Osoba fizyczna zatrudnia cudzoziemca - Rynek pracy w prawie

Pomoc domowa, opiekunka do dziecka, opiekunka osoby starszej, ogrodnik – to stanowiska, na których coraz częściej zatrudniani przez osoby fizyczne są obywatele takich krajów jak Białoruś, Ukraina czy Rosja. Procedura zatrudniania cudzoziemców przybywających z określonych krajów jest uproszczona, nadal jednak pojawiają się wątpliwości co do obowiązków pracodawcy.

Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi – zmiany

Z początkiem 2018 roku przepisy dotyczące zatrudniania obywateli Rosji, Ukrainy, Białorusi, Armenii, Mołdawii oraz Gruzji zostały znowelizowane. Oświadczenie rejestruje w powiatowym urzędzie pracy pracodawca, najpierw jednak powinien dokonać opłaty w wysokości 30 zł.

Na podstawie zarejestrowanego oświadczenia cudzoziemiec może wykonywać pracę przez maksymalny okres 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12, czyli maksymalny okres, przez jaki cudzoziemiec może wykonywać pracę na podstawie oświadczeń, pozostał bez zmian.

Zmieniła się natomiast procedura rejestracji oświadczeń. Pracodawca ma obecnie obowiązek, w dniu rozpoczęcia pracy przez cudzoziemca, zawiadomić pisemnie o tym fakcie urząd pracy. Z kolei, jeśli cudzoziemiec nie podejmie zatrudnienia, pracodawca również powinien poinformować o tym urząd pracy. W takiej sytuacji należy przekazać tę informację w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy, określonego w ewidencji oświadczeń.

Również sposób zliczania okresów wykonywania pracy na podstawie oświadczenia został doprecyzowany. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, ustalając, przez jaki okres cudzoziemiec wykonywał pracę na podstawie oświadczenia, bierze się pod uwagę okresy, na jakie oświadczenie zostało zarejestrowane. Stąd tak ważne jest, aby pracodawca pamiętał o swoich obowiązkach, dotyczących przekazywania informacji o podjęciu lub też przeciwnie - niepodejmowaniu pracy przez cudzoziemca.

Osoba zatrudniająca cudzoziemca powinna także pamiętać o skopiowaniu dokumentu, który potwierdzi fakt, że cudzoziemiec jest uprawniony do pobytu na terenie Polski. Kserokopie dokumentów pobytowych należy dołączyć do akt osobowych danego pracownika.

Zawarcie umowy

Gdy oświadczenie zostanie już zarejestrowane, a cudzoziemiec przebywa w Polsce, do obowiązków względem urzędu pracy dochodzą jeszcze ogólne obowiązki wynikające z samego faktu zatrudnienia pracownika.

Najpóźniej pierwszego dnia wykonywania przez cudzoziemca pracy w Polsce pracodawca powinien podpisać z tą osobą umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną. Warunki zatrudnienia ujęte w zawartej umowie powinny odpowiadać tym, wskazanym w  oświadczeniu.

Zgłoszenie pracownika do ZUS

Pracodawca jest również zobowiązany zgłosić pracownika do ZUS. Należy tego dokonać w terminie 7 dni od dnia nawiązania stosunku pracy – w przypadku umowy o pracę. A jeśli zawierana jest umowa-zlecenie na zgłoszenie pracownika do ZUS pracodawca ma 7 dni od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania. Do obowiązków pracodawcy należy także comiesięczne odprowadzanie za cudzoziemca składek w należnej wysokości.

Podatek dochodowy

W sytuacji gdy cudzoziemiec zostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę, pracodawca jest również zobowiązany odprowadzać z tytułu tej umowy zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych lub zryczałtowany podatek dochodowy.

Identyczne obowiązki nałożone są na podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, gdy podmiotem tym jest osoba prawna lub osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą.

Osoba zatrudniająca cudzoziemca powinna także pamiętać o skopiowaniu dokumentu, który potwierdzi fakt, że cudzoziemiec jest uprawniony do pobytu na terenie Polski. Kserokopie dokumentów pobytowych należy dołączyć do akt osobowych danego pracownika.

Zatrudnienie cudzoziemców na podstawie oświadczenia jest procedurą uproszczoną, jednak niezależnie od tego, w jaki sposób praca cudzoziemca została w Polsce zalegalizowana, pozostałe obowiązki podmiotu powierzającego zatrudnienie pozostają bez zmian.

Agnieszka Juźwiuk (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło: Ustawa z dn. 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Ustawa z dn. 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

Ustawa z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych