami dotychczasowymi do czasu dostosowania systemów teleinformatycznych do przepisów ustawy.”

Ponadto przepis stanowi, że określone organy państwowe dostosują systemy teleinformatyczne przeznaczone do wykonywania zadań określonych ustawą do przepisów ustawy w ciągu 2 lat od dnia jej wejścia w życie, czyli w ciągu 2 lat od 1 czerwca 2025 r.

Sprawy i obowiązki dotyczące zezwoleń na pracę

We wspomnianym wyżej przepisie pojawiły się nawiązania do konkretnych artykułów z ustawy, w których czytamy o sposobie załatwienia niektórych spraw i obowiązków. I tak art. 8 ust. 2 i 4 stanowią:

„2. Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę oraz dokumenty dotyczące wniosku składa się za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia.

4. Środek zaskarżenia w sprawie wydania zezwolenia na pracę składa się za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Złożenie środka zaskarżenia w inny sposób jest niedopuszczalne.”

O ile pracodawca ma możliwość, aby wysłać wniosek o wydanie zezwolenia na pracę przez praca.gov.pl (system teleinformatyczny, o którym wspomina powyższy przepis), nie może złożyć środka zaskarżenia (stan na 1.10.2025 r.) przez ten system. Dlatego na mocy przepisu przejściowego, można to zrobić na dotychczasowych zasadach (sprzed 1 czerwca 2025 r.), dopuszczonych w danej sprawie.

Art. 18 ust. 2 oraz powiązany z nim ust. 1 stanowią:

„1. Zmiana lub wydanie nowego zezwolenia na pracę nie są wymagane, jeżeli:

1) nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca pobytu stałego, nazwy lub formy prawnej:

a) podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi,

b) podmiotu, do którego pracownik jest delegowany przez podmiot zagraniczny,

c) pracodawcy użytkownika;

2) nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;

3) nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy bez zmiany zakresu obowiązków cudzoziemca.

2. Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi powiadamia organ, który wydał zezwolenie na pracę, o okolicznościach, o których mowa w ust. 1.”

Również art. 19 stanowi o obowiązkach pracodawcy. Czytamy w nim:

„Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi powiadamia organ, który wydał zezwolenie na pracę, jeżeli:

1) cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;

2) cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 2 miesiące;

3) cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.”

Przepisy ustawy stanowią, że obowiązki opisane w artykułach 18 i 19 należy spełnić korzystając z praca.gov.pl. Jako że system ten (stan na dzień 1.10.2025 r.) nie jest jeszcze do tego przystosowany, należy skorzystać z przepisu przejściowego i dokonać tych powiadomień w dotychczasowej formie (sprzed 1 czerwca 2025 r.), dopuszczonej do załatwienia tych spraw.

Kolejny obowiązek, którego nie można jeszcze (stan na 1.10.2025 r.) spełnić przez praca.gov.pl pochodzi z art. 33 ust. 1. Czytamy w nim:

„Polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi może powierzyć cudzoziemcowi pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi na okresy łącznie nieprzekraczające 30 dni w roku kalendarzowym, jeżeli są spełnione pozostałe warunki określone w zezwoleniu na pracę i jeżeli uprzednio powiadomi wojewodę, który wydał zezwolenie na pracę, za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia.”

Wspomnianego tu powiadomienia wojewody można dokonać – na mocy przepisu przejściowego – w innej (dopuszczonej przez wojewodę) formie niż przez praca.gov.pl.

Sprawy i obowiązki dotyczące oświadczenia o powierzeniu pracy

W przypadku oświadczenia o powierzeniu pracy również mamy do czynienia z załatwianiem spraw i wypełnianiem obowiązków wyłącznie przez praca.gov.pl. Tu także możemy skorzystać z przepisu przejściowego. To, czego nie da się zrobić przez system (praca.gov.pl), załatwia się na zasadach obowiązujących przed 1 czerwca, czyli w sposób dopuszczony w danej sprawie przez starostę (urząd pracy).

Przepis przejściowy wymienia art. 61 ust. 1 ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Czytamy w nim:

„Polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi składa za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia, oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.”

Tę sprawę można załatwić przez praca.gov.pl. Nie trzeba zatem korzystać z przepisu przejściowego. Podobnie jak obowiązki wymienione w art. 70 ust. 1, w którym czytamy:

„Polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, powiadamia starostę, który dokonał wpisu, o:

1) podjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy;

2) niepodjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń.”

Przepis przejściowy przydaje się, gdy chodzi o art. 67 ust. 3. Czytamy w nim:

„Środek zaskarżenia w sprawie wpisu oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń składa się za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Złożenie środka zaskarżenia w inny sposób jest niedopuszczalne.”

System praca.gov.pl nie jest jeszcze przystosowany (stan na 1.10.2025 r.) do składania środka zaskarżenia w sprawie wpisu oświadczenia o powierzeniu pracy, zatem można to zrobić na zasadach obowiązujących przed 1 czerwca 2025 r.

Przepis przejściowy (art. 109 ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP) wymienia również czynności związane z rozdziałem 7, czyli częścią „Indywidualne konta oraz przetwarzanie danych w systemach teleinformatycznych”. Jest to jednak zbyt szeroki obszar, by opisać wszystkie obowiązki z niego wynikające. W przypadku konieczności, warto sprawdzić, czy czynność, którą należy wykonać przez praca.gov.pl, opisana w tym rozdziale, jest możliwa do załatwienia przez system. Jeżeli nie, można jej dokonać w inny sposób.

Informacji na temat zatrudniania cudzoziemców w Polsce i działania praca.gov.pl udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19 524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.