Każdy jest narażony na wypalenie zawodowe
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2025-09-24
Wypalenie zawodowe to problem, który dotyka pracowników w każdym wieku, pracujących na różnych stanowiskach. To także kłopot dla pracodawców, ponieważ wpływa na wydajność pracy, co negatywnie przekłada się na efekty całej firmy. Jakie są przyczyny wypalenia zawodowego w podziale na pokolenia na rynku pracy? Jak zaradzić temu niepokojącemu zjawisku?
Wypalenie zawodowe to dziś jedno z najpoważniejszych wyzwań w świecie pracy. Jeszcze niedawno kojarzone głównie z zawodami wymagającymi ciągłego kontaktu z ludźmi, dziś dotyka praktycznie wszystkich – niezależnie od branży czy stanowiska. Presja wyników, nieustanne tempo zmian, brak równowagi między życiem prywatnym a zawodowym, stres, który nie daje odetchnąć – z tym mierzą się zarówno młodzi, jak i starsi stażem pracownicy. Coraz częściej zaangażowanie zamienia się w przeciążenie, a praca zamiast satysfakcji przynosi zmęczenie i frustrację.
Jedynie 16% Polaków czuje się dobrze w swojej pracy. Takie dane znajdziemy w raporcie przygotowanym przez UCE RESEARCH i ePsycholodzy.pl. Przedstawione w dokumencie wyniki badań wskazują, że 78% z nas doświadcza przynajmniej jednego z symptomów wypalenia zawodowego – wśród których znajduje się między innymi silne zmęczenie i brak energii – a 6% nie potrafi określić się w tej kwestii. Oznacza to, że nawet 84% Polaków może doświadczać wypalenia zawodowego.
– Satysfakcja z pracy nie jest dana raz na zawsze. W dużej mierze zależy nie tylko od warunków, w jakich funkcjonujemy, lecz także od naszej postawy wobec zadań i zespołu – mówi Magda Pietkiewicz, twórczyni platformy Enpulse. – Warto przy tym odróżnić naturalne zmęczenie, które można zredukować odpoczynkiem, od wypalenia zawodowego, które jest zjawiskiem przewlekłym i głębszym. Wypalenie wpływa na relacje, osłabia poczucie własnej wartości, obniża motywację i w dłuższej perspektywie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych – dodaje.
Wspólne elementy wypalenia zawodowego
Każdy pracownik może się wypalić – bez względu na wiek, stanowisko czy doświadczenie. Nie jest przywilejem osób z wieloletnim stażem, ani „chorobą” tych, którzy dopiero stawiają pierwsze kroki w pracy. Dotyka i specjalistów zmagających się z rutyną codziennych zadań, i menedżerów dźwigających odpowiedzialność za zespół. Tutaj nie liczy się metryka – decydują długotrwałe przeciążenie i brak równowagi między wysiłkiem a odpoczynkiem.
– Mechanizm wypalenia zawodowego ma pewne wspólne elementy: stopniowe wyczerpanie, utrata satysfakcji z pracy i osłabienie motywacji. Jednak sama droga do tego stanu nigdy nie przebiega identycznie. Kształtują ją indywidualne doświadczenia, wiek, sytuacja życiowa czy sposób radzenia sobie z wyzwaniami. To, co dla jednej osoby będzie chwilowym spowolnieniem, dla innej może stać się punktem krytycznym – podkreśla Magda Pietkiewicz.
Czytaj także: Co sprawia, że pracownicy myślą o zmianie pracy?
Lojalność pokolenia transformacji ustrojowej
Pokolenie X (1965–1980) dorastało w cieniu transformacji ustrojowej, strajków i wysokiego bezrobocia. Te doświadczenia odcisnęły na nim silne piętno – ukształtowały potrzebę stabilizacji i bezpieczeństwa. Dla wielu z nich lojalność wobec pracodawcy jest czymś naturalnym. To dlatego nierzadko spędzają w jednej firmie całe lata. Badania Pracuj.pl pokazują, że średni staż pracy u jednego pracodawcy wynosi w ich przypadku około 10 lat. Iksy mocno utożsamiają się z miejscem pracy, czują odpowiedzialność za wyniki i wierzą, że konsekwencja, oddanie i ciężka praca zostaną nagrodzone pewnym zatrudnieniem i uznaniem. Ale właśnie ta lojalność bywa dla nich największą pułapką – zostają w organizacjach, które nie zawsze odwzajemniają ich zaangażowanie.
– Psychologowie mówią dziś o „loyalty fatigue” – zmęczeniu lojalnością. To ten moment, w którym ktoś, kto latami był wierny firmie, oddany i zaangażowany, nagle zaczyna czuć, że jego wysiłek nie ma znaczenia. Entuzjazm gaśnie, energia się kończy, a na jej miejsce wchodzą frustracja, poczucie niedocenienia i rezygnacja. Zamiast satysfakcji z pracy pojawia się znużenie i spadek motywacji. Czuje się niepotrzebny, traci poczucie sensu w pracy – zaznacza Magda Pietkiewicz. – Dla organizacji to sygnał alarmowy. Bo pracownicy, którzy mieli być najmocniejszym filarem zespołu, mogą stać się bierni i zniechęceni. Pokolenie X pokazuje nam wyraźnie: lojalność jest ogromnym kapitałem – ale tylko wtedy, gdy jest wzajemna. Jeśli firma nie daje uznania, informacji zwrotnej, poczucia wpływu, poczucia sensu w pracy czy możliwości rozwoju, to, co miało być wartością, staje się początkiem wypalenia – dodaje ekspertka.
Pokolenie presji na wyniki
Milenialsi, czyli ci urodzeni w latach 1981-1996, dorastali w atmosferze nieustannej presji na wyniki – od szkolnych ocen, przez wymagania akademickie, aż po pierwsze doświadczenia zawodowe. To zaszczepiło im ambicję, perfekcjonizm i gotowość do pracy ponad siły. Dodatkowo, wielu z nich pamięta lęki rodziców związane z wysokim bezrobociem lat 90., co przełożyło się na przekonanie, że wartość zawodową trzeba stale udowadniać. Badania Deloitte pokazują, że trzech na czterech przedstawicieli tego pokolenia w Polsce co tydzień inwestuje w rozwój zawodowy – ucząc się, zdobywając certyfikaty, doskonaląc kompetencje. Wszystko to tworzy obraz pokolenia, które z jednej strony napędzane jest ambicją i chęcią osiągnięć, z drugiej – balansuje na granicy przemęczenia i wypalenia.
– To pokolenie, które chce łączyć sukces zawodowy z satysfakcją w życiu prywatnym. Paradoks polega na tym, że w praktyce rzadko pozwalają sobie na prawdziwą regenerację. Zawsze jest jeszcze jedno zadanie, dodatkowa zmiana, projekt czy wiadomość, na którą trzeba odpowiedzieć. Praca wdziera się w codzienność: czy to przez telefon i komputer, czy przez poczucie obowiązku, że trzeba „dać z siebie więcej”. W efekcie odpoczynek coraz częściej bywa traktowany jak luksus, a nie naturalna potrzeba. To dlatego wielu młodych ludzi wpada w pułapkę pracoholizmu – komentuje Magda Pietkiewicz. – Dla firm to sygnał ostrzegawczy: kiedy najbardziej ambitne i zaangażowane osoby tracą energię i poczucie sensu, konsekwencje odczuwa cała organizacja – podkreśla.
Czytaj także: Praca a stres. Jak to wygląda w Polsce?
Pokolenie poczucia sensu
Pokolenie Z, które szturmem wchodzi na dzisiejszy rynek pracy, zmienia naszą zawodową rzeczywistość. Dla nich wykonywanie obowiązków służbowych to nie tylko źródło utrzymania, ale przede wszystkim droga do rozwoju i budowania poczucia sensu. Dla najmłodszych pracowników równie ważne jak wynagrodzenie są relacje – oczekują obecnego i wspierającego lidera, konstruktywnego feedbacku oraz atmosfery współpracy. Badanie Work War Z pokazuje, że to właśnie jakość relacji i komunikacji w zespole w największym stopniu decyduje o satysfakcji i lojalności zetek.
– Oczekiwania pokolenia Z często zderzają się z realiami – zamiast otwartej komunikacji pojawia się presja, a zadania bywają pozbawione sensu. Wielu młodych wybiera stabilność finansową i benefity kosztem wymarzonego zawodu, co w dłuższej perspektywie prowadzi do frustracji i zjawiska „quiet quitting”. Badania pokazują, że to właśnie poczucie sensu, bezpieczeństwa i obecność wspierającego lidera są dla nich kluczowe – podkreśla Magda Pietkiewicz.
Mosty między pokoleniami
Wypalenie zawodowe dotyka ludzi niezależnie od wieku, stanowiska czy etapu kariery. Tym bardziej niepokoi, że świadomość tego problemu pozostaje dramatycznie niska. Według badania Instytutu Gallupa zaledwie co czwarty dyrektor HR uznaje dobrostan pracowników za swój priorytet. Ludzie to czują – tylko 21% zatrudnionych uważa, że firma naprawdę troszczy się o ich zdrowie psychiczne. Nic dziwnego, że rośnie wrażenie pustki i rozczarowania, a coraz częściej słychać oskarżenia o „carewashing” – czyli deklaracje zamiast realnych działań.
– Odpowiedzią na wypalenie zawodowe nie są kolejne benefity ani modne hasła o „well-beingu”. Receptą jest prawdziwa uważność na człowieka – nie tylko jako część zespołu, ale jednostkę z własną historią, potrzebami i granicami. To rozmowa w cztery oczy, autentyczne docenienie i gotowość do wsparcia wtedy, gdy sygnały są jeszcze subtelne. Niestety z naszego badania Zaangażowanie 2024 wynika, że aż 44% pracujących Polaków nie czuje się odpowiednio docenionych, a 36% nie uważa, by atmosfera w pracy dawała im poczucie bezpieczeństwa. I tak, to trudne, bo całkowicie zmienia się sposób zarządzania. Tak zwane przywództwo służebne to już nie hasło i teoria, ale praktyka w wysoko efektywnych organizacjach – mówi Magda Pietkiewicz.
– Walka z wypaleniem zawodowym wymaga również budowania mostów między różnymi pokoleniami, z których każde domaga się docenienia i bezpieczeństwa, również tego psychologicznego – mówi Magda Pietkiewicz. – Bo w gruncie rzeczy nie różnimy się aż tak bardzo. Pracujemy w różnych rytmach, w różnych miejscach, z różnymi oczekiwaniami. Naprawdę jednak szukamy tego samego – poczucia, że nasza praca ma sens. Organizacje, które to rozumieją, dostają coś więcej niż wysoki wskaźnik zaangażowania – dostają ludzi, którzy naprawdę chcą być częścią wspólnoty. Droga do tego nie jest skomplikowana, ale wymaga uważności, co nie zawsze jest proste w świecie VUCA. Trzeba słuchać, doceniać i budować przestrzeń, w której różnice dodają energii, zamiast dzielić. Tylko wtedy doświadczenie, lojalność i świeżość młodego spojrzenia mogą się wzajemnie uzupełniać, zamiast prowadzić do wypalenia i frustracji – podkreśla ekspertka.
Ten artykuł jest przedrukiem i został opublikowany za zgodą Enpulse.
Źródło:
UCE RESEARCH i ePsycholodzy.pl
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Trudno o pracownika z odpowiednimi kompetencjami Postęp technologiczny, który obserwujemy również na rynku pracy jest dziś szybszy niż kiedykolwiek. Sprawia to problemy pracodawcom, którzy nie mogą znaleźć pracowników z odpowiednimi kompetencjami. Kogo szukają firmy? Jakie umiejętności są teraz kluczowe na rynku pracy?
ZUS: Na czym polega kontrola zwolnień lekarskich? Jak wykazują liczne kontrole, dokonywane przez pracowników ZUS, wielu pracowników niewłaściwie wykorzystuje zwolnienia lekarskie. Okres niezdolności do pracy nie powinien być traktowany jak czas wolny, którym można dowolnie dysponować. Jakie mogą być konsekwencje nieprawidłowego wystawienia zwolnienia lekarskiego lub niestosowania się do jego zaleceń? Na czym polegają kontrole ZUS? Odpowiadamy.
Co sprawia, że pracownicy myślą o zmianie pracy? Praca w jednej firmie przez całe życie, czyli model kariery zawodowej często spotykany w latach minionych, odchodzi do lamusa. Zwłaszcza młodsze pokolenie pracowników woli szukać, zmieniać, zdobywać doświadczenie i nie przywiązywać się do jednego miejsca zatrudnienia. Kto częściej, kobiety czy mężczyźni, myśli o zmianie pracodawcy? Jakie są powody chęci odejścia z pracy?
Trzy pokolenia – X, Y i Z. Co je różni i jakie mają podejście do pracy? Współczesny rynek pracy to zestawienie postaw, wartości i oczekiwań, które wynikają z przynależności do różnych pokoleń. Pokolenie X (przedstawiciele roczników 1965–1980), Y – Milenialsi (1981–1996) oraz pokolenie Z – zwane również Gen Z (1997–2012) różnią się nie tylko podejściem do pracy, ale i samym sposobem definiowania kariery zawodowej. Na ich wybory wpływają wydarzenia historyczne, rozwój technologii, zmiany społeczne i kulturowe.
System ATS – jak zwiększyć widoczność aplikacji w procesie rekrutacyjnym? Wysyłanie wielu CV bez otrzymywania odpowiedzi może wynikać z faktu, że dokumenty nie dotarły do osoby odpowiedzialnej za rekrutację. Coraz częściej procesy rekrutacyjne wspierane są przez systemy ATS (Applicant Tracking System), które automatyzują wstępną selekcję kandydatów. Choć znacząco usprawniają pracę działów HR (Human Resources), jednocześnie mogą stanowić wyzwanie dla osób ubiegających się o zatrudnienie. Znajomość zasad działania takich systemów jest kluczowa przy tworzeniu skutecznego CV, a co za tym idzie otrzymania zaproszenia na rozmowę.
Praca a stres. Jak to wygląda w Polsce? Rywalizacja, ambicja, pieniądze, awans, pochwały, nagany, presja, kontrola, wymagania, balans między życiem prywatnym a zawodowym sprawiają, że praca jest miejscem szczególnie narażonym na stres. Jak widzą to Polacy? Odpowiedź przynoszą wyniki badania „Globalny Barometr Talentów 2025”.
Praca studenta a składki do ZUS Studenci to szczególna grupa pracowników na polskim rynku pracy. W zależności od tego, jaką umowę podpiszą, pracodawca lub inny podmiot powierzający pracę mają obowiązek lub są z niego zwolnieni odprowadzania składek do ZUS. Jak wyglądają poszczególne zależności? Odpowiadamy.
Rynek pracy - czego nie zastąpi AI Zmiany, które wywołuje na rynku pracy sztuczna inteligencja (AI) budzą zarówno nadzieje, jak i obawy. Które umiejętności pracowników wydają się obecnie nie do zastąpienia przez nowoczesne rozwiązania? Czy powinniśmy bać się sztucznej inteligencji, że „zabierze” nam pracę? Jak pozostać konkurencyjnym na rynku pracy? Oto co twierdzą polscy przedsiębiorcy i ekspert zajmujący się problematyką AI.
