Powrót

Spółdzielcza umowa o pracę

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-05-07

Zgodnie z definicją spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą na rzecz swoich członków i ich środowiska.

Spółdzielcza umowa o pracę to jeden z rodzajów stosunku pracy, którego szczególną cechą jest ścisłe powiązanie z członkostwem w danej spółdzielni. Składają się na nią dwa elementy - obowiązek spółdzielni zatrudnienia osoby będącej jej członkiem i wynikający z członkostwa obowiązek świadczenia pracy na rzecz spółdzielni.

 

Zawarcie spółdzielczej umowy o pracę

Spółdzielczą umowę o pracę regulują zarówno przepisy Kodeksu Pracy, jak i Prawa Spółdzielczego. Przez cały okres obowiązywania członkostwa w spółdzielni istnieje obowiązek pozostawania w stosunku pracy. Spółdzielcza umowa o pracę różni się od tradycyjnej umowy o pracę brakiem okresu próbnego. Wynagrodzenie pracownika oparte jest zarówno o wynagrodzenie ustalone w umowie, jak i o część nadwyżki bilansowej, rozdzielanej miedzy członków spółdzielni według statusu. Każdy z członków spółdzielni jest niejako współwłaścicielem przedsiębiorstwa, a więc ma udział w zyskach.

 

Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę

Wraz z ustaniem członkostwa w spółdzielni wygasa spółdzielczy stosunek pracy. Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę w trakcie trwania członkostwa jest niedopuszczalne (art. 186 § 2 prawa spółdzielczego). Oczywiście są od tego wyjątki. Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę jest możliwe w sytuacjach wyraźnie określonych przez prawo spółdzielcze:

  1. w przypadku rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę na mocy porozumienia stron przy jednoczesnym wystąpieniu członka ze spółdzielni;
  2. w przypadku zmniejszenia na podstawie uchwały rady nadzorczej spółdzielni stanu zatrudnienia podyktowanego gospodarczą koniecznością;
  3. w przypadku osiągnięcia przez członka wieku emerytalnego i prawa do emerytury (rozwiązanie umowy następuje z zachowaniem okresu wypowiedzenia zgodnie z kodeksem pracy);
  4. w sytuacji, gdy spółdzielnia dokonała wypowiedzenia zmieniającego, a członek odmówił przyjęcia nowych (mniej korzystnych od dotychczasowych) warunków pracy lub płacy;
  5. w sytuacjach uzasadniających zgodnie z kodeksem pracy (art. 53 kodeksu pracy) rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika, czyli:
    • jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące (gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy) lub dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące (gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową),
    • w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Dodatkowo spółdzielcza umowa o pracę zostaje rozwiązana w przypadku wykluczenia członka (art. 193 § 4). Wykluczenie członka, który był zatrudniony na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem przez zakład pracy umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

 

Dodatkowe informacje

Spółdzielcza umowa o pracę nie jest jedyną formą zatrudnienia członka spółdzielni. Jeśli statut spółdzielni przewiduje taką możliwość oraz odpowiada to rodzajowi działalności spółdzielni, można stosować również umowy cywilnoprawne oraz tradycyjną umowę o pracę.

 

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

 

Źródło:

Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

 


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Jak zatrudnić obywatela Ukrainy? Instrukcja krok po kroku
    Pracodawca, który planuje zatrudnienie obywatela Ukrainy powinien wiedzieć, że do podpisania umowy nie wystarczy jedynie potwierdzenie obywatelstwa ukraińskiego. Przede wszystkim należy upewnić się, że cudzoziemiec ma tytuł do legalnego pobytu w Polsce. Od czego zacząć? Jak legalnie powierzyć pracę obywatelowi Ukrainy? Wyjaśniamy.

  • Praca marzeń z aplikacją "Moja Praca"
    „Moja Praca” to nowoczesne narzędzie, które ułatwia osobom szukającym pracy znalezienie odpowiedniego zatrudnienia. Sercem aplikacji są symulatory rozmów kwalifikacyjnych, które dają możliwość odpowiedzi na najpopularniejsze pytania rekruterów i sprawdzenie wyników. „Moja Praca” umożliwia także rozwiązywanie testów osobowości i predyspozycji, dzięki którym osoba zainteresowana dowie się, jaka praca najlepiej do niej pasuje. W aplikacji dostępne są również, codziennie aktualizowane, oferty pracy. Dodatkowo, „Moja Praca” umożliwia zapisanie w telefonie w schowku CV, które szybko można dołączyć do odpowiedzi na interesujące ogłoszenie. W aplikacji znajduje się także porcja przydatnych i inspirujących informacji i tekstów. Dlaczego warto ją zainstalować? Odpowiadamy.

  • 10 "bezpiecznych" zawodów [INFOGRAFIKA]
    Gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji sprawił, iż pojawiły się obawy co do utrzymania się niektórych stanowisk na rynku pracy. Pomimo swoich wyjątkowych umiejętności ChatGPT nie jest jednak w stanie zastąpić zawodów, w których liczy się empatia i zrozumienie ludzkich emocji. Jakie to zawody? Sprawdźcie.

  • Język korporacji – skróty i pojęcia, które mogą Ci się przydać
    Planujesz pracę w korporacji? Nie daj się zaskoczyć i sprawdź, co oznaczają najpopularniejsze zwroty „korpomowy”.

  • Blisko połowa pracowników gotowa zmienić firmę z powodu szefa
    Atrakcyjne wynagrodzenie nie jest w stanie zatrzymać w firmie pracownika, któremu przeszkadza postawa przełożonego i niełatwe z nim relacje. Mimo że w trudnych ekonomicznie czasach to finanse są głównym motywatorem, ogromny wpływ na zaangażowanie zatrudnionych mają także liderzy. Tymczasem firmy, zatrudniając niewłaściwych, tracą miliony i przegrywają z konkurencją w walce o talenty.

  • 7 pomysłów na pracę dla uzdolnionych kulinarnie [Infografika]
    Szukasz pomysłu na siebie? Masz zamiłowanie do gotowania i lubisz eksperymentować w kuchni? Skorzystaj z naszych podpowiedzi.

  • Dokąd zmierzasz rynku pracy
    Model pracy w ostatnich 20 latach kształtowany był przede wszystkim przez postępującą globalizację i wymóg konkurencyjności. Prowadziło to do stale rosnącego tempa pracy i presji na jej dalszą intensyfikację. Wyznacznikiem wartości pracownika stała się jego efektywność, a model wynagradzania za efekty napędzał pracujących do coraz większego wysiłku. Potem przyszła pandemia, kryzys, ale także zderzenie z mentalnością młodego pokolenia pracowników, dla których praca zawodowa przestała być bezdyskusyjnym priorytetem. Na naszych oczach rynek pracy podlega głębokiej transformacji.

  • Co może się zmienić w umowie zlecenia w 2023 roku?
    Wprowadzenie pełnego oskładkowania umów zleceń było dyskutowane od wielu lat. W I kwartale 2023 roku planowane jest wprowadzenie rewolucyjnych zmian dotyczących umów cywilnoprawnych. Co może się zmienić i czy ktoś skorzysta na tych zmianach? Sprawdź.

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy