Powrót

Gdy monotonia dopada pracownika…

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2012-04-30

zachęca go do zmiany pracodawcy

Z pracą, szczególnie uciążliwą i monotonną, zwykle kojarzona jest praca przy taśmie. Według sondażu przeprowadzonego przez OBOP pracownicy fizyczni i robotnicy zatrudnieni przy taśmie, to zawody
z czołówki tych najbardziej nudnych.

Sortowanie warzyw, stemplowanie kopert, montowanie elementów maszyn, pakowanie wędlin… Przykłady można mnożyć. Są to zajęcia zwykle mało rozwojowe i niedające satysfakcji, a do tego niegwarantujące wysokich zarobków. Według danych zebranych przez portal wynagrodzenia.pl sortowacz zarabia średnio ok. 2 tys., a pakowacz/konfekcjoner – 1,7 tys. Tak naprawdę wiele zajęć jest monotonnych, nie tylko przy sortowaniu owoców, filetowaniu ryb czy przy taśmie produkcyjnej. Na nudę narzekają urzędnicy, ochroniarze
i przedstawiciele wielu innych zawodów. Zawsze może się jednak trafić praca jeszcze nudniejsza, jeszcze bardziej bezmyślna. 

– Chciałam dorobić w wakacje. Rozglądając się za jakąś pracą sezonową, natrafiłam na ofertę pracy w chłodni, przy sortowaniu warzyw. Niska temperatura, której początkowo się obawiałam, nie była wcale najgorsza. Pracowałam tam tylko miesiąc, ale to wystarczyło, by zrozumieć, czym jest monotonia i stres związany
z pracą w narzuconym tempie – opowiada Ewelina, studentka pedagogiki. – Potem pracowałam przy sprzątaniu. Czasem trudno mi było znieść te wszystkie powtarzane po wielekroć czynności, ale kiedy przypominałam sobie poprzednią pracę, było mi lżej – dodaje.

Co więcej, do nudy i automatyzmu samej pracy pracodawcy dokładają jeszcze monotonię związaną z przepisami i ograniczeniami. Praca w ściśle wyznaczonych godzinach, krótkie przerwy, brak elastyczności: nawet za potrzebą w wielu firmach można wychodzić tylko o określonej porze. Tymczasem, zgodnie z zapisami zawartymi
w Kodeksie pracy, pracodawca ma obowiązek organizowania pracy
w sposób zapewniający zmniejszenie jej uciążliwości, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie. A jak sami pracownicy radzą sobie z monotonią wynikającą z konieczności wykonywania powtarzalnych czynności?

Monotonia w pracy bywa twórcza

Nuda może czasem być zbawienna. Znudzony monotonią swego zajęcia pracownik może być bardzo twórczy. Dla przykładu może wymyślić nowe zastosowanie dla danego produktu, sposób na usprawnienie swojej pracy czy choćby wprowadzić do swojego zajęcia choć odrobinę kreatywności.

Ciekawym przykładem jest opis wkładu z atramentem do drukarki, jaki można było znaleźć na stronie internetowej sklepu z tuszami: inkcartridges.uk.com. Pracownik zajmujący się opisywaniem kartridżów do drukarek spłodził niecodzienny opis produktu... Podpisał się bardzo wymownie: koleś, który codziennie pisze nudne, beznadziejne opisy kartridżów do drukarek. Sfrustrowany, pisze, że przedmiotem jego opisu jest zwykły kartridż, produkt spełniający określoną funkcję i nie ma sensu się nad tym dłużej rozwodzić. Przyznaje, że ma już serdecznie dość płodzenia tych opisów, żali się na szefa, że narzuca mu nierealne terminy i na współpracowników, którzy tylko markują pracę. Upust frustracji czy może reklama firmy?

Gdy każdy dzień wygląda tak samo…

Zdarza się jednak, że nawet ciekawa, z obiektywnego punktu widzenia, praca może okazać się prawdziwą udręką. Odrębną kwestią jest indywidualna „odporność” na wykonywanie uciążliwych czynności. Dla jednych praca przy sprzątaniu będzie szczytem monotonii, inni dostrzegą w niej nawet możliwość rozwoju. Gdy jednak czujemy, że swoje zadania zaczynamy wykonywać rutynowo, mimo że z założenia wcale rutynowe nie są, a schemat naszego dnia jest łatwy do przewidzenia, to znak, że pora coś w życiu zawodowym zmienić.

– Po roku pracy w banku zdałam sobie sprawę, że każdy mój dzień wygląda tak samo. Wstaję rano, idę do pracy, a po południu tkwię
w korku – mówi pani Aneta. – Któregoś dnia pomyślałam sobie: dosyć. Nie zniosę dłużej tej monotonii, tego, że dokładnie wiem, jak będzie wyglądał mój dzień i jutro, i za tydzień – dodaje. Zaczęła poszukiwania nowej pracy i mimo że nie udało jej się znaleźć od razu, teraz jest zadowolona, że się tak szybko zdecydowała.

Monotonia czy zmęczenie?

Zanim jednak podejmiemy decyzję o zmianie pracy, zastanówmy się, czy nie jesteśmy zwyczajnie zmęczeni. Nieraz nawet parodniowy urlop potrafi zmienić perspektywę. Okazuje się bowiem, iż często mylimy pojęcia, mówiąc o zmęczeniu jak o monotonii lub na odwrót. Monotonia to rozwijający się powolnie stan zredukowanej aktywności, który może być skutkiem długotrwałego wykonywania czynności jednostajnych. Zmęczenie z kolei definiuje się jako wyrażenie złego samopoczucia połączonego z obniżeniem zdolności do działania, które pojawia się po znacznym wysiłku. Jest to normalna reakcja organizmu, a zarazem sygnał alarmowy i uruchomienie jego mechanizmów obronnych. Zmęczenie jest efektem monotonii otoczenia, zrutynizowanych czynności i braku zainteresowania pracą. Charakteryzuje się obniżeniem poziomu aktywności organizmu.

Monotonia może być powodem znacznej uciążliwości psychicznej, ponieważ zawiera element niedociążenia emocjonalnego, spowodowanego brakiem lub jednostajnością bodźców i działań oraz niezmienną sytuacją. W najbardziej rozpoznawalnej formie występuje w stanach bezczynności, długotrwałego oczekiwania, na przykład przy obserwacji wskaźników na ekranie monitora, pulpitu sterowniczego, czy podczas wielogodzinnego prowadzenia pojazdu na autostradzie. Źródłem monotonii w pracy może być też długotrwała, jednostajna aktywność, na przykład prace montażowe, obsługa taśmy produkcyjnej czy też rutynowe wprowadzanie danych do komputera.

Zgubne skutki monotonii

Najprostsze zadania, o tzw. cząstkowym charakterze (przykładem może być praca przy taśmie) często odbijają się na kondycji psychicznej i fizycznej pracowników. Osoba wykonująca tego rodzaju pracę traci wiarę w swoją wartość jako pracownika i swojej pracy
w ogóle. Im dalej odsuwa się bowiem pracownika od końcowego produktu, tym mniejszą wartość przypisuje on swojej pracy. Jeśli coś nie daje widocznych, realnych efektów, na przykład w postaci gotowego produktu, to trudno o odczucie satysfakcji z zajęcia. Szczególnie niebezpiecznym skutkiem monotonii jest spadek wydajności pracy i wzrost liczby popełnianych błędów. W wyniku pracy monotonnej następuje bowiem zmęczenie. Nic dziwnego, że monotonia może zagrażać bezpieczeństwu pracy. Problem ten występuje w różnych rodzajach zawodów, w których czujność decyduje o bezpieczeństwie, np. w zawodzie kierowcy czy kontrolera lotów.

Wobec tego, w zależności od przyczyny powstawania monotonii, należy wybrać metodę jej zapobiegania. Zmniejszenie uciążliwości pracy najłatwiej osiągnąć, stosując nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne, uwzględniające możliwości psychofizyczne pracownika: potencjalne uciążliwości i zagrożenia można już bowiem przewidzieć na etapie projektowania stanowiska pracy. Opracowanie sposobów zapobiegania monotonii powinno nastąpić w wyniku analizy charakteru pracy na konkretnym stanowisku. Metodą zapobieżenia monotonii może być wprowadzenie zmian w organizacji pracy, głównie zmniejszenie jednostajności procesów zrutynizowanych, na przykład przez wprowadzenie rotacji na stanowiskach pracy monotonnej, urozmaicenie treści pracy (np. przez wprowadzenie zadań naprzemiennych), ograniczenie liczby powtórzeń czynności, częstotliwości oraz czasu ich trwania podczas zmiany roboczej, prowadzenie szkoleń dotyczących sposobów radzenia sobie z problemami monotonii, wprowadzenie przerw
w pracy, zaplanowanie w czasie przerw czynności wymagających od pracownika odmiennej aktywności, wprowadzenie urozmaicenia środowiska pracy, np. puszczenie cichej muzyki, a wreszcie – zapewnienie możliwości awansu, rozwoju, udziału w szkoleniach zawodowych.

Jedną z reakcji na chroniczną monotonię jest wypalenie zawodowe. Istnieje spory odsetek pracowników, którzy odchodzą z firmy, ponieważ są znudzeni obecną pracą. Odpowiednie wynagrodzenia oraz premie mogą zrekompensować nudę i zmęczenie, jednak bez możliwości awansu, rozwoju, szkolenia, a co za tym idzie – bez satysfakcji z pracy, może okazać się, że pracownicy zaczną szukać ciekawszej oferty.

Agnieszka Jastrzębska (Zielona Linia)

Źródło: Dyrektywa Rady nr 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993 r. (art. 13)

 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

http://www.portfel.pl/pdf/art5814

http://praca.wp.pl/title,Groza-monotonii-dopada-pracownikow,wid,14353526,wiadomosc.html?ticaid=1e40e

http://www.wykop.pl/ramka/553791/monotonia-w-pracy-bywa-tworcza/


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Dni pracodawców 2023
    2023 jest Europejskim Rokiem Umiejętności. W związku z tym, w dniach 23-27 października 2023 r., obchodzony będzie Europejski Tydzień Umiejętności Zawodowych, w ramach którego w Polsce odbędą się w tym czasie Dni Pracodawców, organizowane przez wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy.

  • 5 umiejętności miękkich, które pracownicy powinni doskonalić [INFOGRAFIKA]
    Zdaniem ekspertów, rozwijanie kompetencji związanych w inteligencją emocjonalną pozytywnie wpływa na rozwój kariery. Pracownik buduje dzięki temu właściwe relacje w zespole, co przekłada się na jakość i dynamikę współpracy. Na których umiejętnościach miękkich najlepiej się skupić i je rozwijać? Oto pięć propozycji wskazanych przez ekspertów.

  • Jak pracownicy oceniają przełożonych?
    Ogólnopolskie sondaże, zlecane każdego roku przez Great Place to Work, pokazują jak pracownicy oceniają przełożonych. Jaki wpływ na postrzeganie kadry zarządzającej miała pandemia i okres wyjścia z kryzysu? Zapraszamy do lektury wniosków płynących z sondaży.

  • Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje
    Rozwój technologiczny ma duży wpływ na zmiany, które zachodzą na rynku pracy. Widać to m.in. po zapotrzebowaniu na nowe kompetencje i kwalifikacje, które pojawiło się wśród pracodawców. Dotyczy ono zarówno obecnych, jak i przyszłych pracowników. Jakich umiejętności wymagają i będą wymagać przedsiębiorcy? Na to pytanie odpowiadają autorzy raportu „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”, przygotowanego przez Konfederację Lewiatan.

  • List motywacyjny – na co zwrócić uwagę?
    Jest on często określany jako dokument pomocniczy, dołączany do CV. I chociaż CV zawiera najważniejsze informacje o kandydacie, potwierdzając jego kwalifikacje i umiejętności, nie zawsze jest wystarczające. Czym jest list motywacyjny i na co zwrócić uwagę podczas jego tworzenia? Podpowiadamy.

  • Praca marzeń z aplikacją "Moja Praca"
    „Moja Praca” to nowoczesne narzędzie, które ułatwia osobom szukającym pracy znalezienie odpowiedniego zatrudnienia. Sercem aplikacji są symulatory rozmów kwalifikacyjnych, które dają możliwość odpowiedzi na najpopularniejsze pytania rekruterów i sprawdzenie wyników. „Moja Praca” umożliwia także rozwiązywanie testów osobowości i predyspozycji, dzięki którym osoba zainteresowana dowie się, jaka praca najlepiej do niej pasuje. W aplikacji dostępne są również, codziennie aktualizowane, oferty pracy. Dodatkowo, „Moja Praca” umożliwia zapisanie w telefonie w schowku CV, które szybko można dołączyć do odpowiedzi na interesujące ogłoszenie. W aplikacji znajduje się także porcja przydatnych i inspirujących informacji i tekstów. Dlaczego warto ją zainstalować? Odpowiadamy.

  • 10 "bezpiecznych" zawodów [INFOGRAFIKA]
    Gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji sprawił, iż pojawiły się obawy co do utrzymania się niektórych stanowisk na rynku pracy. Pomimo swoich wyjątkowych umiejętności ChatGPT nie jest jednak w stanie zastąpić zawodów, w których liczy się empatia i zrozumienie ludzkich emocji. Jakie to zawody? Sprawdźcie.

  • 5 elementów skutecznej komunikacji [INFOGRAFIKA]
    Właściwa komunikacja jest niezbędnym elementem relacji międzyludzkich, zarówno na polu prywatnym jak i zawodowym. Aby komunikować się jasno i efektywnie należy pamiętać o przestrzeganiu kilku prostych zasad. Oto one.

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy