Prawo do urlopu tacierzyńskiego i ojcowskiego, gdy matka dziecka nie pracuje
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-10-05
Urlop tacierzyński i ojcowski to uprawnienia rodzicielskie przysługujące pracującemu ojcu. Nie są to jednak tożsame terminy. Podpowiadamy, jakie są różnice pomiędzy tymi uprawnieniami oraz czy przysługują one ojcu dziecka, gdy matka nie pracuje.
Zarówno urlop tacierzyński, jak i urlop ojcowski przysługują osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu - nie ma znaczenia, czy podlega się mu obowiązkowo, czy dobrowolnie. Oznacza to, że z urlopu tacierzyńskiego i ojcowskiego może skorzystać nie tylko pracownik, lecz także zleceniobiorca oraz osoba prowadząca własną działalność gospodarczą.
Urlop tacierzyński
Warto zaznaczyć, że termin „urlop tacierzyński” powstał jako odpowiednik „urlopu macierzyńskiego”. Wymiar tego urlopu zależy bowiem od tego, z jakiej części urlopu macierzyńskiego zrezygnuje matka dziecka na rzecz ojca.
Matka dziecka nie może zrzec się urlopu wcześniej niż 14 tygodni po porodzie. A więc 14 tygodni musi wykorzystać matka, a resztę może „oddać” ojcu. Gdyby matka zrezygnowała po tym czasie z pozostałej części przysługującego jej urlopu macierzyńskiego, wówczas tacierzyński będzie trwał:
- 6 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka,
- 17 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się dwojga dzieci,
- 19 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się trojga dzieci,
- 21 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się czworga dzieci,
- 23 tygodnie w przypadku jednoczesnego urodzenia się pięciorga i więcej dzieci.
Urlop tacierzyński przysługuje osobie ubezpieczonej również w przypadku przysposobienia bądź przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza.
Prawo do urlopu tacierzyńskiego, gdy matka nie pracuje
Ponieważ urlop tacierzyński to nic innego jak niewykorzystana przez matkę część urlopu macierzyńskiego, oznacza to, że jeśli matka dziecka nie ma uprawnień do urlopu macierzyńskiego (na przykład jest bezrobotna), to ojciec dziecka, nawet jeśli pracuje, nie może ubiegać się o urlop tacierzyński.
Urlop ojcowski
Każdy ojciec może skorzystać z 2 tygodni urlopu ojcowskiego w ciągu 24 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Po tym czasie urlop przepada. Pracodawca powinien pamiętać, że urlop ojcowski przysługuje również tym, którzy zdecydowali się na adopcję dziecka, które nie ukończyło 7. roku życia. W takiej sytuacji termin 24 miesięcy jest liczony od dnia wydania postanowienia adopcyjnego.
Prawo do urlopu ojcowskiego, gdy matka nie pracuje
Kodeks pracy nie uzależnia możliwości skorzystania z urlopu ojcowskiego od tego, czy matka dziecka pracuje, czy jest bezrobotna. Pracownik - ojciec może zatem wykorzystywać urlop ojcowski w okresie, kiedy matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym, a także gdy matka dziecka nie pracuje zawodowo, czy też jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna.
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Trzy inne niż wynagrodzenie świadczenia ze stosunku pracy Przepisy prawa pracy (w szczególnych sytuacjach) przyznają pracownikom prawo do innych niż wynagrodzenie świadczeń z tytułu nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o odprawie emerytalnej lub rentowej, odprawie pośmiertnej oraz odprawie ekonomicznej z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Co warto wiedzieć o tych świadczeniach? Odpowiadamy.
Pracownik na zwolnieniu lekarskim a informowanie pracodawcy Od wielu lat zwolnienia lekarskie wystawiane są elektronicznie i automatycznie trafiają do pracodawcy. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien dodatkowo poinformować przełożonego o chorobie i nieobecności w pracy? Odpowiadamy.
Czym jest plan urlopów? Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, a więc osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Aby czas wolny wszystkich zatrudnionych nadmiernie nie zaburzał funkcjonowania zakładu pracy, potrzebny jest plan. Już pod koniec jednego lub na początku kolejnego roku określa się w nim kto i kiedy skorzysta z przysługującego mu urlopu. Co warto wiedzieć o planie urlopowym?
Uzupełniający urlop macierzyński, czyli uprawnienia pracowników, którzy są rodzicami wcześniaków W Kodeksie pracy pojawił się nowy przepis, który zacznie obowiązywać od 19 marca 2025 r. Dzięki niemu rodzice hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W jakim wymiarze? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy.
Okresy wpływające na wymiar urlopu Urlop wypoczynkowy jest jednym z uprawnień pracownika, czyli osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Wymiar urlopu zależy od stażu pracy i wykształcenia pracownika. Jakie okresy wpływają na ilość (20 czy 26) wolnych dni? Odpowiadamy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Czy można cofnąć zgodę? Porozumienie stron jest jedną z form rozwiązania umowy o pracę. Jak wskazuje nazwa, to najmniej konfliktowy sposób zakończenia stosunku pracy. Wymaga jednak aprobaty obu stron umowy, a więc pracodawcy i pracownika. Czy wyrażoną zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron można cofnąć? Odpowiadamy.
Urlop szkoleniowy, czyli sposób na pogodzenie pracy z nauką Raz uzyskane kwalifikacje zawodowe oraz zdobyte dzięki nim zatrudnienie nie zapewnią nam pracy do emerytury. W obecnych czasach musimy na bieżąco poszerzać swój zakres wiedzy, aby nie wypaść z rynku. Tylko jak pogodzić pracę z nauką? Rozwiązanie wskazuje Kodeks pracy.
Jaki wpływ mają nowoczesne technologie na zatrudnianie młodych? „Dostosowanie współczesnego środowiska pracy do oczekiwań przedstawicieli różnych pokoleń jest wręcz kluczowe dla funkcjonowania firm. Aktualnie na rynku mamy przedstawicieli kilku grup pokoleniowych mających różne oczekiwania i czasami zupełnie odmienne podejście do życia czy pracy” – mówi Justyna Mazur, ekspertka rynku pracy IT, liderka w Experis. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami zatrudniającymi pracowników w różnym wieku? Jaką rolę odgrywa w tym nowoczesna technologia?
