Żłobek i klub dziecięcy
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2025-07-17
Żłobek i klub dziecięcy to dwie spośród instytucjonalnych form opieki nad najmłodszymi dziećmi.
Żłobek lub klub dziecięcy to każda jednostka organizacyjna, która niezależnie od jej nazwy wykonuje zadania, takie jak:
- zapewnia dziecku opiekę w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych,
- gwarantuje dziecku właściwą opiekę pielęgnacyjną oraz edukacyjną przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka,
- prowadzi zajęcia opiekuńczo-wychowawcze i edukacyjne, które uwzględniają rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwe do jego wieku.
Kto może tworzyć i prowadzić żłobki oraz kluby dziecięce?
Żłobki i kluby dziecięce mogą być tworzone i prowadzone przez:
- jednostki samorządu terytorialnego oraz instytucje publiczne,
- osoby fizyczne,
- osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Kto wchodzi w skład personelu?
Skład personelu zatrudnionego w żłobku i w klubie dziecięcym musi być dostosowany do liczby uczęszczających do nich dzieci. Jeden opiekun może sprawować opiekę:
- w żłobku - nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne, dziecko wymagające szczególnej opieki lub dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia - maksymalnie nad pięciorgkiem dzieci;
- w klubie dziecięcym - nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne lub dziecko wymagające szczególnej opieki - maksymalnie nad pięciorgkiem dzieci.
W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, konieczne jest zatrudnienie przynajmniej jednej pielęgniarki lub położnej. W celu zapewnienia opieki dzieciom można korzystać z pomocy przeszkolonych wolontariuszy.
Kto może zostać opiekunem?
Opiekunem w żłobku lub w klubie dziecięcym może być osoba posiadająca kwalifikacje:
- pielęgniarki,
- położnej,
- opiekunki dziecięcej,
- nauczyciela wychowania przedszkolnego,
- nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej,
- pedagoga opiekuńczo-wychowawczego,
- pedagoga społeczno-wychowawczego,
- pedagoga wczesnej edukacji
- terapeuty pedagogicznego,
lub która ukończyła studia lub studia podyplomowe na kierunku lub specjalności:
- wczesne wspomaganie rozwoju,
- wspomaganie rozwoju dzieci w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej w żłobkach i przedszkolach,
- edukacja prorozwojowa,
- pedagogika małego dziecka,
- psychologia dziecięca,
- psychologia wspierania rozwoju i kształcenia,
- psychologia wychowawcza.
Opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być także osoba, która odbyła nie wcześniej niż 2 lata przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun szkolenie z udzielania dziecku pierwszej pomocy oraz posiada co najmniej wykształcenie:
- wyższe na dowolnym kierunku, którego program obejmuje zagadnienia związane z opieką nad małym dzieckiem lub jego rozwojem, i odbyła 80-godzinne szkolenie w celu uaktualnienia i uzupełnienia wiedzy oraz umiejętności lub
- średnie lub średnie branżowe oraz:
- co najmniej roczne doświadczenie w pracy z dziećmi w wieku do lat 3 lub
- przed zatrudnieniem jako opiekun w żłobku lub w klubie dziecięcym odbyła 280-godzinne szkolenie, z czego co najmniej 80 godzin w formie zajęć praktycznych, polegających na sprawowaniu opieki nad dzieckiem pod kierunkiem opiekuna.
Jakie są podstawowe różnice między żłobkiem a klubem dziecięcym?
Podstawowe różnice pomiędzy żłobkiem a klubem dziecięcym przedstawia poniższa tabela.
Żłobek | Klub dziecięcy | |
Wiek dziecka | Opieka sprawowana jest nad dziećmi od ukończenia przez nie 20. tygodnia życia. | Opieka sprawowana jest nad dziećmi od ukończenia przez nie 1. roku życia. |
Wymiar opieki | Zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie. | Zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie. |
Możliwość wydłużenia wymiaru opieki | W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony za dodatkową opłatą. | W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony za dodatkową opłatą. |
Obowiązek zatrudnienia pielęgniarki lub położnej | W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, trzeba zatrudnić co najmniej jedną pielęgniarkę lub położną. | Brak wymogu zatrudnienia pielęgniarki lub położnej. |
Osoba kierująca placówką | Pracą żłobka kieruje dyrektor (wykształcenie wyższe i co najmniej 3 lata doświadczenia w pracy z dziećmi lub co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe i 5 lat doświadczenia w pracy z dziećmi). | Osobą kierującą pracą klubu może być osoba posiadająca kwalifikacje opiekuna. |
Uczestnictwo rodziców w zajęciach | Rodzice nie mogą uczestniczyć w zajęciach. Może zostać utworzona rada rodziców. | Rodzice mogą uczestniczyć w zajęciach. Może zostać utworzona rada rodziców. |
Zapewnienie wyżywienia | Zapewniają wyżywienie zgodne z wymaganiami dla danej grupy wiekowej wynikającymi z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej opracowywanych przez Instytut Żywności i Żywienia. | Zapewniają wyżywienie zgodne z wymaganiami dla danej grupy wiekowej wynikającymi z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej opracowywanych przez Instytut Żywności i Żywienia. |
Lokal | Lokal musi posiadać co najmniej jedno pomieszczenie. Należy zapewnić także miejsce na odpoczynek dla dzieci. | Lokal musi posiadać co najmniej jedno pomieszczenie. Należy zapewnić także miejsce na odpoczynek dla dzieci. |
Pamiętaj!
Pobyt i wyżywienie dzieci w żłobkach i w klubach dziecięcych są płatne.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
Opracowanie: Zespół Zielonej Linii
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.