Zasiłek macierzyński 2023 – co powinieneś wiedzieć?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-07-17
Zmiany długości urlopów związanych z rodzicielstwem wprowadzone do Kodeksu pracy w kwietniu 2023 r. niosą za sobą również zmianę przepisów dotyczących zasiłku macierzyńskiego. Sprawdź, co się zmieniło w tym zakresie.
Urlop rodzicielski został wydłużony o 9 tygodni, a co za tym idzie - zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje dłużej.
Okres zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego
Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego. Wypłacany jest przez:
- 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 43 tygodnie – w przypadku urodzenia dwóch lub więcej dzieci przy jednym porodzie,
- 38 tygodni – w przypadku gdy:
- rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko do lat 7 (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny),
- osoba ubezpieczona przyjmie na wychowanie dziecko do lat 14 i złoży wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.
Ze wskazanego wymiaru urlopu rodzicielskiego każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Tego prawa nie można przenieść na drugiego z rodziców. Skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9 tygodni oznacza wykorzystanie przez rodzica dziecka urlopu z wymienionej wyżej puli urlopu.
Oznacza to, że rodzice mogą się dzielić wymiarem zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (odpowiednio np. 32, 34 tygodnie) na dotychczasowych zasadach, a pozostałe dodatkowe 9 tygodni urlopu może wykorzystać tylko jedno z ubezpieczonych rodziców.
Czytaj także: 5 zmian w Kodeksie pracy [INFOGRAFIKA]
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Jeżeli złożysz wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (tzw. długi wniosek) do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, zasiłek będzie wynosił 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Długi wniosek o zasiłek macierzyński nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Jeżeli nie wykorzystasz ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 81,5 proc. w pierwszym roku życia dziecka (na podstawie długiego wniosku), będzie Ci przysługiwać jednorazowe wyrównanie zasiłku do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednorazowe wyrównanie będzie wypłacane na wniosek uprawnionego rodzica. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego można skorzystać jednorazowo albo można go podzielić maksymalnie na 5 dowolnych części. Ostatnia część urlopu może przypadać najpóźniej do końca roku, w którym dziecko skończy 6 lat, a w przypadku dziecka przyjętego na wychowanie odpowiednio 7, 10 i 14 lat.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego
Ubezpieczony ojciec dziecka ma prawo do 2 tygodni zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Musi je wykorzystać do:
- dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy, albo
- dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.
Za okres urlopu ojcowskiego ojcu przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Czytaj także: O zmianach w przepisach prawa pracy cz.1 [WYWIAD]
Wniosek
Podstawą do ustalenia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego jest wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego oraz pozostałe niezbędne dokumenty.
Formularze stanowiące podstawę do wypłaty zasiłku macierzyńskiego to: ZUR, ZAM, Z-15a, Z-15b, ZAS-24, Z-3a, ZAS-5, ZNp-7. Nowe wzory formularzy są dostępne na www.zus.pl oraz na PUE ZUS.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
Świadczenie rehabilitacyjne – co warto wiedzieć? Pracownika, który pobiera zasiłek chorobowy obowiązuje limit czasowy. Zdarzają się sytuacje, że po jego wykorzystaniu, osoba otrzymująca takie świadczenie nadal, z powodu przedłużającej się choroby, nie może wrócić do pracy. Co wtedy? Rozwiązaniem może być świadczenie rehabilitacyjne. Podpowiadamy, komu ono przysługuje, jaka jest jego wysokość i co należy zrobić, by je otrzymać.
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, czyli wcześniejsza emerytura dla nauczycieli Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, czyli emerytura przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, dotyczy nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego zatrudnionego w placówkach oświatowych, który urodził się po 1948 r. i spełnił określone warunki. Jakie? Co jeszcze warto wiedzieć o takim świadczeniu? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
Świadczenie honorowe, czyli dodatek specjalny dla stulatków Stulatek jest osobą, która ukończyła 100 lat. Po przekroczeniu tej dostojnej granicy wieku, ZUS wypłaca specjalny dodatek, czyli świadczenie honorowe. Co należy zrobić, aby je otrzymać? Czy jest ono jednorazowe? Odpowiadamy.
Rynek pracy na co dzień
-
Dorabianie do etatu [RAPORT]
24.07.2024 -
Różne pokolenia na polskim rynku pracy
17.07.2024
