Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-03-27
Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Zgodnie z art. 1891 Kodeksu pracy, jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień określonych w art. 148 pkt 3, art. 178, art. 1867 § 1 i art. 188 może korzystać jedno z nich. To właśnie art. 178 § 2 stanowi, że pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz delegować poza stałe miejsce pracy.
Czytaj także: Kiedy jest możliwa rezygnacja z urlopu macierzyńskiego?
Wymagana zgoda pracownika
Zakaz, o którym mowa w art. 178 § 2 nie jest bezwarunkowy. Jeśli pracownik – rodzic dziecka do 8. roku życia wyraża pisemną zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych, porze nocnej lub poza stałym miejscem świadczenia pracy, to pracodawca ma obowiązek tę zgodę uwzględnić. Warto podkreślić, że pracownik ma prawo do zmiany swojego oświadczenia w dowolnym momencie trwania stosunku pracy.
Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem są zagwarantowane ustawowo i nieprzestrzeganie ich przez pracodawcę, zgodnie z art. 281 § 1 pkt 5 Kodeksu pracy, może skutkować grzywną dla pracodawcy od 1.000 zł do 30.000 zł. Ponadto korzystanie z uprawnień związanych z rodzicielstwem nie może być powodem jakiejkolwiek formy dyskryminacji pracownika czy prowadzić do rozwiązania z nim stosunku pracy.
Czytaj także: Elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8
Jeden z rodziców nie pracuje
Kodeks pracy nie uzależnia możliwości skorzystania z uprawnień rodzicielskich od tego, czy drugi rodzic dziecka pracuje, czy jest bezrobotny. Pracownik – rodzic dziecka do 8. roku życia ma prawo nie wyrazić zgody na pracę w porze nocnej, godzinach nadliczbowych lub nie zgodzić się na delegowanie także w przypadku, gdy drugi z rodziców nie pracuje zawodowo. Uprawnienia rodzicielskie, o których mowa w art. 178 § 2 wynikają bowiem z konkretnego stosunku pracy. Jeśli drugi z rodziców podejmie zatrudnienie, wówczas rodzice będą musieli zdecydować, które z nich z tego uprawnienia skorzysta.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Wynagrodzenie minimalne w 2026 r. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (najczęściej dotyczy umów o pracę) oraz minimalnej stawki godzinowej (najczęściej dotyczy umów zleceń) zmienia się zawsze 1 stycznia. W latach 2023 i 2024 kwoty aktualizowano dwa razy (1 stycznia i 1 lipca). W 2025 r. wysokość płacy minimalnej zmieniła się tylko raz. To samo zaplanowano w 2026 r., gdy minimalne wynagrodzenie zostanie wprowadzone jedynie 1 stycznia i będzie obowiązywać przez cały rok. Ile wyniesie? Odpowiadamy.
Niedziele handlowe w 2026 r Przepisy zakazują handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele i święta w placówkach handlowych. Od tej ustawowej zasady są jednak wyjątki. Wyłączają one z tego zakazu 8 niedziel. O które z nich w 2026 r. chodzi? Odpowiadamy.
Wigilia Bożego Narodzenia dniem wolnym od pracy! Czy dla wszystkich? W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Sprawdź, kogo ten przepis dotyczy oraz jakim sankcjom podlega pracodawca, który go nie stosuje.
Święta wolne od pracy w 2026 roku W Polsce obowiązuje 14 ogólnopaństwowych świąt wolnych od pracy. Warto zatem wcześniej zaplanować swój urlop, aby zyskać więcej dni wolnego. Podpowiadamy, w jakie dni przypadają święta wolne od pracy w 2026 roku!
Bieg okresu wypowiedzenia [INFOGRAFIKA] Czy wiesz, jak liczyć bieg okresu wypowiedzenia? Podpowiadamy!
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
W prawie
-
Niedziele handlowe w 2026 r
31.12.2025 -
Wynagrodzenie minimalne w 2026 r.
29.12.2025
Informacje z regionów
-
PUP Zielona Góra - KFS na rok 2026
31.12.2025 -
PUP Zielona Góra - Rezerwacja wizyt w ZUS
31.12.2025




