Kiedy praca staje się nałogiem?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2020-08-12
12 sierpnia to Światowy Dzień Pracoholizmu. Ustanowienie tego święta nie miało na celu promowania pracoholizmu, ale uświadomienia, że jest ono tak samo niebezpieczne, jak inne uzależnienia. Okazuje się, że w ostatnim czasie problem ten dotyka coraz więcej osób.
Pojęcie pracoholizmu zostało stworzone w 1971 roku przez Wayne'a Oatesa, amerykańskiego pastora i profesora psychologii religii. Pracoholizm jest zaburzeniem równowagi między pracą a innymi sferami życia.
Czym jest pracoholizm?
Dla wielu ludzi praca stanowi wielką wartość, dającą poczucie samorealizacji. Osiąganie sukcesów niewątpliwie wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie. Co w przypadku, gdy stracimy nad tym kontrolę? Pracoholizm objawia się utratą panowania nad własnym zachowaniem wskutek odczuwania wewnętrznego przymusu ciągłego wykonywania pracy. Oprócz ciągłej i obsesyjnej potrzeby pracy, mającej podłoże psychologiczne, pracoholizm niesie za sobą wiele dolegliwości fizycznych. Są to typowe objawy nadmiaru stresu, takie jak bóle głowy czy stawów, kłopoty ze snem, nadciśnienie, aż po całkowite wyobcowanie z życia rodzinnego i towarzyskiego.
Co ciekawe, fizyczne dolegliwości często pojawiają się u pracoholików w momencie, kiedy próbują oderwać się od pracy. Jest to typowy „syndrom odstawienia”, jak w przypadku innych uzależnień. Wówczas, nawet chwilowy brak pracy powoduje jeszcze większy stres i frustrację. Jedynym sposobem, aby sobie z tym poradzić, jest, oczywiście, powrót do pracy. W taki sposób problem tylko się zapętla.
Jak sobie radzić?
Większość pracoholików nie dostrzega swojego problemu, przez co trudno im pomóc. Często szukają pomocy dopiero wtedy, kiedy ich życie prywatne i rodzinne zaczyna się sypać. Walka z uzależnieniem od pracy jest trudna, również dlatego, że objawy pracoholizmu często są bagatelizowane. Wiele osób również myli pracoholizm z pracowitością. Najważniejsze, aby w porę zdać sobie sprawę ze swojego problemu i poszukać pomocy psychologicznej.
Leczenie pracoholizmu polega głównie na współpracy z psychologiem. Jej najważniejszym elementem jest podejmowanie przez pacjenta wskazanych działań. Są to m.in. przestrzeganie, ustalonego z psychologiem, czasu pracy, nauka kontrolowania emocji czy odnajdowania przyjemności w spędzaniu czasu wolnego.
Pracoholizm w Polsce
Z badań przeprowadzonych przez CBOS wynika, że zagrożenie pracoholizmem dotyczy 11% Polaków, co daje liczbę ponad 2,5 mln. Na uzależnienie od pracy najbardziej narażeni są młodzi ludzie w grupie wiekowej od 25 do 44 lat.
Jak wynika z poniższego wykresu, w 2019 roku największy odsetek badanych cechujących się brakiem symptomów pracoholizmu jest wśród osób, które ukończyły 65 rok życia. Najniższy odsetek osób wykazujących brak jakichkolwiek problemów uzależnienia od pracy odnotowano wśród badanych w wieku poniżej 35 lat. Problem pracoholizmu w znacznym stopniu dotyczy również młodszych respondentów, w tym poniżej 18 roku życia. Na uwagę zasługuje też grupa wiekowa 25–34 lata, w której obecnie dużo jest badanych z wynikiem testu wskazującym na rzeczywiste uzależnienie od pracy (11,6%), a mało tych, którzy takich symptomów nie mają wcale (10,9%).
*Raport z badań Fundacji Centrum Badania Opinii Społecznej: “Oszacowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników chroniących hazardu i innych uzależnień behawioralnych – edycja 2018/2019”.
We współczesnym społeczeństwie praca jest wartością, a pracowitość jest powszechnie szanowana. Pracoholizm jest więc uzależnieniem społecznie akceptowanym, a sami uzależnieni często przez długi czas nie zdają sobie sprawy z problemu. W taki dzień, jak Światowy Dzień Pracoholizmu warto przyjrzeć się temu problemowi i zastanowić się nad równowagą między życiem zawodowym i prywatnym.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Zobacz podobne artykuły:
Kompetencje przyszłości. Poznaj klucz do sukcesu w dynamicznym świecie zawodowym W szybko zmieniającym się środowisku zawodowym, zdolność do adaptacji i rozwijania nowych umiejętności staje się kluczowym elementem sukcesu zawodowego. Kompetencje przyszłości to zestaw umiejętności, które pozwalają nie tylko przetrwać, ale również odnosić sukcesy w erze cyfrowej i globalnej. Sprawdź, jakie kompetencje mogą okazać się kluczowe w kontekście przyszłego rynku pracy.
Rewolucja AI a rynek pracy Cyfryzacja zmienia świat wokół nas, znajdując zastosowanie w niemal każdej branży i każdym obszarze naszego życia. Jak większość nowości budzi także obawy. Na rynku pracy są one związane z możliwą utratą pracy czy zmianami w strukturze zatrudnienia. Każda zmiana stanowi wyzwanie i wymaga właściwego zarządzania. Nadchodząca rewolucja AI wystawi na próbę relacje panujące w organizacjach. Wzajemne zaufanie odegra tu kluczową rolę.
Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje Rozwój technologiczny ma duży wpływ na zmiany, które zachodzą na rynku pracy. Widać to m.in. po zapotrzebowaniu na nowe kompetencje i kwalifikacje, które pojawiło się wśród pracodawców. Dotyczy ono zarówno obecnych, jak i przyszłych pracowników. Jakich umiejętności wymagają i będą wymagać przedsiębiorcy? Na to pytanie odpowiadają autorzy raportu „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”, przygotowanego przez Konfederację Lewiatan.
Dokąd zmierzasz rynku pracy Model pracy w ostatnich 20 latach kształtowany był przede wszystkim przez postępującą globalizację i wymóg konkurencyjności. Prowadziło to do stale rosnącego tempa pracy i presji na jej dalszą intensyfikację. Wyznacznikiem wartości pracownika stała się jego efektywność, a model wynagradzania za efekty napędzał pracujących do coraz większego wysiłku. Potem przyszła pandemia, kryzys, ale także zderzenie z mentalnością młodego pokolenia pracowników, dla których praca zawodowa przestała być bezdyskusyjnym priorytetem. Na naszych oczach rynek pracy podlega głębokiej transformacji.
Допомога громадянам України - Гаряча лінія 19524 Окрім необхідної підтримки щодо місця проживання, харчування чи охорони здоров’я, громадянам України також необхідний доступ до інформації про можливість працевлаштування. При цьому вони можуть використовувати як інформаційні матеріали українською мовою, так і матеріали державних інституцій, які займаються професійною активізацією.
Rynek pracownika – jak go rozumieć? Gdy czytamy analizy dotyczące rynku pracy często pojawia się w nich pojęcie rynku pracownika, który jest przeciwieństwem rynku pracodawcy. I chociaż na próżno jest szukać konkretnej definicji, można określić pewne zjawiska, które świadczą o jego istnieniu. Czym zatem charakteryzuje się rynek pracownika i kiedy możemy o nim mówić?
Trendy na rynku pracy Główny Urząd Statystyczny opublikował dokument „Raport 2021: Polska na drodze zrównoważonego rozwoju. Inkluzywny wzrost gospodarczy”, w którym przedstawione są m.in. trendy na rynku pracy. Czytamy w nim o aktywności zawodowej Polaków w latach 2015 – 2020, kobietach i osobach niepełnosprawnych na rynku pracy, wieku pracownika, jako czynniku wpływającym na zatrudnienie i innych kwestiach związanych ze zrównoważonym rozwojem. Przedstawiamy najważniejsze kwestie poruszone w Raporcie, dotyczące rynku pracy i zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią dokumentu.
Deficytowe kompetencje miękkie. Jakich umiejętności według pracodawców brakuje na rynku pracy? Zapotrzebowanie na umiejętności zmieniło się pod wpływem pandemii COVID-19. Na znaczeniu zyskały kompetencje miękkie, jednak znalezienie kandydatów dysponujących tymi pożądanymi stanowi wyzwanie dla organizacji – zarówno lokalnie, jak i globalnie. Prawie co trzeci pracodawca w Polsce ma trudności z pozyskaniem pracowników wykazujących się rzetelnością, odpowiedzialnością i dyscypliną. Największe problemy w tym zakresie zauważają duże firmy. Jakie umiejętności powinni rozwijać kandydaci, chcący zwiększyć swoją atrakcyjność na rynku pracy?
