Podstawowy obowiązek pracodawcy, który chce zatrudnić cudzoziemca
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-03-10
Jeżeli chodzi o zatrudnianie cudzoziemców, podstawowa zasada brzmi: legalna praca to legalny pobyt plus zezwolenie na pracę. O ile cudzoziemiec może być zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, pobyt zawsze musi mieć legalny. Brak ważnego dokumentu pobytowego w każdej sytuacji wiąże się z nielegalnym zatrudnieniem. Dlatego tak ważne, z punktu widzenia pracodawcy, jest sprawdzenie legalnego pobytu cudzoziemca (jego dokumentu pobytowego), który ma rozpocząć pracę.
O nielegalnym wykonywaniu pracy przez cudzoziemca czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Według definicji zawartej w tym dokumencie nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca oznacza wykonywanie pracy przez cudzoziemca, który nie jest uprawniony do wykonywania pracy w rozumieniu art. 87 ust. 1 (określającym cudzoziemców uprawnionych do wykonywania pracy w Polsce) lub nie posiada odpowiedniego zezwolenia na pracę, nie będąc zwolnionym na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, lub którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy.
Czytaj także: Nielegalne powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi
Z definicji tej wynika, że zarówno zezwolenie na pracę (chyba że cudzoziemiec jest z tego obowiązku zwolniony), jak i legalny pobyt, który uprawnia cudzoziemca do pracy (np. wiza „turystyczna” z celem wydania: 01 lub wiza wydana w związku z korzystaniem z ochrony czasowej z celem wydania: 20 nie uprawniają do wykonywania pracy w RP, nawet z zezwoleniem na pracę) muszą iść w parze, by zatrudnienie było legalne.
Pierwszy krok – legalny pobyt!
Każdy pracodawca, który zamierza zatrudnić cudzoziemca powinien zacząć od sprawdzenia dokumentu pobytowego obcokrajowca. Bez względu na to, czy uzyskał dla niego zezwolenie na pracę lub zarejestrował oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Dokumenty te (zezwolenie i oświadczenie) nie zalegalizują pracy, jeżeli cudzoziemiec nie będzie miał ważnego dokumentu pobytowego, który go do tej pracy uprawnia (np. wspomniane wyżej wizy (01, 20) nie uprawniają do wykonywania pracy w Polsce, pomimo legalnego pobytu).
Podstawa prawna do żądania dokumentu
O tym, jakie warunki powinien spełniać cudzoziemiec, by mógł wykonywać pracę w Polsce przeczytamy przede wszystkim w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w ustawie o cudzoziemcach. Jednak przepis, który określa, że pracodawca jest obowiązany żądać od cudzoziemca dokumentu, który potwierdza jego legalny pobyt zawarty jest w ustawie o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W artykule 2 tego dokumentu czytamy:
„Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany żądać od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”
Czytaj także: Zmiana zezwolenia na pobyt czasowy i pracę
Pracodawcy powinni również wiedzieć, że kopię takiego dokumentu należy przechowywać przez cały okres pracy cudzoziemca. Stanowi o tym artykuł 3 ww. ustawy:
„Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany do przechowywania przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca kopii dokumentu, o którym mowa w art. 2.”
Ponadto, jeżeli ważność dokumentu się skończy, a cudzoziemiec nie uzyska kolejnego tytułu do pobytu, zatrudnienie w tym okresie (po zakończeniu ważności dokumentu pobytowego) również będzie nielegalne. Należy więc tego pilnować nie tylko w momencie zatrudniania cudzoziemca, ale i później.
Wiedza dodatkowa
Dodatkowo, pracodawca powinien wiedzieć, o czym stanowi artykuł 4 ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, że:
„Cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu, któremu powierzono wykonywanie pracy, przysługuje roszczenie o wypłatę zaległego wynagrodzenia i związanych z nim świadczeń.”
Informacji na temat legalnego zatrudniania cudzoziemców udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Zobacz podobne artykuły:

Cudzoziemcy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę (cz. 2) Co do zasady, cudzoziemcy z państw spoza UE, EOG i Szwajcarii, którzy chcą legalnie pracować w Polsce, muszą mieć zezwolenie na pracę. Od tej zasady są jednak liczne wyjątki, wymienione w ustawie i rozporządzeniu. Których cudzoziemców obejmuje zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę?

Zatrudnianie cudzoziemców – niewypracowanie zadeklarowanej ilości godzin Pracodawcy, którzy zatrudniają cudzoziemców na podstawie umowy zlecenia i dokumentu legalizującego taką pracę zastanawiają się, co w przypadku niewypracowania zadeklarowanej ilości godzin? Czy mogą wypłacić wynagrodzenie za rzeczywiście przepracowane godziny? Odpowiadamy.

Zezwolenie na pobyt czasowy a braki formalne Cudzoziemcy, którzy starają się o pobyt czasowy w Polsce powinni zadbać o to, by wniosek składany w urzędzie wojewódzkim nie zawierał braków formalnych. Dlaczego to takie ważne? Odpowiadamy.

Powierzenie pracy cudzoziemcowi - różnica między powiadomieniem a oświadczeniem Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy to jedna z form legalizacji pracy cudzoziemca w Polsce. Rejestruje się je w powiatowym urzędzie pracy. Ta sama instytucja przyjmuje też powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelom Ukrainy. Co powinien wybrać pracodawca, który planuje zatrudnić obywatela Ukrainy? Na co powinien zwrócić uwagę? Podpowiadamy.

Co należy zrobić po zarejestrowaniu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi legalizuje zatrudnienie cudzoziemców z pięciu krajów: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy. Po jego zarejestrowaniu pracodawca ma obowiązek informacyjny. Jaki? Ponadto, opisujemy kiedy nie jest wymagany wpis nowego oświadczenia do ewidencji.

Zezwolenie na pracę typu A i jeden z obowiązków pracodawcy Zezwolenie na pracę typu A legalizuje pracę cudzoziemców, którzy nie są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia, w Polsce. Pracodawca powinien pamiętać o obowiązkach, które na nim spoczywają po uzyskaniu dokumentu. Jednym z nich jest przekazanie zezwolenia cudzoziemcowi. W ilu egzemplarzach i w jakiej formie? Odpowiadamy.

Student (cudzoziemiec) a obowiązek posiadania zezwolenia na pracę Cudzoziemiec z kraju trzeciego, by legalnie pracować w Polsce powinien mieć tytuł pobytowy oraz zezwolenie na pracę. Od tej zasady są jednak wyjątki. Jest bowiem grupa cudzoziemców, którzy nie potrzebują zezwolenia na pracę. Zaliczają się do niej m.in. studenci. Jakie warunki powinien spełnić student (cudzoziemiec), by świadczyć pracę w Polsce bez zezwolenia na pracę? Odpowiadamy.

Rodzaje zezwoleń na pracę [Zatrudnianie cudzoziemców] Istnieje kilka rodzajów zezwoleń na pracę w Polsce. Każde z nich charakteryzują inne okoliczności zatrudnienia cudzoziemca spoza krajów UE/EOG.
Raporty i wywiady
-
Nauka da się lubić [WYWIAD]
03.11.2023 -
Wsparcie w karierze [WYWIAD]
06.10.2023
Informacje z regionów
-
Badanie Fundacji Court Watch Polska
29.11.2023 -
Pomoc osobom bezdomnym w woj. śląskim
29.11.2023