Work-life balance, czyli jak pogodzić pracę z życiem prywatnym?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2025-04-18
Rosnące tempo życia, natężenie obowiązków zawodowych i rosnąca frustracja wśród pracowników sprawiły, że w ostatnich latach w dyskusji na temat rynku pracy coraz częściej słyszymy o zasadzie work-life balance. Jakie są jej założenia i jak można ją wdrożyć?
Work-life balance to idea głosząca dążenie do zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym. Zakłada zorganizowanie pracy w taki sposób, aby pracownik – nie zaniedbując obowiązków służbowych – mógł skupić się także na swoim życiu prywatnym.
Jest to oczywiście stan idealny, nierzadko trudny do zrealizowania – zwłaszcza wśród wysoko postawionych specjalistów. Niemniej jednak, organizacja trybu pracy przy uwzględnieniu tej zasady może przyczynić się do zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia wypalenia zawodowego lub innych negatywnych skutków u pracownika. Co więcej, wobec postępującej luki demograficznej i rosnącego popytu na specjalistów, coraz więcej firm w swoich ogłoszeniach kreuje się jako podmiot realizujący taką politykę. Co więc ją cechuje?
Zasady work-life balance:
- Odpowiednia organizacja pracy – hierarchizacja zadań do wykonania i określenie ich priorytetów umożliwia skupienie się na najważniejszych obowiązkach. Ogranicza to chociażby pozostawanie w pracy po godzinach.
- Oddzielenie sfery zawodowej od prywatnej – dobrą praktyką jest, aby „nie przynosić” pracy do domu. Rozgraniczenie tych dwóch sfer życia niewątpliwie pomaga w zachowaniu wewnętrznej równowagi i właściwego podejścia do swoich obowiązków – tak w pracy, jak i w rodzinie lub wśród znajomych.
- Wsparcie społeczne i empatia – ważne jest, aby zarówno wśród współpracowników, jak i domowników stworzyć poczucie zrozumienia dla siebie nawzajem. Odpowiednie ułożenie relacji pomaga w skutecznym podejściu do swoich obowiązków – pod warunkiem, że z własnej przyczyny ich nie zaniedbamy.
Czytaj także: Jak hobby pomaga w karierze zawodowej?
Korzyści z wdrożenia work-life balance:
- Zwiększenie efektywności – nadmiar czasu spędzonego w pracy nie oznacza lepszego jej efektu. Częściej natomiast prowadzi do frustracji i przemęczenia wśród pracowników.
- Natomiast pracownik, który nie ma poczucia przebywania w pracy „za karę”,jednocześnie posiadający czas na realizację swego życia prywatnego, jest bardziej zaangażowany w wykonywaną pracę.
- Obniżenie poziomu stresu – ten, kto nie spędza większości dnia na rozmyślaniu o pracy, ma więcej czasu na odpoczynek. Co za tym idzie, jest mniej podatny na obciążenie stresem i innymi szkodliwymi czynnikami.
- Poprawa stosunków w pracy – większa elastyczność i równowaga w pracy sprawia, że pracownicy są mniej skłonni do impulsywnych reakcji. W takich okolicznościach łatwiej jest budować poczucie jedności, a tym samym stworzyć lepszy zespół.
- Identyfikacja pracownika z miejscem pracy – zadowolony pracownik z reguły nie szuka sposobności, aby zmienić miejsce zatrudnienia przy pierwszej okazji.
Przykłady wdrażania
Work-life balance można wprowadzać w różny sposób. Nie ma zresztą jednego, typowego dla wszystkich zawodów i zakładów pracy wzorca. Niekiedy jednak to przepisy prawa wpływają na wdrażanie takiej polityki. W niektórych krajach (np. Belgia, Holandia, Niemcy, Francja, Wielka Brytania) trwają programy pilotażowe związane z przejściem na czterodniowy tydzień pracy. Nieobce są także koncepcje skracające dzień pracy (we Francji pracuje się 35 godzin w tygodniu).
Także pandemia koronawirusa zrewolucjonizowała podejście do trybu pracy. Praca zdalna w przypadku zawodów typowo biurowych jest niemal codziennością. Niewielu dziwi już możliwość świadczenia pracy z domu.
Kolejnym przykładem na zastosowanie zasady work-life balance jest elastyczny czas pracy. Zwykle kojarzy się nam ona z ofertami pracy kierowanymi do studentów, jednak coraz więcej firm umożliwia swoim pracownikom dopasowanie godzin pracy. Możemy tu mówić zarówno o ruchomych godzinach jej rozpoczęcia, jak i możliwością jej wcześniejszego skończenia danego dnia i odrobienia zaległości w późniejszym terminie. Za specyficzną formę work-life balance uznać można funkcjonującą niekiedy (zwłaszcza w korporacjach) przerwę obiadową. W zależności od potrzeb i wymiaru takiej przerwy, pracownik może w spokoju zjeść posiłek lub załatwić jakąś sprawę „na mieście”. Coraz więcej firm wyznacza w swoich biurach strefy relaksu, w których pracownicy mogą choć na chwilę zapomnieć o służbowych obowiązkach i odstresować się przy konsoli lub piłkarzykach albo po prostu wygodnie usiąść w strefie ciszy.
Czytaj także: Praca a zdrowie psychiczne
Jednak zasada równowagi nie dotyczy wyłącznie czasu spędzonego w pracy. W istocie work-life balance równie ważne jest, aby po jej zakończeniu pracownik mógł skupić się na odpoczynku. W niektórych krajach już obowiązują przepisy, które zabraniają przełożonym kontaktowania się z pracownikami po godzinach pracy. Są to rozwiązania znane jako „prawo do wyłączenia się”, nad którym trwają prace także na poziomie Parlamentu Europejskiego.
Niezależnie od tego, w niektórych branżach obowiązuje także zakaz logowania się do służbowych systemów i e-maili w trakcie urlopów i czasu wolnego od pracy. Z jednej strony wzmacnia to procedury bezpieczeństwa i minimalizuje ryzyko ewentualnego wycieku danych, z drugiej – pozwala pracownikowi poczuć, że faktycznie jest na urlopie.
Przeszkody we wdrażaniu
Istnieją jednak czynniki, które sprawiają, że wdrożenie zasady work-life balance jest trudniejsze. Wśród nich wyróżnić możemy:
- Specjalistyczne stanowisko pracy – pracownicy zatrudnieni na zasadach nienormatywnego czasu pracy lub pełniący kluczowe funkcje w swoich zespołach nierzadko nie mają możliwości całkowicie odciąć się od swoich obowiązków po opuszczeniu biura. Dotyczy to menedżerów, kierowników, specjalistów PR w wielkich korporacjach czy lekarzy lub funkcjonariuszy służb.
- Brak elastyczności ze strony szefostwa – wdrażanie polityki work-life balance zależy od podejścia do niej kierownictwa danego zakładu pracy. Jeśli jest ono nieprzychylne, to dyskusje na ten temat mogą w zasadzie ograniczyć się do teoretycznych rozważań.
- Pracoholizm – nawet obowiązujące w pracy zasady work-life balance na nic się zdadzą, jeśli sam pracownik będzie wykazywał się nadgorliwością w wykonywaniu swojej pracy. Warto przez moment zastanowić się, czy nie spędzamy za dużo czasu w samej pracy lub rozmyślając o niej – jeśli tak jest, być może warto trochę odpuścić. Jeśli sami nie możemy sobie z tym poradzić, warto skorzystać z pomocy psychologa.
- Stały dostęp do urządzeń mobilnych i Internetu – smartfon w kieszeni lub smartwatch na nadgarstku sprawiły, że jesteśmy podpięci do Internetu niemal przez całą dobę. Wystarczy jedno powiadomienie o przychodzącym mailu lub połączeniu od klienta, abyśmy przeszli w tryb pracy lub myślenia o niej – nawet nieświadomie.
Podsumowując, zasada work-life balance wydaje się atrakcyjną, niekiedy wręcz utopijną wizją. Rozgraniczenie sfery życia zawodowego od prywatnego może jednak przynieść wiele korzyści, o czym powinni pamiętać zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Miejmy nadzieję, że prędzej niż później koncepcja ta stanie się powszechnie obowiązującą.
Adam Utko (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:

Stres i wypalenie zawodowe – cichy wróg współczesnego pracownika Współczesny rynek pracy niesie za sobą wiele wyzwań. Ciągła presja na efektywność, wysokie tempo życia, rywalizacja, brak stabilności zatrudnienia oraz stale rosnące oczekiwania pracodawców prowadzą do wzmożonego stresu, który – jeśli nie jest właściwie zarządzany – może przerodzić się w wypalenie zawodowe. Ten problem dotyczy coraz większej liczby osób i coraz częściej nie tylko przedstawicieli zawodów wysokiego ryzyka psychicznego, jak lekarze, nauczyciele czy pracownicy socjalni, ale również menedżerów, a nawet freelancerów.

Zezwolenie jednolite a ważne zezwolenie na pracę Jest kilka dokumentów, które legalizują pracę cudzoziemców. W związku z tym, może dojść do sytuacji, w której zostanie wydane zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w trakcie ważnego zezwolenia na pracę. Co wówczas? Odpowiadamy.

Legalizacja pobytu i pracy cudzoziemca Jakie dokumenty legalizują pobyt i pracę cudzoziemca?

Cudzoziemcy uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Co do zasady, aby cudzoziemiec mógł wykonywać pracę w Polsce, potrzebuje tytułu pobytowego umożliwiającego mu podjęcie pracy oraz zezwolenia na pracę. Jakie to tytuły pobytowe?

Jak pracować w czasie świątecznych przygotowań i nie zwariować? Do Świąt jeszcze kilka dni, a ty już masz dość? Irytuje cię świąteczna lista utworów w radiu? Na myśl o pracowniczej wigilii, najchętniej udałbyś się na L4? Oto kilka porad, jak poradzić sobie z frustracją w szczycie świątecznych przygotowań.

Urlop szkoleniowy, czyli sposób na pogodzenie pracy z nauką Raz uzyskane kwalifikacje zawodowe oraz zdobyte dzięki nim zatrudnienie nie zapewnią nam pracy do emerytury. W obecnych czasach musimy na bieżąco poszerzać swój zakres wiedzy, aby nie wypaść z rynku. Tylko jak pogodzić pracę z nauką? Rozwiązanie wskazuje Kodeks pracy.

Staż pracy a służba wojskowa, w tym pełniona za granicą Czy okres pełnienia służby wojskowej wlicza się do stażu pracy? Jak to wygląda w przypadku odbywania służby wojskowej za granicą?

Jak hobby pomaga w karierze zawodowej? Na pierwszy rzut oka, wydawać się może, że hobby przeszkadza w pracy, bo odciąga uwagę od codziennych obowiązków. Tymczasem jest zupełnie odwrotnie. Ludzie bez pasji słabiej pracują.
Rynek pracy w mediach
-
Rozbudowa Euroterminalu Sławków
29.05.2025 -
GUS potwierdził szacunki dot. bezrobocia
29.05.2025