Miejsce zamieszkania a miejsce zameldowania - Rynek pracy w prawie

Kłopot z miejscem zamieszkania i miejscem zameldowania polega m.in. na tym, że pojęcia te regulują różne ustawy. W przypadku miejsca zamieszkania jest to przede wszystkim Kodeks cywilny, w którym czytamy m.in., że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.

Nieco inaczej reguluje to ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, w której czytamy, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Miejsce zamieszkania osoby fizycznej ma zatem istotne znaczenie dla jej sytuacji prawnej, zarówno w wielu przepisach prawa cywilnego (materialnego), jak i procesowego (odnoszący się do właściwości sądu) oraz podatkowego.

Miejsce zameldowania

„Obowiązek meldunkowy został stworzony przede wszystkim dla potrzeb ewidencjonowania ludności, w myśl przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Czynność zameldowania ma charakter jedynie ewidencyjny i nie wiąże się z nią nabycie jakichkolwiek praw bądź obowiązków przez osobę podlegającą zameldowaniu” – czytamy na stronie gov.pl.

Czytaj także: Warunki nabycia statusu osoby bezrobotnej

Jako że miejsce zameldowania służy do celów ewidencyjnych i prawa administracyjnego, obowiązek meldunkowy reguluje ustawa o ewidencji ludności. Czytamy w niej m.in. że:

- Obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany wykonywać obowiązek meldunkowy określony w ustawie.

- Obowiązek meldunkowy polega na:

1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego;

2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego;

3) zgłoszeniu wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej oraz powrotu z wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej.

- Obywatel polski, który wyjeżdża z kraju z zamiarem stałego pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany zgłosić swój wyjazd. Zgłoszenie wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej skutkuje wymeldowaniem z miejsca pobytu stałego i czasowego.

Obywatel polski, który wyjeżdża poza granice Rzeczypospolitej Polskiej, bez zamiaru stałego pobytu, na okres dłuższy niż 6 miesięcy, jest obowiązany zgłosić swój wyjazd oraz powrót.

- Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem.

- Obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca. Równocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego.

Czytając definicje miejsca zamieszkania i miejsca zameldowania widać, że w przypadku miejsca zamieszkania mamy do czynienia z miejscowością, bez konkretnego adresu (lokalu). Wymóg adresu dotyczy więc tylko adresu zameldowania („w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem”).

Rejestracja w urzędzie pracy

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy, w celu dokonania rejestracji osoba ubiegająca się o zarejestrowanie jako bezrobotny zgłasza się do powiatowego urzędu pracy, właściwego ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego, a jeżeli nie jest zameldowana – do powiatowego urzędu pracy, na którego obszarze działania przebywa.

Czytaj także: Zasiłek dla bezrobotnych – jak długo należy pracować, aby go otrzymać?

Oznacza to, że w przypadku rejestracji jako osoba bezrobotna właściwy jest adres / miejsce zameldowania.

Dwa pojęcia

W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, kluczowej z punktu widzenia osób bezrobotnych, używa się dwóch pojęć, zarówno miejsca zameldowania, jak i zamieszkania, dlatego warto zwracać uwagę na konkretne przepisy i pojęcia w nich występujące. Np. w przypadku bonu na zasiedlenie czytamy:

„Na wniosek bezrobotnego do 30 roku życia starosta, na podstawie umowy, może przyznać bon na zasiedlenie w związku z podjęciem przez niego poza miejscem dotychczasowego zamieszkania zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej.”

Widać, że tu ustawodawca miał na myśli zmianę miejsca zamieszkania, a nie zameldowania.

Szczegółowych informacji na temat właściwości adresowych poszczególnych instytucji udzielają pracownicy tych instytucji.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i polityki społecznej z dnia 14 kwietnia 2020 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy.

Gov.pl