Staże - Dotacje z urzędu pracy na zatrudnienie

Staż jest to nabywanie przez bezrobotnego wiedzy i umiejętności przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Organizacja stażu odbywa się na podstawie umowy zawartej między Tobą (organizatorem stażu) a powiatowym urzędem pracy.

Kto może przyjąć osobę bezrobotną na staż?

Organizatorem stażu może być:

• pracodawca, czyli jednostka organizacyjna, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeśli zatrudniają one co najmniej jednego pracownika;
• przedsiębiorca niezatrudniający pracowników;
• podmiot ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, lub jednostka tworząca podmiot ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 2 pkt 5 lit. b lub c tej ustawy;
• rolnicza spółdzielnia produkcyjna;
• pełnoletnia osoba fizyczna, nieposiadająca statusu bezrobotnego, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej, w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym lub prowadząca dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Ile czasu może trwać staż?

Staż może trwać od 3 do 6 miesięcy.

Jeżeli staż ma się zakończyć potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności przeprowadzonym przez uprawnioną instytucję, wtedy może on trwać od 3 do 12 miesięcy.

Dlaczego warto przyjąć osoby bezrobotne na staż?

Zyskujesz stażystę, z którym nie nawiązujesz stosunku pracy. Nadzór nad odbywaniem stażu przez skierowaną osobę sprawuje powiatowy urząd pracy.

Nie ponosisz kosztów zatrudnienia i nie wypłacasz stażyście wynagrodzenia, jak w przypadku pracownika. Osobie bezrobotnej w czasie odbywania stażu przysługuje stypendium wypłacane przez powiatowy urząd pracy.

Kto składa wniosek i podpisuje umowę?

Wniosek o organizację stażu do powiatowego urzędu pracy składa pomiot lub osoba, która zamierza zorganizować staż dla bezrobotnych, czyli organizator stażu.

Staż odbywa się na podstawie umowy, jaką powiatowy urząd pracy zawiera z Tobą i bezrobotnym, według przygotowanego przez Ciebie programu określonego w umowie.

Przy ustalaniu programu stażu powinny być uwzględnione predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, wykształcenie oraz dotychczasowa wiedza i umiejętności bezrobotnego.

Zanim złożysz wniosek o organizację stażu

Zapoznaj się z regulaminem ubiegania się o tę formę wsparcia obowiązującym w wybranym urzędzie pracy. Wewnętrzne regulaminy dodatkowo mogą określać warunki ubiegania się o wybraną formę wsparcia (na przykład wymóg zobowiązania się do zatrudnienia osoby bezrobotnej po zakończonym stażu). Często określają też maksymalny okres organizacji stażu.

Ilu bezrobotnych możesz przyjąć na staż?

Jako pracodawca możesz zorganizować staż dla bezrobotnych w liczbie nieprzekraczającej liczby pracowników zatrudnionych u Ciebie w dniu składania wniosku w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Jeżeli nie jesteś pracodawcą albo w dniu składania wniosku zatrudniasz pracownika lub pracowników w łącznym wymiarze nieprzekraczającym jednego etatu, możesz zorganizować staż dla jednego bezrobotnego.

Pamiętaj! Bezrobotny nie może odbywać stażu u tego samego organizatora, u którego wcześniej odbywał staż, był zatrudniony, w tym jako młodociany pracownik w celu przygotowania zawodowego lub wykonywał inną pracę zarobkową, jeżeli od dnia zakończenia poprzedniego stażu, zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej u tego organizatora nie upłynęło co najmniej 24 miesiące. Łączny okres staży realizowanych przez bezrobotnego u tego samego organizatora nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Jakie są obowiązki organizatora przed rozpoczęciem stażu?

Przed powierzeniem bezrobotnemu wykonania zadań przewidzianych programem stażu:

• kierujesz bezrobotnego, na własny koszt, na wstępne badania lekarskie, na zasadach przewidzianych dla pracowników, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
• zapoznajesz bezrobotnego z obowiązującym regulaminem pracy;
• przekazujesz bezrobotnemu na piśmie zakres obowiązków i uprawnień.

Co powinien zapewnić organizator stażu?

Na zasadach przewidzianych dla pracowników zapewniasz bezrobotnemu odbywającemu staż:

• bezpieczne i higieniczne warunki odbywania stażu;
• szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych;
• odzież i obuwie robocze lub ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego, ekwiwalent za pranie odzieży roboczej, środki ochrony indywidualnej, niezbędne środki higieny osobistej oraz
• profilaktyczne posiłki i napoje;
• profilaktyczną ochronę zdrowia;
• okresy odpoczynku;
• ochronę przed mobbingiem;
• maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt, niezbędne do wykonywania zadań na danym stanowisku.

Jako organizator stażu przestrzegasz zasady równego traktowania i nie możesz dyskryminować stażysty.

Opiekun stażysty

Staż jest realizowany pod nadzorem wyznaczonej przez Ciebie osoby, tzw. opiekuna stażysty,  który odpowiada za prawidłową realizację stażu i za opiekę nad osobą odbywającą staż.

Co dzieje się, gdy program stażu nie zostanie zrealizowany?

W przypadku nierealizowania przez Ciebie programu stażu lub niedotrzymywania warunków jego odbywania, po wysłuchaniu Ciebie, powiatowy urząd pracy, na wniosek bezrobotnego odbywającego staż lub z urzędu, może rozwiązać z Tobą umowę.  

W przypadku przerwania stażu:

• przez urząd pracy z powodu nierealizowania przez Ciebie stażu lub niedotrzymywania warunków jego odbywania,
• przez Ciebie bez uzasadnionej przyczyny

– nie możesz korzystać z form pomocy z urzędu pracy (z wyłączeniem pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego), przez okres 12 miesięcy od dnia przerwania stażu.

W jakim wymiarze powinien odbywać się staż?

Czas realizacji programu stażu nie może przekraczać:

• dla bezrobotnego - 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin,
• dla bezrobotnego będącego osobą niepełnosprawną zaliczoną do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - 7 godzin na dobę i 35 godzin,

- w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.

Czas realizacji programu stażu przez bezrobotnego odbywającego staż nie może być krótszy niż 20 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.

Bezrobotny nie może odbywać stażu w niedziele i święta, w porze nocnej, w systemie pracy zmianowej ani w godzinach nadliczbowych, chyba że powiatowy urząd pracy wyrazi zgodę przez wzgląd na charakter pracy w danym zawodzie.

Dni wolne od stażu

Na wniosek bezrobotnego odbywającego staż udzielasz mu 2 dni wolnych za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu.

Za ostatni miesiąc odbywania stażu udzielasz dni wolnych przed upływem terminu zakończenia stażu. Przy niepełnym miesiącu odbywania stażu przysługujący bezrobotnemu wymiar dni wolnych oblicza się proporcjonalnie, zaokrąglając w górę do pełnych dni.

Staż, który kończy się potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności

Staż może być zakończony potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności przeprowadzanym przez uprawnioną instytucję. Program takiego stażu dostosowany jest do wymagań potwierdzenia nabycia wiedzy i umiejętności.

W przypadku stażu zakończonego egzaminem zawodowym, przeprowadzanym przez okręgową komisję egzaminacyjną, zgodnie z przepisami rozdziału 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, program stażu uwzględnia wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Jako uczestnik stażu, który zdał egzamin zawodowy, otrzymujesz certyfikat kwalifikacji zawodowej.

W przypadku stażu zakończonego egzaminem czeladniczym, przeprowadzanym przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle, program stażu uwzględnia standardy wymagań egzaminacyjnych ustalone przez Związek Rzemiosła Polskiego, będące podstawą przeprowadzania egzaminu czeladniczego, a w przypadku zawodów określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego – wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Jako uczestnik stażu, który zdał egzamin czeladniczy, otrzymuje świadectwo czeladnicze.

W powyższych przypadkach, opiekun stażysty musi posiadać kwalifikacje instruktora praktycznej nauki zawodu, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

W przypadku podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej przed ukończeniem programu stażu, bezrobotny ma prawo do potwierdzenia nabycia wiedzy i umiejętności.

Premia dla organizatora stażu

Po zakończeniu stażu kończącego się potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności przez bezrobotnego, możesz uzyskać premię finansowaną ze środków Funduszu Pracy. Aby premia została wypłacona, bezrobotny musi uzyskać dokument potwierdzający nabycie wiedzy i umiejętności w terminie 12 miesięcy od ukończenia stażu.

Premia jest wypłacana przez urząd pracy w wysokości 500 zł za każdy pełny miesiąc programu stażu, zrealizowanego dla każdego skierowanego bezrobotnego, na podstawie zawartej umowy o organizację stażu. Kwota premii podlega corocznej waloryzacji.

Wysokość premii za niepełny miesiąc ustala się dzieląc kwotę premii za pełny miesiąc przez 30, a następnie mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych realizacji stażu.

Aby uzyskać premię, złóż wniosek do urzędu pracy w terminie do 3 miesięcy od dnia uzyskania przez uczestnika stażu dokumentu potwierdzającego nabycie wiedzy i umiejętności.

Kiedy urząd pracy może pozbawić bezrobotnego możliwości kontynuowania stażu?

Powiatowy urząd pracy, na Twój wniosek lub z urzędu, po zasięgnięciu Twojej opinii i wysłuchaniu bezrobotnego, może pozbawić go możliwości kontynuowania stażu w przypadku:

• nieusprawiedliwionej nieobecności podczas więcej niż jednego dnia stażu;
• naruszenia podstawowych obowiązków określonych w regulaminie pracy, w szczególności stawienia się do odbycia stażu w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych lub spożywania w miejscu pracy alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych;
• usprawiedliwionej nieobecności uniemożliwiającej zrealizowanie programu stażu.

Formalności na zakończenie stażu

Po zakończeniu stażu wydajesz bezrobotnemu opinię zawierającą informacje o realizowanych przez niego zadaniach oraz nabytej wiedzy i umiejętnościach.

Przydatne informacje

Nie jesteś upoważniony do wypłacania stażyście wynagrodzenia, dodatkowych świadczeń, nagród, itp. Są to uprawnienia wynikające ze stosunku pracy (umowy o pracę).

Stażysta w trakcie odbywania stażu pozostaje osobą bezrobotną, nie jest pracownikiem. W związku z tym, że staż nie jest formą zatrudnienia w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, podczas odbywania stażu osobie bezrobotnej nie przysługuje urlop bezpłatny ani okolicznościowy.

Odbywający staż może wziąć udział w podróży służbowej i szkoleniu zorganizowanym z Twojej inicjatywy lub za Twoją zgodą, na zasadach przewidzianych dla pracowników. 

Staż może być realizowany również w formie zdalnej. Wymiar stażu w formie zdalnej oraz szczegółowe zasady odbywania stażu w formie zdalnej określa się w umowie o organizację stażu.

Nadzór nad odbywaniem stażu przez bezrobotnego sprawuje starosta.

Jesteś osobą bezrobotną? Informacje dotyczące skierowania na staż znajdziesz TUTAJ.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 marca o rynku pracy i służbach zatrudnienia (art. 2 pkt. 44, art. 114 – 124)

Opracowanie: Zespół redakcyjny Zielonej Linii