Dodatkowe obowiązki pracownika
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-10-11
Pracownik zobowiązany jest do wykonywania zadań mieszczących się w zakresie jego obowiązków, z którymi pracodawca powinien go zapoznać. Istnieją jednak sytuacje, w których pracodawca może powierzyć pracownikowi inne zadania, niż te, wynikające z zawartej umowy o pracę.
Art. 29 Kodeksu pracy określa elementy i tryb zawarcia umowy o pracę. Wynika z niego, że zakres obowiązków pracownika nie może wykraczać poza określony w umowie rodzaj pracy. Pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy, a nie do wykonywania każdej pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami i uprawnieniami.
Zakres obowiązków pracownika
Zakres obowiązków pracownika może zostać określony w umowie o pracę lub w odrębnym dokumencie, który zawiera szczegóły dotyczące obowiązków wynikających z rodzaju pracy określonej w umowie o pracę. Oznacza to, że pracodawca jest uprawniony do wydawania poleceń tylko w granicach określonych rodzajem umówionej pracy.
Obowiązki wykraczające poza umowę o pracę
Pracodawca może nakazać pracownikowi wykonywanie zadań, których nie ma w umowie, ale pod pewnymi warunkami.
Zgodnie z art. 42 § 4 Kodeksu pracy, „wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika”.
Do czasowego rozszerzenia czy zmiany zakresu obowiązków pracownika dochodzi najczęściej w przypadku reorganizacji w zakładzie pracy lub konieczności zastąpienia innego pracownika.
Polecenia pracodawcy, które wykraczają poza umówiony zakres obowiązków, mogą wyjątkowo dotyczyć innej pracy także w przypadku powierzenia pracownikowi innej odpowiedniej pracy w czasie przestoju (art. 81 § 3 Kodeksu pracy).
Zdarza się, że w umowie o pracę czy w dokumencie dotyczącym zakresu obowiązków, zawiera się zapis „wykonywanie innych poleceń pracodawcy”. Nie oznacza to jednak, że pracodawca może wydawać polecenia, które nie mieszczą się w wynikającym z umowy o pracę rodzaju pracy. Pracodawca może zlecić pracownikowi inne czynności niż wynikające z zakresu obowiązków, ale muszą one pozostawać w związku z rodzajem pracy, na którą strony się umówiły.
Odmowa wykonania polecenia
Pracownik ma prawo odmówić wykonania poleceń, które nie dotyczą pracy, do której zobowiązał się pracownik lub polecenia te są sprzeczne z przepisami prawa lub zasadami życia społecznego. Odmowa wykonania polecenia, które nie mieści się w określonym w umowie rodzaju pracy, nie może być podstawą wyciągania wobec pracownika konsekwencji.
Z kolei nieuzasadniona odmowa wykonania polecenia służbowego stanowi naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i może stanowić podstawę wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę. W przypadku, gdy odmowa wykonania polecenia zostanie zakwalifikowana jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, może nastąpić natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Urlop szkoleniowy, czyli sposób na pogodzenie pracy z nauką Raz uzyskane kwalifikacje zawodowe oraz zdobyte dzięki nim zatrudnienie nie zapewnią nam pracy do emerytury. W obecnych czasach musimy na bieżąco poszerzać swój zakres wiedzy, aby nie wypaść z rynku. Tylko jak pogodzić pracę z nauką? Rozwiązanie wskazuje Kodeks pracy.
Staż pracy a służba wojskowa, w tym pełniona za granicą Czy okres pełnienia służby wojskowej wlicza się do stażu pracy? Jak to wygląda w przypadku odbywania służby wojskowej za granicą?
Krajowy Fundusz Szkoleniowy w 2025 r. Priorytety wydatkowania środków z limitu podstawowego oraz rezerwy Pracodawcy, którzy w 2025 roku planują podnieść kompetencje swoich pracowników, od końca listopada br. mogą zapoznać się z priorytetami wydatkowania środków KFS. Łączna kwota, jaką Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje przekazać do dyspozycji urzędom pracy w przyszłym roku, to ok. 415 409 tys. zł.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
