Powrót

Nieprzestrzeganie praw pracownika - gdzie szukać pomocy?

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-01-19

Pracownicy i pracodawcy z roku na rok są coraz bardziej świadomi swoich praw i obowiązków wynikających z umowy o pracę. Niestety nieprawidłowości w tym zakresie wciąż się zdarzają. Podpowiadamy, co grozi pracodawcy za nieprzestrzeganie praw pracownika oraz gdzie w takiej sytuacji pracownik może szukać pomocy.

Art. 22. § 1 Kodeksu pracy stanowi:

„Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”.

Ze sprawozdania Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że w 2018 roku inspektorzy pracy przeprowadzili 14 041 kontroli przestrzegania art. 22 § 1 Kodeksu pracy (w 2017 r. – 17 832 kontrole). W kontrolowanych podmiotach pracę świadczyło 1,6 mln osób (w 2017 r. – 2,4 mln), z czego 1,2 mln osób wykonywało w nich pracę na podstawie stosunku pracy (w 2017 r. – 1,7 mln).

Nieprawidłowości związane z naruszaniem art. 22 k.p. ujawniono w czasie 1 601 kontroli (11,4%). W 2017 r. nieprawidłowości takie ujawniono w czasie 2 345 kontroli (13,2%).

 

Konsekwencje dla pracodawcy

Pracodawcy, który narusza prawa pracownika, grożą sankcje wynikające z Kodeksu pracy, Kodeksu cywilnego, a nawet Kodeksu karnego.

Najczęściej spotykanymi wykroczeniami ze strony pracodawcy w zakresie stosunku pracy są nieprawidłowości związane z rozwiązywaniem umów, naruszanie przepisów dotyczących czasu pracy, niewłaściwe wypłaty wynagrodzenia oraz nieprawidłowe udzielanie urlopów. W zależności od skali oraz rodzaju wykroczenia, pracodawcy może grozić kara grzywny od 1000 do 30 000 zł.

 

Gdzie zgłaszać nieprawidłowości?

Organem powołanym do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy. Pracownik, którego prawa są łamane, może zgłosić się do PIP i uzyskać bezpłatną poradę prawną. Pomoc świadczona jest osobiście, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub telefonicznie w okręgowych inspektoratach pracy w województwie oraz w ich jednostkach terenowych.

Pracownik, który uważa, że jego prawa pracownicze są łamane może złożyć skargę na pracodawcę do PIP. Skargę można wnieść osobiście, za pośrednictwem poczty tradycyjnej, poczty elektronicznej czy formularza e-skargi. Pismo powinno zawierać: nazwę miejscowości i datę, adres placówki, do której kierowana jest skarga, imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby składającej skargę, nazwę i adres zakładu pracy oraz opis zarzutów wobec pracodawcy. Brak powyższych danych spowoduje pozostawienie sprawy bez rozpoznania.

Warto pamiętać, że dane osoby składającej skargę nie są ujawniane. Tylko pisemna zgoda nadawcy uprawnia PIP do poinformowania, że kontrola przeprowadzona jest w związku ze skargą konkretnego pracownika.

Pracownik, którego prawa zostały naruszone może także na własną rękę wnieść pozew do sądu pracy i tam dochodzić swoich praw.

Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

 

 

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2018 roku.

www.pip.gov.pl


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Kiedy jest możliwa rezygnacja z urlopu macierzyńskiego?
    Urlop macierzyński przeważnie wykorzystuje matka dziecka. Nie oznacza to jednak, że ojciec nie ma do niego prawa. Sprawdź, jakie warunki muszą być spełnione, aby matka dziecka mogła zrezygnować ze swojej części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka.

  • Nowe świadectwo pracy – co powinno zawierać?
    Gdy dochodzi do wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę, pracodawca ma obowiązek wydać pracownikowi świadectwo pracy. Co powinien zawierać ten dokument? Na co zwrócić uwagę? Co zmieniło się w przepisach dotyczących świadectwa pracy w 2023 r.?

  • Praca zdalna – przydatne informacje dla pracowników i pracodawców
    Przepisy dotyczące pracy zdalnej, zawarte w Kodeksie pracy, weszły w życie na początku kwietnia 2023 r. Ze względu na ich nowy charakter, wymagają wyjaśnienia. Odpowiadamy na niektóre wątpliwości dotyczące pracy zdalnej. Powinny one zainteresować zarówno pracodawców, jak i pracowników.

  • Czy urlop wypoczynkowy przepada?
    Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Co w przypadku, jeśli pracownik nie wykorzysta należnego mu urlopu? Czy zaległy urlop wypoczynkowy przepada? Sprawdź!

  • Równoważny system czasu pracy - zasady
    System równoważnego czasu pracy jest jedną z elastycznych form normowania czasu pracy. Na czym polega i jakie są jego ograniczenia? Sprawdź!

  • Praca zdalna. Co warto wiedzieć?
    Pod koniec kwietnia 2023 r. weszły w życie znowelizowane przepisy Kodeksu pracy, które umożliwiają świadczenie pracy zdalnej. Gdzie może być wykonywana taka praca? Czy wymiar etatu lub zmiana pracodawcy mają wpływ na limit dni okazjonalnej pracy zdalnej? Czy pracowników zdalnych może obowiązywać kontrola trzeźwości? Odpowiadamy.

  • Elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8
    Pracownicy wychowujący dzieci do 8. roku życia mogą korzystać z elastycznej organizacji pracy. Co oznacza to pojęcie oraz kto i kiedy może skorzystać z takich uprawnień? Podpowiadamy.

  • Trzy zmiany w świadectwie pracy
    23 maja 2023 r. w świadectwie pracy wprowadzono trzy ważne zmiany. Co się zmieniło? Sprawdź!

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy