Gdy monotonia dopada pracownika…
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2012-04-30
zachęca go do zmiany pracodawcy
Z pracą, szczególnie uciążliwą i monotonną, zwykle kojarzona
jest praca przy taśmie. Według sondażu przeprowadzonego przez OBOP
pracownicy fizyczni i robotnicy zatrudnieni przy taśmie, to
zawody
z czołówki tych najbardziej nudnych.
Sortowanie warzyw, stemplowanie kopert, montowanie elementów
maszyn, pakowanie wędlin… Przykłady można mnożyć. Są to zajęcia
zwykle mało rozwojowe i niedające satysfakcji, a do tego
niegwarantujące wysokich zarobków. Według danych zebranych przez
portal wynagrodzenia.pl sortowacz zarabia średnio ok. 2 tys., a
pakowacz/konfekcjoner – 1,7 tys. Tak naprawdę wiele zajęć jest
monotonnych, nie tylko przy sortowaniu owoców, filetowaniu ryb czy
przy taśmie produkcyjnej. Na nudę narzekają urzędnicy,
ochroniarze
i przedstawiciele wielu innych zawodów. Zawsze może się jednak
trafić praca jeszcze nudniejsza, jeszcze bardziej
bezmyślna.
– Chciałam dorobić w wakacje. Rozglądając się za jakąś pracą
sezonową, natrafiłam na ofertę pracy w chłodni, przy sortowaniu
warzyw. Niska temperatura, której początkowo się obawiałam, nie
była wcale najgorsza. Pracowałam tam tylko miesiąc, ale to
wystarczyło, by zrozumieć, czym jest monotonia i stres
związany
z pracą w narzuconym tempie – opowiada Ewelina, studentka
pedagogiki. – Potem pracowałam przy sprzątaniu. Czasem trudno mi
było znieść te wszystkie powtarzane po wielekroć czynności, ale
kiedy przypominałam sobie poprzednią pracę, było mi lżej –
dodaje.
Co więcej, do nudy i automatyzmu samej pracy pracodawcy
dokładają jeszcze monotonię związaną z przepisami i ograniczeniami.
Praca w ściśle wyznaczonych godzinach, krótkie przerwy, brak
elastyczności: nawet za potrzebą w wielu firmach można wychodzić
tylko o określonej porze. Tymczasem, zgodnie z zapisami
zawartymi
w Kodeksie pracy, pracodawca ma obowiązek organizowania pracy
w sposób zapewniający zmniejszenie jej uciążliwości, zwłaszcza
pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie. A jak sami
pracownicy radzą sobie z monotonią wynikającą z konieczności
wykonywania powtarzalnych czynności?
Monotonia w pracy bywa twórcza
Nuda może czasem być zbawienna. Znudzony monotonią swego zajęcia pracownik może być bardzo twórczy. Dla przykładu może wymyślić nowe zastosowanie dla danego produktu, sposób na usprawnienie swojej pracy czy choćby wprowadzić do swojego zajęcia choć odrobinę kreatywności.
Ciekawym przykładem jest opis wkładu z atramentem do drukarki, jaki można było znaleźć na stronie internetowej sklepu z tuszami: inkcartridges.uk.com. Pracownik zajmujący się opisywaniem kartridżów do drukarek spłodził niecodzienny opis produktu... Podpisał się bardzo wymownie: koleś, który codziennie pisze nudne, beznadziejne opisy kartridżów do drukarek. Sfrustrowany, pisze, że przedmiotem jego opisu jest zwykły kartridż, produkt spełniający określoną funkcję i nie ma sensu się nad tym dłużej rozwodzić. Przyznaje, że ma już serdecznie dość płodzenia tych opisów, żali się na szefa, że narzuca mu nierealne terminy i na współpracowników, którzy tylko markują pracę. Upust frustracji czy może reklama firmy?
Gdy każdy dzień wygląda tak samo…
Zdarza się jednak, że nawet ciekawa, z obiektywnego punktu widzenia, praca może okazać się prawdziwą udręką. Odrębną kwestią jest indywidualna „odporność” na wykonywanie uciążliwych czynności. Dla jednych praca przy sprzątaniu będzie szczytem monotonii, inni dostrzegą w niej nawet możliwość rozwoju. Gdy jednak czujemy, że swoje zadania zaczynamy wykonywać rutynowo, mimo że z założenia wcale rutynowe nie są, a schemat naszego dnia jest łatwy do przewidzenia, to znak, że pora coś w życiu zawodowym zmienić.
– Po roku pracy w banku zdałam sobie sprawę, że każdy mój dzień
wygląda tak samo. Wstaję rano, idę do pracy, a po południu
tkwię
w korku – mówi pani Aneta. – Któregoś dnia pomyślałam sobie: dosyć.
Nie zniosę dłużej tej monotonii, tego, że dokładnie wiem, jak
będzie wyglądał mój dzień i jutro, i za tydzień – dodaje. Zaczęła
poszukiwania nowej pracy i mimo że nie udało jej się znaleźć od
razu, teraz jest zadowolona, że się tak szybko zdecydowała.
Monotonia czy zmęczenie?
Zanim jednak podejmiemy decyzję o zmianie pracy, zastanówmy się, czy nie jesteśmy zwyczajnie zmęczeni. Nieraz nawet parodniowy urlop potrafi zmienić perspektywę. Okazuje się bowiem, iż często mylimy pojęcia, mówiąc o zmęczeniu jak o monotonii lub na odwrót. Monotonia to rozwijający się powolnie stan zredukowanej aktywności, który może być skutkiem długotrwałego wykonywania czynności jednostajnych. Zmęczenie z kolei definiuje się jako wyrażenie złego samopoczucia połączonego z obniżeniem zdolności do działania, które pojawia się po znacznym wysiłku. Jest to normalna reakcja organizmu, a zarazem sygnał alarmowy i uruchomienie jego mechanizmów obronnych. Zmęczenie jest efektem monotonii otoczenia, zrutynizowanych czynności i braku zainteresowania pracą. Charakteryzuje się obniżeniem poziomu aktywności organizmu.
Monotonia może być powodem znacznej uciążliwości psychicznej, ponieważ zawiera element niedociążenia emocjonalnego, spowodowanego brakiem lub jednostajnością bodźców i działań oraz niezmienną sytuacją. W najbardziej rozpoznawalnej formie występuje w stanach bezczynności, długotrwałego oczekiwania, na przykład przy obserwacji wskaźników na ekranie monitora, pulpitu sterowniczego, czy podczas wielogodzinnego prowadzenia pojazdu na autostradzie. Źródłem monotonii w pracy może być też długotrwała, jednostajna aktywność, na przykład prace montażowe, obsługa taśmy produkcyjnej czy też rutynowe wprowadzanie danych do komputera.
Zgubne skutki monotonii
Najprostsze zadania, o tzw. cząstkowym charakterze (przykładem
może być praca przy taśmie) często odbijają się na kondycji
psychicznej i fizycznej pracowników. Osoba wykonująca tego rodzaju
pracę traci wiarę w swoją wartość jako pracownika i swojej
pracy
w ogóle. Im dalej odsuwa się bowiem pracownika od końcowego
produktu, tym mniejszą wartość przypisuje on swojej pracy. Jeśli
coś nie daje widocznych, realnych efektów, na przykład w postaci
gotowego produktu, to trudno o odczucie satysfakcji z zajęcia.
Szczególnie niebezpiecznym skutkiem monotonii jest spadek
wydajności pracy i wzrost liczby popełnianych błędów. W wyniku
pracy monotonnej następuje bowiem zmęczenie. Nic dziwnego, że
monotonia może zagrażać bezpieczeństwu pracy. Problem ten występuje
w różnych rodzajach zawodów, w których czujność decyduje o
bezpieczeństwie, np. w zawodzie kierowcy czy kontrolera lotów.
Wobec tego, w zależności od przyczyny powstawania monotonii,
należy wybrać metodę jej zapobiegania. Zmniejszenie uciążliwości
pracy najłatwiej osiągnąć, stosując nowoczesne rozwiązania
techniczne i organizacyjne, uwzględniające możliwości
psychofizyczne pracownika: potencjalne uciążliwości i zagrożenia
można już bowiem przewidzieć na etapie projektowania stanowiska
pracy. Opracowanie sposobów zapobiegania monotonii powinno nastąpić
w wyniku analizy charakteru pracy na konkretnym stanowisku. Metodą
zapobieżenia monotonii może być wprowadzenie zmian w organizacji
pracy, głównie zmniejszenie jednostajności procesów
zrutynizowanych, na przykład przez wprowadzenie rotacji na
stanowiskach pracy monotonnej, urozmaicenie treści pracy (np. przez
wprowadzenie zadań naprzemiennych), ograniczenie liczby powtórzeń
czynności, częstotliwości oraz czasu ich trwania podczas zmiany
roboczej, prowadzenie szkoleń dotyczących sposobów radzenia sobie z
problemami monotonii, wprowadzenie przerw
w pracy, zaplanowanie w czasie przerw czynności wymagających od
pracownika odmiennej aktywności, wprowadzenie urozmaicenia
środowiska pracy, np. puszczenie cichej muzyki, a wreszcie –
zapewnienie możliwości awansu, rozwoju, udziału w szkoleniach
zawodowych.
Jedną z reakcji na chroniczną monotonię jest wypalenie zawodowe. Istnieje spory odsetek pracowników, którzy odchodzą z firmy, ponieważ są znudzeni obecną pracą. Odpowiednie wynagrodzenia oraz premie mogą zrekompensować nudę i zmęczenie, jednak bez możliwości awansu, rozwoju, szkolenia, a co za tym idzie – bez satysfakcji z pracy, może okazać się, że pracownicy zaczną szukać ciekawszej oferty.
Agnieszka Jastrzębska (Zielona Linia)
Źródło: Dyrektywa Rady nr 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993 r. (art. 13)
Ustawa
z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
http://www.portfel.pl/pdf/art5814
http://praca.wp.pl/title,Groza-monotonii-dopada-pracownikow,wid,14353526,wiadomosc.html?ticaid=1e40e
http://www.wykop.pl/ramka/553791/monotonia-w-pracy-bywa-tworcza/
Zobacz podobne artykuły:

Pierwsza pomoc w poszukiwaniu pracy Aby zmiany w życiu zawodowym przebiegły sprawnie i bezproblemowo, należy się do nich odpowiednio przygotować. Od czego zacząć? Mamy dla Was kilka wskazówek.

10 kroków w prewencji stresu, czyli co może zrobić pracodawca [INFOGRAFIKA] Pracodawco! Sprawdź, jakie działania możesz wdrożyć, aby Twoi pracownicy nie byli zestresowani.

Jak złagodzić skutki stresu w pracy? Mówi się, że stres jest plagą XXI wieku. Dlatego tak ważne jest, by umieć sobie z nim radzić, a jeszcze lepiej, zapobiegać sytuacjom nadmiernie stresującym. Co może zrobić pracodawca, by złagodzić skutki stresu w miejscu pracy? Jest wiele sposobów. Oto kilka z nich.

АКТУАЛЬНІ ПОКАЗНИКИ Актуальні показники

Polacy a praca za granicą Jeszcze kilka lat temu wydawało się, że trend wyjazdu z Polski w celu poszukiwania zatrudnienia się odwróci i Polacy będą raczej wracać i pracować w ojczyźnie. Wskazywały na to coraz lepsza sytuacja gospodarcza w Polsce, a później pandemia, która uniemożliwiła swobodne przemieszczanie się. Jednak inflacja, niepewność, wojna na Ukrainie sprawiły, że obecnie, znowu, wielu Polaków szuka pracy za granicą, głównie w krajach UE.

Technologia a rynek pracy Postęp technologiczny, globalizacja, migracja ludności, demografia, pandemia czy konflikty zbrojne mają duży wpływ na nasz, i nie tylko nasz, rynek pracy. Widać to na przykładzie zmian, które zaszły w ostatnich latach. I chociaż nadal dominują pozytywne nastroje wśród polskich pracowników, spora część z nich z obawą patrzy w przyszłość. Czy Polacy boją się zmian na rynku pracy wywołanych automatyzacją pracy?

Stres w pracy – standardy pracodawców Warunki pracy oraz zasady, którymi powinni kierować się pracodawcy i pracownicy określa prawo pracy. Jednak oprócz przepisów, pracodawcy mogą stosować dodatkowe standardy, poprawiające komfort pracy i zmniejszające poziom stresu wśród zatrudnionych. Przedstawiamy 24 zasady, którymi warto się kierować, prowadząc firmę.

„EU-Talent Pool” – wsparcie dla obywateli Ukrainy szukających pracy w UE „EU-Talent Pool - Pilot” jest narzędziem, które wspiera uchodźców z Ukrainy w znalezieniu odpowiedniej pracy w jednym z krajów UE. W tym celu wykorzystano europejską sieć EURES, wyjątkowo udostępnioną obywatelom państw trzecich, którzy korzystają z ochrony czasowej w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie. Jakie korzyści daje uchodźcom „EU-Talent Pool - Pilot”? Odpowiadamy.
Raporty i wywiady
-
Krew jest bezcennym darem [WYWIAD]
03.03.2023 -
6 wywiadów Zielonej Linii w pigułce
30.12.2022
Informacje z regionów
-
Centrum Wsparcia i Integracji w Katowicach
24.03.2023 -
DOFE 2023 - Zgłoś się już dziś!
24.03.2023