Bezrobocie w Polsce. Raport z ostatniej dekady
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-10-06
Bezrobocie, zwłaszcza gdy osiąga wysoki poziom, jest negatywnym zjawiskiem społecznym. Niektórzy psychologowie stawiają je na równi z destrukcyjnym wpływem narkomanii. Nie ulega wątpliwości, że brak pracy, dla osoby która chce pracować, negatywnie wpływa na jej samopoczucie i bywa frustrujący. Na szczęście, patrząc na ostatnią dekadę i wskaźnik bezrobocia w Polsce możemy mówić o pozytywnych trendach i stabilizacji, zaburzonej nieco przez pandemię.
Istnieje opinia, że straty ponoszone w okresach wysokiego bezrobocia to największe udokumentowane marnotrawstwo we współczesnej gospodarce. Ponadto, wysokie bezrobocie ma bardzo negatywne skutki społeczne i niekorzystnie wpływa na psychikę osób bezrobotnych i ich rodzin.
Wśród pozytywnych aspektów bezrobocia wymienia się korzystny wpływ na konkurencyjność na rynku pracy oraz stymulację wzrostu poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych wśród osób poszukujących pracy.
Trudno jednoznacznie określić optymalną wartość poziomu bezrobocia dla poszczególnych krajów, ale zdaniem ekspertów 1) zarówno z punktu widzenia gospodarczego, jak i społecznego stopa bezrobocia nie powinna przekraczać w Polsce 7-8%.
Obserwując lata 2011-2021 w Polsce widać, że był to okres, w którym udało się osiągnąć cel zejścia stopy bezrobocia z ponad 12% do 6%. W międzyczasie były lata z zarówno z wyższym, jak i niższym poziomem bezrobocia. Który rok był pod tym względem najlepszy, a który najgorszy?
2011 – 2021
2011 rok zaczęliśmy ze stopą bezrobocia rejestrowanego na poziomie 12,4% (styczeń 2011). Oznaczało to prawie dwa miliony (1 962 900) bezrobotnych zarejestrowanych. Na przestrzeni 3 lat – między 2011 a 2014 rokiem – wskaźnik stopy bezrobocia wzrósł do ponad 13% i ponad dwóch milionów bezrobotnych. Najgorszy pod tym względem był czerwiec 2013 roku, w którym stopa bezrobocia wyniosła 13,7%, co oznaczało 2 191 800 bezrobotnych. Później było już tylko lepiej i stopa bezrobocia zaczęła spadać. Rok później (czerwiec 2014) wyniosła znowu 12,4% i stopniowo spadała. W latach 2014 (czerwiec) – 2020 (luty) następował systematyczny spadek stopy bezrobocia. Każdy kolejny miesiąc przynosił pozytywną zmianę. I tak, z 12,4% w czerwcu 2014 roku stopa bezrobocia spadła do 5,1% w lutym 2020 roku, co oznaczało około 859 tys. bezrobotnych zarejestrowanych.
Pandemia a stopa bezrobocia
Pomijając najważniejszą kwestię zdrowotną, czas pandemii był ogromnym wyzwaniem dla światowej ekonomii i gospodarek poszczególnych krajów. Na szczęście, patrząc na stopę bezrobocia w Polsce, od marca 2020 r. do lipca 2021 r. nie nastąpił drastyczny wzrost. W najgorszym momencie tego okresu (czerwcu i lipcu 2020 roku) stopa bezrobocia wyniosła 6,4% (1 065 200 bezrobotnych zarejestrowanych). Od tego czasu wartość ta stopniowo spadała, z niewielkim wzrostem w kwietniu, maju i czerwcu 2021 r., i w lipcu 2021 osiągnęła 6,0%, co oznacza 1 008 500 bezrobotnych zarejestrowanych.
Definicja pojęć
W tekście podano liczbę bezrobotnych (w latach 2011-2021) zarejestrowanych wyrównaną sezonowo oraz stopę bezrobocia rejestrowanego (w latach 2011-2021 (w %)) wyrównaną sezonowo.
Bezrobotni zarejestrowani: pod pojęciem bezrobotnego należy rozumieć osobę, która ukończyła 18 lat i nie osiągnęła wieku emerytalnego, jest osobą niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy (bądź jeśli jest to osoba niepełnosprawna—zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy), nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych (lub przystępującą do egzaminu eksternistycznego z zakresu programu nauczania tej szkoły oraz uczącą się w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej, prowadzącej kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej) lub szkół wyższych w systemie studiów niestacjonarnych, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z dodatkowymi włączeniami dotyczącymi źródeł dochodów, zapisanymi w ustawie.
Stopa bezrobocia rejestrowanego: jest to procentowy udział bezrobotnych zarejestrowanych do liczby cywilnej ludności aktywnej zawodowo, tj. bez pracowników jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego. Stopę bezrobocia podaje się z uwzględnieniem pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie (będących składową cywilnej ludności aktywnej zawodowo) wyszacowanych na podstawie wyników spisów.
1) Wiśniewski Z. 2012 Aktywna polityka rynku pracy, [w:] Metody i narzędzia badania efektywności aktywnej polityki rynku pracy, M. Maksim, Z. Wiśniewski (red.), Wydawnictwo Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa oraz Beata Madras-Kobus, Józef Rogowski „Analiza wyników badania stóp bezrobocia według wykształcenia w województwie podlaskim”.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych [INFOGRAFIKA] Od 1 czerwca 2025 r. nie uległ zmianie okres, na jaki urząd pracy może przyznać zasiłek dla bezrobotnych. Nadal jest to 180 lub 365 dni. Nowe przepisy wprowadziły jednak zmiany dotyczące bezrobotnych uprawnionych do dłuższego świadczenia. Kto obecnie może na nie liczyć?
Świadczenia z urzędu pracy dla cudzoziemców Którzy cudzoziemcy mogą korzystać z zasiłku dla bezrobotnych oraz dodatku aktywizacyjnego?
Terminy wpływające na zasiłek dla bezrobotnych [INFOGRAFIKA] Jeśli planujesz rejestrację w urzędzie pracy i zastanawiasz się, czy zostanie Ci przyznany zasiłek dla bezrobotnych, zwrócić szczególną uwagę na poniższe terminy.
Indywidualny Plan Działania bezrobotnego [INFOGRAFIKA] Czym jest Indywidualny Plan Działania bezrobotnego lub poszukującego pracy i do czego służy? Sprawdź!
Odmowa podjęcia pracy a status osoby bezrobotnej Jednym z obowiązków osoby zarejestrowanej w urzędzie pracy jako bezrobotna jest przyjmowanie propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie. Co się kryje pod pojęciem odpowiedniej pracy i co się stanie, gdy bezrobotny nie przyjmie oferty takiego zatrudnienia? Odpowiadamy.
Pełnienie roli w zarządzie spółki a rejestracja w urzędzie pracy Pozostawanie w stosunku pracy, wykonywanie innej pracy zarobkowej lub prowadzenie działalności gospodarczej wykluczają rejestrację w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Pełnienie funkcji w zarządzie spółki nie wlicza się w żaden z tych przypadków. Czy zatem nabycie statusu osoby bezrobotnej w tej sytuacji będzie możliwe? Podpowiadamy.
Profil zaufany – najwyższy czas, aby go założyć Profil zaufany powstał po to, aby umożliwić załatwienie spraw urzędowych bez wychodzenia z domu. Dla przedsiębiorców, jak i osób prywatnych, które często kontaktują się z instytucjami publicznymi, profil zaufany to idealne narzędzie. W jaki sposób się go zakłada? Jak długo jest ważny? Podpowiadamy.
Student w urzędzie pracy Jednym z warunków uzyskania statusu osoby bezrobotnej jest oświadczenie o zdolności i gotowości do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. Studia nie zawsze stanowią przeszkodę do podjęcia pracy, ale mogą stanowić przeszkodę w rejestracji w urzędzie pracy.
