Urlop bezpłatny – czy pracodawca może go odmówić?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-10-04
Urlop wypoczynkowy jest jednym z przywilejów pracowniczych. Co w przypadku wykorzystania przez pracownika całej puli przysługującego mu urlopu wypoczynkowego – 20 lub 26 dni? Ratunkiem może okazać się urlop bezpłatny, ale czy pracodawca musi wyrazić na niego zgodę? Podpowiadamy.
Urlop bezpłatny to czasowe zawieszenie współpracy między pracownikiem a pracodawcą. Co istotne, urlop bezpłatny udzielany jest wyłącznie na wniosek pracownika za zgodą pracodawcy.
Odmowa urlopu bezpłatnego
Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy pracodawca na pisemny wniosek pracownika może mu udzielić bezpłatnego urlopu, ale również ma prawo odmówić jego udzielenia. Jest to indywidualna decyzja pracodawcy, której nie ma obowiązku uzasadniać. Z drugiej strony, pracodawca nie może wysłać pracownika na urlop bezpłatny bez wniosku pracownika ani wymagać złożenia takiego wniosku – jest to działanie niezgodne z prawem. Niedopuszczalne jest również, aby pracodawca wymagał od pracownika wykorzystania w pierwszej kolejności urlopu wypoczynkowego. Pracownik sam decyduje o jaki rodzaj urlopu wnioskuje i w jakiej kolejności.
Czytaj także: Różnice między urlopem opiekuńczym a urlopem bezpłatnym [INFOGRAFIKA]
Limit urlopu bezpłatnego
Przepisy prawa pracy nie regulują limitu urlopu bezpłatnego, jakiego można udzielić pracownikowi. W praktyce oznacza to, że urlop taki może trwać kilka dni, tygodni lub nawet miesięcy. Udzielenie urlopu bezpłatnego jest niezależne od posiadanego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Art. 174 § 3 Kodeksu pracy wskazuje na możliwość ustalenia dopuszczalności odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego trwającego dłużej niż 3 miesiące. Z tego przepisu wynika, że urlop ten może trwać dłużej niż 3 miesiące. Natomiast przy urlopie do 3 miesięcy pracodawca nie może odwołać pracownika z urlopu, czyli żądać jego powrotu do pracy, nawet z ważnych przyczyn.
Urlop bezpłatny a uprawnienia pracownicze
Urlop bezpłatny to przerwa w wykonywaniu pracy, podczas której ulegają zawieszeniu obowiązki pracownika i pracodawcy. Urlop bezpłatny nie jest wliczany do stażu pracy.
Od tej zasady jest jednak pewien wyjątek określony w art. 174(1) § 1 Kodeksu pracy. Jeśli pracodawca udziela pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy na podstawie porozumienia między pracodawcami, okres urlopu bezpłatnego wlicza się do czasu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Czytaj także: Wykroczenia przeciwko prawom pracownika
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Wynagrodzenie minimalne w 2026 r. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (najczęściej dotyczy umów o pracę) oraz minimalnej stawki godzinowej (najczęściej dotyczy umów zleceń) zmienia się zawsze 1 stycznia. W latach 2023 i 2024 kwoty aktualizowano dwa razy (1 stycznia i 1 lipca). W 2025 r. wysokość płacy minimalnej zmieniła się tylko raz. To samo zaplanowano w 2026 r., gdy minimalne wynagrodzenie zostanie wprowadzone jedynie 1 stycznia i będzie obowiązywać przez cały rok. Ile wyniesie? Odpowiadamy.
Wigilia Bożego Narodzenia dniem wolnym od pracy! Czy dla wszystkich? W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Sprawdź, kogo ten przepis dotyczy oraz jakim sankcjom podlega pracodawca, który go nie stosuje.
Święta wolne od pracy w 2026 roku W Polsce obowiązuje 14 ogólnopaństwowych świąt wolnych od pracy. Warto zatem wcześniej zaplanować swój urlop, aby zyskać więcej dni wolnego. Podpowiadamy, w jakie dni przypadają święta wolne od pracy w 2026 roku!
Czym się różni zatrudnienie od innej pracy zarobkowej? W ustawie o rynku pracy i służbach zatrudnienia często pojawiają się dwa pojęcia dotyczące podjęcia pracy. Pierwsze to „zatrudnienie”, drugie „inna praca zarobkowa”. Czym się różnią? Odpowiadamy.
Bieg okresu wypowiedzenia [INFOGRAFIKA] Czy wiesz, jak liczyć bieg okresu wypowiedzenia? Podpowiadamy!
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
