Urlop wypoczynkowy – prawo do pierwszego urlopu
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-12-10
Urlop wypoczynkowy to czas zasłużonego, płatnego odpoczynku od pracy. Dla wielu pracowników jest on okresem bardzo wyczekiwanym. Często wiąże się z podróżą, wypoczynkiem na plaży czy błogim lenistwem. Aby uzyskać prawo do urlopu wypoczynkowego należy spełnić jeden podstawowy warunek – pracować. Kiedy uzyskujemy prawo do pierwszego urlopu i jak rośnie jego wymiar? Odpowiadamy.
Urlopy wypoczynkowe są rodzajem urlopów pracowniczych. Regulują je przepisy Kodeksu pracy. W art. 152. § 1 czytamy, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Kolejny paragraf stanowi, że pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
Prawa do urlopu wypoczynkowego nie można także przenieść na inną osobę. Ponadto, za czas urlopu pracownikowi należy się takie same wynagrodzenie jak za czas pracy. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.
Kwestię ustalania wynagrodzenia za czas urlopu reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Pierwszy urlop
Podejmując pierwszą pracę pracownik nie nabywa od razu prawa do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Dzieje się to stopniowo, miesiąc po miesiącu zatrudnienia. W roku kalendarzowym, w którym podjął pierwszą pracę, pracownik uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Jeżeli np. pracownik podjął pierwszą pracę 1 lutego, prawo do urlopu nabędzie po przepracowaniu każdego miesiąca, czyli 28 lutego, 31 marca, 30 kwietnia, 31 maja, 30 czerwca itd. Wymiar tego urlopu wynosi 1/12 z 20 dni (1,66 dnia) za każdy miesiąc. W tym przypadku nie zaokrągla się wymiaru urlopu w górę do pełnego dnia. Prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego pracownik nabędzie z dniem 1 stycznia następnego roku kalendarzowego.
Informacji w zakresie prawa do urlopu wypoczynkowego udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy „Prawo pracy”.
Zobacz podobne artykuły:
Urlop szkoleniowy, czyli sposób na pogodzenie pracy z nauką Raz uzyskane kwalifikacje zawodowe oraz zdobyte dzięki nim zatrudnienie nie zapewnią nam pracy do emerytury. W obecnych czasach musimy na bieżąco poszerzać swój zakres wiedzy, aby nie wypaść z rynku. Tylko jak pogodzić pracę z nauką? Rozwiązanie wskazuje Kodeks pracy.
Dni wolne od pracy i niedziele handlowe w 2025 r. Pracownicy mają prawo do urlopu w wymiarze 20 lub 26 dni. Aby dobrze i efektywnie zaplanować odpoczynek, warto skorzystać z kalendarza dni wolnych od pracy na 2025 r. Dzięki niemu można tak rozdysponować urlop, by częściej, niż tylko raz w roku, cieszyć się dłuższym wypoczynkiem. Warto też wiedzieć, w które niedziele 2025 r. będzie możliwość zrobienia zakupów. Przedstawiamy przydatne informacje i daty.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
