Świadczenia z urzędu pracy dla cudzoziemców - Rynek pracy w prawie

Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wskazują na to, że z zasiłków dla bezrobotnych mogą korzystać zarejestrowani w urzędzie pracy jako bezrobotni, przebywający w Polsce:

1. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej;
2. obywatele państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależących do UE;
3. obywatele państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi (tj. Konfederacja Szwajcarska);
4. obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub członkowie ich rodzin (art. 10 ust. 1 lit. b, d, e i f Umowy Wystąpienia);
5. cudzoziemcy posiadający w Polsce status uchodźcy;
6. cudzoziemcy posiadający w Polsce zezwolenie na pobyt stały;
7. cudzoziemcy posiadający w Polsce zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
8. cudzoziemcy posiadający w Polsce zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach - są to cudzoziemcy, którym udzielono zezwolenia na pobyt czasowy:
   1. w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (art. 127),
   2. z powodu posiadania zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE w innym państwie UE w związku z tym, że zamierzają w Polsce wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą, podjąć bądź kontynuować studia lub szkolenie zawodowe, albo wykażą inne okoliczności uzasadniające pobyt w Polsce (art. 186 ust. 1 pkt 3);
9. cudzoziemcy posiadający wizę wydaną w celu wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust. 1 albo ust. 1a, albo art. 126 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach - są to cudzoziemcy, którym udzielono zezwolenia na pobyt czasowy:
   1. w celu wykonywania pracy (art. 114 ust. 1) albo
   2. w celu wykonywanie pracy w zawodzie pożądanym dla polskiej gospodarki, jakie określa Minister właściwy do spraw pracy w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw gospodarki, biorąc pod uwagę potrzeby rynku pracy, w tym potrzebę efektywnego zatrudniania w zawodach, w których w skali całego kraju występują znaczące niedobory pracowników (art. 114 ust. 1a), albo
   3. w celu pełnienia funkcji w zarządzie osoby prawnej, pod warunkiem, że nie posiadają w niej żadnych udziałów lub akcji (art. 126 ust. 1);
10. cudzoziemcy posiadający w Polsce zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany;
11. cudzoziemcy korzystający w Polsce z ochrony czasowej;
12. cudzoziemcy, którym udzielono ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;
13. cudzoziemcy towarzyszący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcowi, o którym mowa w punktach 1-3, jako członkowie rodziny w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin;
14. cudzoziemcy – członkowie rodzin obywateli polskich, którzy:
    1. uzyskali zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
    2. po złożeniu wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej posiadali zezwolenie na pobyt czasowy;
15. cudzoziemcy towarzyszący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelowi polskiemu jako członek rodziny w rozumieniu art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin.

Na jakich zasadach przyznawane jest prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Zasiłek z powiatowego urzędu pracy przysługuje zarejestrowanemu bezrobotnemu, który spełnia wymagania niezbędne do jego otrzymania oraz nie ma dla tej osoby propozycji odpowiedniej pracy, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Pod kątem prawa do zasiłku urząd pracy sprawdza 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzające rejestrację. Zasiłek jest przyznawany wtedy, gdy bezrobotny udokumentuje przynajmniej 365 dni okresu uprawniającego do zasiłku.

Podstawowym okresem, jaki uprawnia do zasiłku jest zatrudnienie i osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę (niezależnie od wielkości etatu) od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

O tym, jakie jeszcze okresy uprawniają do zasiłku dla bezrobotnych przeczytasz tutaj: Zasiłek dla bezrobotnych

Dodatek aktywizacyjny

Dodatek aktywizacyjny to świadczenie przysługujące osobie bezrobotnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy i mającej prawo do zasiłku, która samodzielnie lub w wyniku skierowania przez ten urząd podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową.

O dodatek aktywizacyjny mogą wnioskować prawie wszyscy cudzoziemcy uprawnieni do zasiłku dla bezrobotnych, którzy zostali wymienieni powyżej. Wyjątek stanowią cudzoziemcy z punktu 9, czyli:

„Cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust. 1 albo ust. 1a, albo art. 126 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, albo wizę wydaną w celu wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”

Pomimo możliwości nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych ta grupa cudzoziemców nie będzie miała prawa do dodatku aktywizacyjnego.

Więcej informacji: Dodatek aktywizacyjny

Obywatele Ukrainy a świadczenia z urzędu pracy

Jak wyjaśnia Departament Rynku Pracy*, obywatele Ukrainy (i członkowie ich rodzin) przybywający do Polski w związku z działaniami wojennymi w swoim kraju, (przebywający w Polsce na podstawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy art. 2 ust. 1), jako osoby korzystające z ochrony czasowej mogą korzystać z pełnego wachlarza świadczeń i instrumentów rynku pracy.

Jeśli obywatel Ukrainy zmienia tytuł pobytowy (np. w trakcie aktywnego statusu UKR uzyskuje zezwolenie na pobyt czasowy), wtedy nie może już dalej korzystać ze wszystkich świadczeń i instrumentów rynku pracy, a jedynie z tych, które są przypisane do jego aktualnego tytułu pobytowego.

Przydatne informacje

Chcesz upewnić się, że Twój tytuł pobytowy uprawnia Cię do uzyskania statusu osoby bezrobotnej? Sprawdź TE INFORMACJE.

O tym, z jakich rodzajów wsparcia z urzędu pracy możesz korzystać przeczytasz TUTAJ.

Praca cudzoziemca w Polsce wymaga odpowiednich dokumentów. Dowiedz się więcej.

*Wyjaśnienia DRP do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie stanowią źródła prawa, dlatego ostateczną decyzję w kwestii zastosowania przepisów podejmuje urząd pracy.

Szczegółowych informacji na temat świadczeń z urzędu pracy udzialają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.

Justyna Bilicz (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy art. 1 ust. 4-5, art. 48, art. 71.

Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 marca 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o cudzoziemcach.

Departament Rynku Pracy.