Tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca a praca w RP - Rynek pracy w prawie

Przepisów dotyczących udzielania cudzoziemcom w Polsce ochrony międzynarodowej należy szukać przede wszystkim w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To w tym dokumencie czytamy o tymczasowym zaświadczeniu tożsamości cudzoziemca. Wydaje się je w trakcie oczekiwania na decyzję o udzieleniu ochrony międzynarodowej, a więc przyznanie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Dlaczego wydaje się zaświadczenie?

Tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca wydaje się dlatego, że zgodnie z przepisami (art. 31 ust. 1 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), osoba, której dotyczy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, jest obowiązana, po złożeniu tego wniosku, przekazać swój dokument podróży do depozytu Szefowi Urzędu, za pośrednictwem organu Straży Granicznej, który przyjął wniosek.

Czytaj także: Polski dokument podróży dla cudzoziemca

Oznacza to, że cudzoziemiec, który złożył wniosek o udzielenie mu ochrony międzynarodowej, oddaje do depozytu swój dokument podróży (najczęściej paszport) i potrzebuje innego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Dlatego, jak czytamy w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 55 ust. 1):

„wnioskodawcy i małżonkowi, w imieniu którego wnioskodawca występuje, wydaje się, niezwłocznie po przyjęciu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, nie później jednak niż w terminie 3 dni, tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca”.

Szef Urzędu Do Spraw Cudzoziemców wydaje cudzoziemcowi dokument podróży przekazany do depozytu najwcześniej w dniu, w którym decyzja kończąca postępowanie w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej stała się ostateczna.

Tymczasowe zaświadczenie tożsamości, czyli co?

Zgodnie z przepisami zaświadczenie tożsamości w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnia go i małoletnie dzieci objęte tym zaświadczeniem do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do zakończenia postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej decyzją ostateczną.

Pierwsze tymczasowe zaświadczenie tożsamości, wydawane przez organ Straży Granicznej, który przyjął wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, jest ważne przez 90 dni.

Kolejne, wydawane przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, mają okres ważności 6 miesięcy.

Zwrot zaświadczenia

Zgodnie z przepisami (art. 59 ustawy ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej):

„1. Cudzoziemiec zwraca zaświadczenie tożsamości organowi, który je wydał, w przypadku gdy wydana wobec niego decyzja w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej stała się ostateczna.

2. W przypadku gdy cudzoziemiec opuszcza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwraca zaświadczenie tożsamości komendantowi placówki Straży Granicznej przed przekroczeniem granicy.”

Tymczasowe zaświadczenie tożsamości a praca w RP

Chociaż tymczasowe zaświadczenie tożsamości uprawnia do pobytu cudzoziemca w Polsce, co do zasady nie daje możliwości podjęcia pracy. Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 87 ust. 1), cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli m.in. posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

O jakie zaświadczenie chodzi? W ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 35 ust. 1) czytamy:

„Jeżeli sprawa dotycząca udzielenia ochrony międzynarodowej nie została załatwiona w terminie, o którym mowa w art. 34 ust. 1 (załatwienie sprawy dotyczącej udzielenia ochrony międzynarodowej następuje w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku o jej udzielenie), i opóźnienie nie nastąpiło z winy wnioskodawcy, Szef Urzędu, na wniosek osoby, której dotyczy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, wydaje zaświadczenie, które wraz z tymczasowym zaświadczeniem tożsamości cudzoziemca uprawnia tę osobę do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 735)”

W zaświadczeniu tym potwierdza się, że sprawa dotycząca udzielenia ochrony międzynarodowej nie została zakończona w terminie 6 miesięcy i opóźnienie nie nastąpiło z winy wnioskodawcy. Wskazuje się w nim imię (imiona) i nazwisko cudzoziemca uprawnionego do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zaświadczenie jest ważne do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej stanie się ostateczna.

Czytaj także: Polski dokument tożsamości cudzoziemca. Co warto o nim wiedzieć?

Oznacza to, że cudzoziemiec, który posiada wyłącznie tymczasowe zaświadczenie tożsamości nie jest uprawniony do pracy w Polsce (nie może pracować w ogóle).

Jeżeli jednak sprawa o udzielenie cudzoziemcowi ochrony międzynarodowej trwa dłużej niż 6 miesięcy, nie z jego winy oraz zawnioskuje on o wydanie zaświadczenia, które to potwierdzi, a Szef Urzędu Do Spraw Cudzoziemców mu je wyda, może pracować w RP bez dokumentu legalizującego pracę, a więc bez zezwolenia na pracę, oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy, powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy.  

Podsumowując, praca cudzoziemca, który ubiega się w Polsce o ochronę międzynarodową jest możliwa, gdy posiada on tymczasowe zaświadczenie tożsamości i jednocześnie zaświadczenie Szefa Urzędu Do Spraw Cudzoziemców (o tym, że postepowanie trwa nie z winy cudzoziemca dłużej niż 6 miesięcy). 

Po uzyskaniu statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej (kończących proces ubiegania się o ochronę międzynarodową) cudzoziemiec może pracować w Polsce bez zezwolenia na pracę.

Szczegółowych informacji na temat procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową udzielają pracownicy Urzędu ds. Cudzoziemców.

Szczegółowych informacji na temat zatrudniania cudzoziemców udzialają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.