Powódź 2024 r. - wsparcie dla pracodawców - Rynek pracy w prawie

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi przewiduje szereg rozwiązań, skierowanych zarówno do bezrobotnych, jak i pracowników oraz pracodawców, które mają na celu zniwelowanie skutków powodzi. Jednym ze wsparć, opisanych w art. 20 ww. ustawy, jest refundacja kosztów poniesionych przez pracodawcę na wynagrodzenia, nagrody oraz składki ZUS z tytułu zatrudnienia skierowanych bezrobotnych. Pomoc ta jest przeznaczona dla przedsiębiorców, którzy zatrudnią osoby bezrobotne, skierowane przez PUP. Bezrobotni muszą jednak zamieszkiwać na obszarze gmin lub miejscowości określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie.

Co zyskuje pracodawca?

Pracodawca może uzyskać zwrot kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki ZUS. Starosta, za pośrednictwem powiatowego urzędu pracy, ze środków Funduszu Pracy, dokonuje tej refundacji (zwrotu kosztów) w trybie określonym dla prac interwencyjnych. Co to oznacza? Przede wszystkim sposób wnioskowania. Stosuje się tu odpowiednio przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dotyczące prac interwencyjnych. I tak:

• Pracodawca składa wniosek (wzór wniosku PUP przygotowuje we własnym zakresie w trybie określonym dla prac interwencyjnych dostosowując go w odpowiedni sposób do przepisu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi).
• PUP kieruje bezrobotnych do pracodawcy.
• Podpisywana jest umowa.
• Refundacja następuje po wypłacie wynagrodzeń.

Ile wynosi wsparcie na osobę?

Wysokość refundacji na osobę nie może przekroczyć miesięcznie iloczynu dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (maksymalnie 8600 zł) i liczby zatrudnionych bezrobotnych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. W sytuacji zatrudnienia bezrobotnego w mniejszym wymiarze czasu pracy refundacja zostanie obliczona proporcjonalnie.

Jak otrzymać wsparcie?

O wsparcie należy zawnioskować do powiatowego urzędu pracy. Wniosek powinien zawierać informację o liczbie bezrobotnych proponowanych do zatrudnienia oraz liczbę zatrudnionych już pracowników.

Do wniosku pracodawca dołącza następujące oświadczenia:

1. Oświadczenie o niezaleganiu z zapłatą wynagrodzeń pracownikom, należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP, FGŚP oraz innych danin publicznych.
2. Oświadczenie o możliwości utrzymania miejsc pracy zatrudnionych pracowników oraz skierowanych bezrobotnych.
3. Oświadczenie o zakresie i skali zniszczeń u pracodawcy spowodowanych powodzią.

Warunkiem otrzymania pomocy jest utrzymanie stanu zatrudnienia pracowników, który jest na dzień podpisywania umowy o refundację.

Gdy pracodawca go nie dotrzyma (zgodnie ze stanem na dzień podpisania umowy o refundację), pomoc podlega wstrzymaniu od miesiąca, w którym nastąpiło niedotrzymanie tego warunku, w wysokości stanowiącej iloczyn przyznanej refundacji na jedną osobę i liczby zwolnionych pracowników.

Przykładowo. Pracodawca zatrudnia 5 osób. W październiku 2024 r. składa wniosek do PUP o zatrudnienie dodatkowych 3 osób. Otrzymuje wsparcie na 3 osoby bezrobotne skierowane z PUP. Na poszczególne osoby pracodawca otrzymał wsparcie: 4500 zł, 5000 zł i 6000 zł, łącznie jest to kwota 15500 zł za miesiąc. Po 3 miesiącach otrzymywania refundacji, czyli w lutym 2025 r. zwalnia 1 osobę (nie musi to być osoba skierowana przez PUP), w związku z tym starosta wstrzymuje mu wsparcie od lutego. Począwszy od marca pracodawca otrzyma pomniejszoną refundację obliczoną w następujący sposób: 15500 zł/3 pracowników = 5166,66 zł.

Zatem miesięczna wysokość refundacji począwszy od marca wyniesie: 15500 zł – 5166,66 zł = 10333,34 zł.

Co po złożonym wniosku?

Ostateczną decyzję o przyznaniu i wysokości refundacji podejmuje starosta, na podstawie m.in. informacji zawartych w oświadczeniu złożonym przez pracodawcę o zakresie i skali zniszczeń spowodowanych powodzią, dokumentacji zdjęciowej czy dokumentów otrzymanych od ubezpieczyciela.

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku zawierana jest umowa pomiędzy starostą a pracodawcą, która określa w szczególności liczbę bezrobotnych, okres na jaki zostaną zatrudnieni oraz wysokość przyznanej refundacji.

Pracodawca może otrzymać refundację przez okres do 12 miesięcy, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2025 r. (ostatni wniosek za miesiąc grudzień pracodawca powinien złożyć nie później niż w listopadzie 2025 r.).

Kolejne wsparcie

Kolejnym wsparciem skierowanym do przedsiębiorców jest zwrot kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnianych pracowników (art. 21 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi).

Ta pomoc jest przeznaczona dla pracodawców, którzy chcą utrzymać zatrudnienie pracowników, w sytuacji gdy ich zakład został zniszczony na skutek powodzi.

Na co może liczyć pracodawca?

Pracodawca może otrzymać zwrot kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnianych pracowników w trybie określonym dla prac interwencyjnych. W przypadku tego wsparcia oznacza to sposób wnioskowania, do którego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. I tak:

• Pracodawca składa wniosek (wzór wniosku PUP przygotowuje we własnym zakresie w trybie określonym dla prac interwencyjnych dostosowując go w odpowiedni sposób do przepisu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi).
• Podpisywana jest umowa.
• Refundacja następuje po wypłacie wynagrodzeń.

Refundacja może trwać do 12 miesięcy, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2025 r. (ostatni wniosek za miesiąc grudzień pracodawca powinien złożyć nie później niż w listopadzie 2025 r.).

Ile wynosi wsparcie?

Kwota pomocy to maksymalnie iloczyn dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. 8600 zł) i liczby zatrudnionych pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy miesięcznie.

Przykładowo. Pracodawca zatrudniający 10 pracowników może otrzymać miesięcznie zwrot w wysokości wypłacanych wynagrodzeń, nie przekraczającej jednak 86 tys. zł.

Urząd pracy przyznając pomoc bierze pod uwagę zakres i skalę zniszczeń u pracodawcy spowodowane powodzią oraz możliwości utrzymania przez pracodawcę miejsc pracy.

Jak otrzymać wsparcie?

O pomoc należy zawnioskować do powiatowego urzędu pracy. Do wniosku dołącza się następujące oświadczenia: 

1. Oświadczenie o niezaleganiu z zapłatą wynagrodzeń pracownikom, należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP, FGŚP oraz innych danin publicznych.
2. Oświadczenie o możliwości utrzymania miejsc pracy zatrudnionych pracowników.
3. Oświadczenie o zniszczeniu zakładu oraz zakresie i skali zniszczeń u pracodawcy spowodowanych powodzią.

Ponadto dołącza się informację o liczbie zatrudnionych pracowników w zakładzie pracy na dzień poprzedzający złożenie wniosku.

Warunkiem otrzymania pomocy jest utrzymanie stanu zatrudnienia pracowników, który jest na dzień podpisywania umowy o refundację.

Gdy pracodawca go nie dotrzyma (zgodnie ze stanem na dzień podpisania umowy o refundację), pomoc podlega wstrzymaniu od miesiąca, w którym nastąpiło niedotrzymanie tego warunku, w wysokości stanowiącej iloczyn przyznanej refundacji na jedną osobę i liczby zwolnionych pracowników.

Co po złożeniu wniosku?

Ostateczną decyzję o przyznaniu i wysokości refundacji podejmuje starosta, na podstawie m.in. informacji zawartych w oświadczeniu złożonym przez pracodawcę o zakresie i skali zniszczeń spowodowanych powodzią, dokumentacji zdjęciowej czy dokumentów otrzymanych od ubezpieczyciela.

Pracodawca we wniosku zgłasza liczbę pracowników, których chce objąć refundacją, oraz podaje liczbę wszystkich zatrudnionych w zakładzie pracy. Obowiązek utrzymania zatrudnienia dotyczy liczby wszystkich pracowników w oświadczeniu, nie tylko tych objętych refundacją. W razie niespełnienia warunku utrzymania zatrudnienia zwrot będzie iloczynem przyznanej refundacji na jedną osobę i liczby zwolnionych pracowników.

Warto wiedzieć

Pracodawca nie może jednocześnie ubiegać się o refundację na podstawie art. 20 (zwrot kosztów zatrudnienia skierowanych bezrobotnych) i art. 21 (zwrot kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnianych pracowników). Zgodnie z art. 21 pracodawca może otrzymać refundację, gdy jego zakład został zniszczony na skutek powodzi, natomiast zgodnie z art. 20 pracodawca może otrzymać wsparcie, gdy zakres i skala zniszczeń spowodowana powodzią pozwala na dalsze prowadzenie firmy i zatrudnienie dodatkowych pracowników.

Pracodawca, który ubiega się o wsparcie z art. 20 (zwrot kosztów zatrudnienia skierowanych bezrobotnych) może równocześnie ubiegać się o nieoprocentowaną pożyczkę z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (art. 23 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi), gdy środki z FGŚP otrzymane w ramach pożyczki będą przeznaczone na wynagrodzenia innych pracowników.

Trzecie wsparcie

Kolejnym wsparciem oferowanym pracodawcom przez powiatowe urzędy pracy jest refundacja kosztów poniesionych przez pracodawcę na wynagrodzenia i składki ZUS z tytułu zatrudnienia skierowanych osób w ramach robót publicznych (art. 21 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi).

Wsparcie to jest skierowane do osób, które utraciły warsztat pracy, a nie mogą ubiegać się o status osoby bezrobotnej z uwagi na fakt prowadzenia gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe (lub podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy, jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe). Skierowanie do robót publicznych wskazanych osób odbywa się pod warunkiem, że zniszczeniu na skutek powodzi uległo co najmniej 30% gospodarstwa rolnego lub upraw działu specjalnego produkcji rolnej albo straty w hodowli prowadzonej w dziale specjalnym produkcji rolnej powstałe na skutek powodzi przekroczyły 30% hodowanych zwierząt.

Na co może liczyć pracodawca?

Starosta na podstawie umowy może zwracać organizatorowi robót publicznych, który przy pracach związanych z usuwaniem skutków powodzi zatrudnił skierowane poszkodowane osoby fizyczne przez okres do 12 miesięcy, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r., poniesione koszty na wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia skierowanych osób w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie iloczynu dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (maksymalnie 8600 zł) i liczby zatrudnionych skierowanych osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Organizator robót publicznych może otrzymać refundację przez okres do 12 miesięcy, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2025 r. (ostatni wniosek za miesiąc grudzień pracodawca powinien złożyć nie później niż w listopadzie 2025 r.).

Jak otrzymać wsparcie?

O pomoc należy zawnioskować do powiatowego urzędu pracy właściwego dla miejsca wykonywania robót. 

Do organizowania robót, stosuje się odpowiednio przepisy o robotach publicznych, o których mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, z wyłączeniem zasad udzielania pomocy publicznej.

Do instrumentu tego należy stosować wszystkie przepisy dotyczące robót publicznych zawarte w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (np. określające kto może być organizatorem robót publicznych, trybu zawierania umowy itp.) z zastrzeżeniem różnic, wskazanych w art. 21 ust. 2-4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.  

Do wniosku pracodawca powinien dołączyć oświadczenie o niezaleganiu z zapłatą wynagrodzeń pracownikom, należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP, FGŚP oraz innych danin publicznych.

Ile wynosi wsparcie?

Kwota pomocy to maksymalnie iloczyn dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (8600 zł) i liczby zatrudnionych pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy miesięcznie.

Ważne!

Robót publicznych prowadzonych z zatrudnieniem osób, o których mowa w art. 21 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (osób, które utraciły warsztat pracy, a nie mogą ubiegać się o status osoby bezrobotnej z uwagi na fakt prowadzenia gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe) nie można łączyć z robotami publicznymi organizowanymi na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, gdyż finansowane one będą z różnych źródeł. Nie ma zatem możliwości np. łączenia bezrobotnych i wskazanych powyżej osób („rolników”) w ramach jednej umowy o zorganizowanie robót publicznych.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.