Urlop bezpłatny
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-01-18
Potrzebujesz wolnego? Możesz wnioskować o urlop bezpłatny. Sprawdź, na jakich zasadach jest udzielany!
Ten rodzaj urlopu można wykorzystać na dowolny cel: na wypoczynek, opiekę nad dzieckiem, a nawet w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy.
Jak uzyskać urlop bezpłatny
Jeśli chcesz skorzystać z urlopu bezpłatnego, musisz złożyć pisemny wniosek, w którym należy podać okres jego trwania. Nie ma obowiązku wskazywania z jakiego powodu składasz wniosek.
Pracodawca, po analizie sytuacji w firmie, sprawdzeniu czy udzielenie pracownikowi urlopu bezpłatnego nie wpłynie na płynność wykonywania zadań, może: wyrazić zgodę, odmówić lub udzielić urlopu w innym terminie. Na decyzję pracodawcy nie powinien wpływać cel wnioskowanego urlopu. Warto, aby pracodawca swoją decyzję udokumentował na piśmie, na przykład pisząc na wniosku „wyrażam zgodę”, „nie wyrażam zgody” lub „wyrażam zgodę, ale w terminie od dnia... do dnia... ” - w ostatnim przypadku pracownik powinien zaakceptować zmianę terminu.
Z urlopu bezpłatnego może skorzystać każdy pracownik, niezależnie od tego, na podstawie jakiej umowy o pracę pracuje oraz jaki ma staż pracy - wniosek można złożyć nawet pierwszego dnia pracy.
Jak długo może trwać urlop bezpłatny
Przepisy prawa pracy nie określają minimalnej i maksymalnej długości trwania urlopu bezpłatnego. Czas jego trwania uzależniony jest od ustaleń między pracownikiem a pracodawcą. Jeśli obie strony wyrażają na to zgodę i nic nie stoi na przeszkodzie, urlop bezpłatny może trwać kilka dni lub nawet kilka lat.
W przypadku urlopu dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć możliwość odwołania pracownika z urlopu, z ważnych przyczyn. Jeśli jednak klauzula taka nie została uwzględniona, odwołanie pracownika nie będzie możliwe, nawet gdyby zachodziły ważne przesłanki - chyba że za zgodą pracownika.
Uprawnienia pracownicze w trakcie urlopu bezpłatnego
Urlop bezpłatny stanowi przerwę w wykonywaniu pracy i w tym czasie nie przysługują uprawnienia pracownicze i socjalne. W związku z tym czas ten nie jest zaliczany do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, takie jak: okres, od którego zależy prawo do urlopu wypoczynkowego, nagrody jubileuszowe, odprawa przedemerytalna czy długość okresu wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony.
Urlop wypoczynkowy pracownika, który korzysta z urlopu bezpłatnego dłużej niż 30 dni, ulega proporcjonalnemu obniżeniu.
W czasie urlopu bezpłatnego nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie chorobowe, nie przysługuje więc prawo do zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego i świadczenia rehabilitacyjnego.
Podczas urlopu bezpłatnego pracownik może świadczyć pracę na rzecz innych pracodawców - w kraju i za granicą. Nie ma też prawnych przeszkód co do tego, aby pracownik podczas urlopu wykonywał czynności na rzecz pracodawcy, na podstawie umowy cywilno-prawnej, pod warunkiem, że są one inne niż w ramach umowy o pracę.
Okres urlopu bezpłatnego, udzielonego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy, na podstawie porozumienia między pracodawcami, wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Urlop bezpłatny a świadczenia z urzędu pracy
Zgodnie z Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, okres urlopu bezpłatnego trwającego łącznie dłużej niż 30 dni nie jest wliczany do okresu uprawniającego do nabycia prawa do zasiłku.
Urlop bezpłatny pozbawia również dodatku aktywizacyjnego osoby, które uzyskały do niego prawo w związku z podjęciem zatrudnienia w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Pamiętaj, że urlop bezpłatny udzielany jest tylko i wyłącznie na wniosek pracownika. Pracodawca nie ma prawa bez zgody i wniosku podwładnego wysłać go na urlop bezpłatny. A po wykorzystaniu urlopu, pracownik ma prawo powrotu do pracy.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
O sygnalistach, czyli kim jest whistleblower? Sygnalista to dość tajemnicze określenie osoby, która działa w celu eksponowania nieprawidłowości w różnych sferach życia, w tym pracy. Jakie są genezy tego zjawiska i najgłośniejsze przypadki tego typu działań na świecie?
Zmiany w przepisach dotyczących polskiego rynku pracy 1 czerwca 2025 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące polskiego rynku pracy. Swoim zakresem obejmują one m.in. bezrobotnych. Zmienia się wiele w zasadach rejestracji, kontaktu z urzędem pracy, jak i warunkach przyznawanych wsparć. Ponadto wprowadzone zostały nowe zasady powierzania pracy cudzoziemcom. W tym przypadku, również mamy do czynienia z ważnymi zmianami.
Co działa, a co nie. Co zrobić, jak się nie chce? Zmotywowanie się do działania wbrew niechęci to jedno z najczęstszych wyzwań we współczesnym świecie. Wydawałoby się, że skoro coś „trzeba zrobić”, to wystarczy wola. Ale właśnie w tym miejscu psychologia rozkłada sytuację na czynniki pierwsze i pokazuje: człowiek nie działa jak maszyna. To, że coś „powinno być zrobione”, nie oznacza jeszcze, że pojawi się energia, koncentracja czy zaangażowanie. A więc – co działa, a co nie?
Stres i wypalenie zawodowe – cichy wróg współczesnego pracownika Współczesny rynek pracy niesie za sobą wiele wyzwań. Ciągła presja na efektywność, wysokie tempo życia, rywalizacja, brak stabilności zatrudnienia oraz stale rosnące oczekiwania pracodawców prowadzą do wzmożonego stresu, który – jeśli nie jest właściwie zarządzany – może przerodzić się w wypalenie zawodowe. Ten problem dotyczy coraz większej liczby osób i coraz częściej nie tylko przedstawicieli zawodów wysokiego ryzyka psychicznego, jak lekarze, nauczyciele czy pracownicy socjalni, ale również menedżerów, a nawet freelancerów.
Bieg okresu wypowiedzenia [INFOGRAFIKA] Czy wiesz, jak liczyć bieg okresu wypowiedzenia? Podpowiadamy!
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Work-life balance, czyli jak pogodzić pracę z życiem prywatnym? Rosnące tempo życia, natężenie obowiązków zawodowych i rosnąca frustracja wśród pracowników sprawiły, że w ostatnich latach w dyskusji na temat rynku pracy coraz częściej słyszymy o zasadzie work-life balance. Jakie są jej założenia i jak można ją wdrożyć?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
