Powrót

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych - co warto wiedzieć?

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-02-20

Którzy pracodawcy muszą utworzyć ZFŚS? Na co można przeznaczyć środki z Funduszu? Kto jest uprawniony do korzystania z należnych świadczeń socjalnych? Odpowiadamy.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) jest specjalnym funduszem tworzonym przez określonych pracodawców, którzy na specjalnym rachunku bankowym gromadzą środki na wsparcie socjalne, przeznaczone dla uprawnionych pracowników i innych osób.

 

Kto musi utworzyć ZFŚS?

Pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników oraz pracodawcy, którzy zatrudniają przynajmniej 20 pracowników i mniej niż 50, o ile z wnioskiem o utworzenia Funduszu wystąpi zakładowa organizacja związkowa - muszą utworzyć ZFŚS.

Liczbę zatrudnionych, w przeliczeniu na pełne etaty, określa się zawsze według stanu na 1 stycznia danego roku. Jeżeli w ciągu roku zmieni się ilość pracowników, nie ma to wpływu na obowiązek tworzenia Funduszu. 

Wyjątkiem od zasady (obowiązku tworzenia ZFŚS) jest okoliczność, w której w przedsiębiorstwie funkcjonuje układ zbiorowy pracy. Strony takiego układu mogą zdecydować o nietworzeniu Funduszu.

Pozostali przedsiębiorcy podejmują dobrowolnie decyzję o stworzeniu w zakładzie pracy ZFŚS. Mogą również, zamiast tworzyć Fundusz, wypłacać pracownikom np. świadczenia urlopowe.

 

Dla kogo środki z ZFŚS?

Prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych z ZFŚS mają:

  • pracownicy i ich rodziny;
  • emeryci i renciści (czyli byli pracownicy) i ich rodziny (jak czytamy na stronie PIP: „emeryci są uprawnieni do korzystania z należnych świadczeń Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, natomiast szczegółowych przepisów i regulacji należy szukać w regulaminie, który ustala pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową bądź z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowanie jej interesów”);
  • inne osoby wskazane przez pracodawcę.

 

Czytaj także: Odprawa emerytalna i rentowa

 

Regulamin powinien określać, czy ktoś jeszcze będzie uprawniony do świadczeń, np. osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych.

Przyznanie świadczeń i wysokość dopłat z ZFŚS zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej lub sytuacji materialnej osoby uprawnionej. Pracodawca nie może wprowadzić do regulaminu dodatkowych kryteriów, które trzeba spełnić, żeby móc skorzystać z tych świadczeń, takich jak staż pracy w firmie czy wymiar etatu.

 

Na co środki z ZFŚS?

Z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych można finansować jedynie określone rodzaje działalności socjalnej. Należą do nich:

  • wypoczynek, na przykład dofinansowanie do urlopu;
  • działalność kulturalno-oświatowa;
  • działalność sportowo-rekreacyjna;
  • opieka nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach i w innej formie;
  • pomoc materialno-rzeczowa lub finansowa, na przykład zakup paczek świątecznych dla dzieci, zapomoga z powodu zdarzeń losowych;
  • zwrotna lub bezzwrotna pomoc na cele mieszkaniowe, na przykład pożyczka mieszkaniowa, pożyczka remontowa.

 

Czytaj także: Komu przysługuje odprawa pieniężna po zwolnieniu z pracy?

 

Szczegółowe zasady i warunki przyznawania świadczeń socjalnych określa wewnętrzny regulamin zakładowy. Pracodawca uzgadnia jego treść z zakładową organizacją związkową lub z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów, gdy w zakładzie nie ma takiej organizacji.

 

Świadczenia socjalne z ZFŚS a okres wypowiedzenia

Czy pracownik, który znajduje się w okresie wypowiedzenia może być pozbawiony świadczeń socjalnych z ZFŚS?

Przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych stanowią, że osoby uprawnione do korzystania z Funduszu to: pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał (w regulaminie) prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu. Ponadto, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej. W związku z tym, pracownik do końca okresu wypowiedzenia ma prawo do skorzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Pracodawca nie jest uprawniony do uzależnienia przyznawania świadczeń ZFŚS według innych kryteriów niż sytuacja życiowa, rodzinna i materialna osoby uprawnionej.

Jak czytamy w wyjaśnieniach Państwowej Inspekcji Pracy, odnoszących się do sytuacji, w której pracodawca pozbawił prawa do korzystania ze świadczeń socjalnych pracownika będącego w okresie wypowiedzenia:

„Sprzeczne z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jest postanowienie pracodawcy, które wyklucza z prawa do korzystania ze świadczeń socjalnych osoby zatrudnione podczas biegu okresu wypowiedzenia stosunku pracy, ponieważ sam fakt, że biegnie okres wypowiedzenia nie wpływa na sytuację życiową, rodzinną lub materialną osoby uprawnionej.”

 

Szczegółowych informacji w zakresie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

 

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

 

Źródło:

Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Biznes.gov.pl.

Państwowa Inspekcja Pracy.


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Twój bliski potrzebuje opieki? Sprawdź, czy możesz otrzymać urlop opiekuńczy
    Od 26 kwietnia 2023 roku obowiązują przepisy Kodeksu pracy, które wprowadzają 7 dodatkowych dni wolnych. 2 dni to zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej. 5 dni to urlop opiekuńczy. Podpowiadamy, kto może skorzystać z urlopu opiekuńczego i co się z tym wiąże.

  • Zwolnienie na poszukiwanie pracy
    Utrata pracy jest przykrym doświadczeniem. Zwłaszcza w sytuacji, gdy mamy stałe zobowiązania finansowe i szybko musimy znaleźć nowe zatrudnienie. W przepisach prawa pracy znajduje się zapis o dniach wolnych na poszukiwanie pracy, które przysługują pracownikowi w okresie wypowiedzenia. Czas ten ma pomóc w znalezieniu kolejnego zatrudnienia i płynnym przejściu do nowego pracodawcy.

  • Wracasz do pracy po urodzeniu dziecka? Możesz skorzystać z przerwy na karmienie
    Jakie przerwy w pracy przysługują kobiecie karmiącej piersią? Co w przypadku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy? Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na udzielenie przerwy na karmienie piersią? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.

  • Nowość w Kodeksie pracy! Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
    Niektóre zmiany w Kodeksie pracy, które weszły niedawno w życie są odpowiedzią na unijną dyrektywę work life balance, mającą na celu wyrównać szanse kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz przyspieszyć powrót rodziców do aktywności zawodowych. Jednym z rozwiązań, wychodzącym naprzeciw unijnym zaleceniom, jest wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej. Na czym ono polega? Podpowiadamy.

  • O zmianach w przepisach prawa pracy cz. 2 [WYWIAD]
    Początek 2023 r. stał pod znakiem uchwalania i wprowadzania w życie wielu nowych przepisów prawa pracy. O najważniejszych zmianach w Kodeksie pracy rozmawialiśmy z Przemysławem Workiem, rzecznikiem Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie, starszym inspektorem pracy. W drugiej części naszej rozmowy poruszyliśmy m.in. tematy dotyczące pracy zdalnej, kontroli trzeźwości i zatrudniania obywateli Ukrainy.

  • O zmianach w przepisach prawa pracy cz. 1 [WYWIAD]
    Początek 2023 r. stał pod znakiem uchwalania i wprowadzania w życie wielu nowych przepisów prawa pracy. O najważniejszych zmianach w Kodeksie pracy rozmawialiśmy z Przemysławem Workiem, rzecznikiem Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie, starszym inspektorem pracy. W pierwszej części naszej rozmowy poruszyliśmy m.in. tematy dotyczące zmian w umowach o pracę oraz urlopach związanych z rodzicielstwem.

  • Zwolnienie od pracy na czas rozprawy w sądzie
    Otrzymałeś wezwanie do sądu? Sprawdź, czy pracodawca powinien udzielić Ci zwolnienia na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie sądu.

  • Benefity pracownicze, czyli co nas motywuje w pracy?
    Oprócz standardowego wynagrodzenia, benefity pracownicze mają motywować do pracy i umilać czas spędzony w pracy i poza nią. Owocowe piątki, karnety sportowe czy pakiety medyczne stają się standardem w wielu firmach. Podpowiadamy, jak benefity wpływają na zaangażowanie pracowników oraz które z nich cieszą się największą popularnością.

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy