Emerytura – kiedy złożyć wniosek? - Rynek pracy w prawie

Aby otrzymać emeryturę z ZUS należy (dotyczy to osób, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r.):

• ukończyć powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),
• mieć opłacone składki z tytułu ubezpieczenia społecznego lub ubezpieczenia emerytalnego i rentowego przynajmniej za 1 dzień, np. jako pracownik czy też osoba prowadząca działalność pozarolniczą,
• nie mieć emerytury przyznanej z powodu ukończenia podwyższonego wieku emerytalnego.

Wśród tych trzech warunków, kluczowy dla wysokości świadczenia jest ten dotyczący okresów składkowych.

Osoby z najwyższymi świadczeniami przyznanymi przez ZUS przepracowały i składkowały kilkadziesiąt lat, natomiast seniorzy z tzw. groszowymi emeryturami zwykle wykazywali kilkutygodniowe, a nawet kilkudniowe okresy legalnej i oskładkowanej pracy – mówi Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego. W skali kraju przeciętna emerytura przyznawana przez ZUS to około 2,9 tys. zł brutto, a dodając do tego kwotę 13-stki oraz 14-stki, przeciętna wzrośnie do 3,1 tys. zł. W ostatnich miesiącach największy odsetek emerytur - niemal 14 proc. – to świadczenia w przedziale od 2,2 tys. zł do 2,6 tys. zł brutto  – dodaje.

W Polsce, co niepokoi, rośnie liczba osób z emeryturami niższymi niż minimalna, która obecnie wynosi 1588,44 zł brutto.

Aktywność zawodowa tych osób była znikoma, więc wykazane okresy ubezpieczenia nie dają podstawy do podwyższenia im emerytury do najniższej ustawowej. Na przykład na początku 2022 r. osób z niskimi emeryturami było w Polsce ponad 342 tys., a w marcu 2023 r. już ponad 368 tys. – tłumaczy Sebastian Szczurek.

Chociaż okresy składkowe są kluczowe dla wysokości emerytury, nie tylko one decydują o kwocie świadczenia. Warto również wziąć pod uwagę kilka, z pozoru błahych, czynników.

Czytaj także: Wynagrodzenie – podstawowe informacje

5 czynników, które warto wziąć pod uwagę składając wniosek o emeryturę w ZUS

Sebastian Szczurek wskazuje 5 czynników, które warto wziąć pod uwagę przy wybieraniu terminu złożenia wniosku o emeryturę.

1. Po czerwcu

Warto rozważyć złożenie wniosku o emeryturę w drugiej połowie roku. Od początku czerwca ZUS będzie przeprowadzał waloryzację składek na koncie ubezpieczonych. W rezultacie świadczenie będzie wyliczane od wyższej podstawy. Odkładając moment złożenia wniosku do lipca bądź późniejszych miesięcy jest szansa na wyższą kwotę świadczenia.

2. Dwie wypłaty w jednym miesiącu

Z rozwiązaniem umowy o pracę nie warto czekać do ostatniego dnia miesiąca. Dlaczego? Jeśli spełniasz warunki do otrzymania emerytury i umowę o pracę rozwiążesz ostatniego dnia miesiąca i nawet tego samego dnia złożysz świadectwo pracy to wypłata emerytury nastąpi dopiero od następnego dnia po rozwiązaniu umowy o pracę, a więc od kolejnego miesiąca. Jeżeli jednak rozwiążesz umowę jeden lub dwa dni wcześniej i złożysz w ZUS wniosek o wypłatę emerytury oraz świadectwo pracy w miesiącu rozwiązania stosunku pracy, to emerytura będzie wypłacana od tego właśnie miesiąca, w którym składasz wniosek.

Czytaj także: Jakie składniki wynagrodzenia wliczają się do „trzynastki”?

3. Po dacie urodzin

Wiele osób ma zamiar złożyć wniosek o świadczenie już kilka miesięcy przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. To nie ma sensu. Jeśli złożysz wniosek wcześniej niż miesiąc przed datą urodzenia możesz otrzymać decyzję odmowną, ponieważ nie spełniasz warunku niezbędnego do przyznania emerytury jakim jest wiek 60 lat dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn. Wówczas wniosek o emeryturę trzeba złożyć ponownie, najwcześniej miesiąc przed datą urodzin. Jeśli ktoś składa wniosek o emeryturę miesiąc wcześniej lub w miesiącu osiągnięcia wieku emerytalnego, nie ma znaczenia dzień złożenia wniosku, bo do obliczenia emerytury przyjmowane jest średnie dalsze trwanie życia dla kobiety w wieku 60 lat i dla mężczyzny w wieku 65 lat.

4. Waloryzacja

Elementem, który ma istotny wpływ na podstawę obliczenia emerytury jest waloryzacja składek emerytalnych i kapitału początkowego zapisanych na koncie i subkoncie ubezpieczonego. Kwoty tam zgromadzone, w tym również kapitał początkowy, podlegają przede wszystkim waloryzacjom (podwyżkom) rocznym, które są przeprowadzane od 1 czerwca każdego roku kalendarzowego, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji ogłoszonego za poprzedni rok. Operacji tej podlegają kwoty zapisane na koncie i subkoncie na dzień 31 stycznia roku, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększone o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji.

5. Tablice życia

Kiedy ZUS wylicza wysokość emerytury, zebrane składki i kapitał dzieli przez dalsze prognozowane trwanie życia wyrażone w miesiącach, które raz w roku publikowane jest w formie tabel przez Główny Urząd Statystyczny. Obecne tablice obowiązują do 31 marca 2024 r. i wskazują na krótszy czas życia Polaków, co oznacza wyższe świadczenia. Przyznając emeryturę ZUS zawsze sprawdza, czy dla zainteresowanego korzystniejsze jest przyjęcie do obliczeń danych z tablicy trwania życia, która obowiązuje w dacie złożenia wniosku o emeryturę, czy dniu ukończenia wieku emerytalnego. Dla osób, które osiągną wiek emerytalny po 1 kwietnia 2024 r. do wyliczenia emerytury ZUS uwzględni już nowe tablice, które mogą być mniej korzystne od aktualnych.

Przed ostateczną decyzją wyboru dnia złożenia wniosku o emeryturę warto skonsultować się z doradcą ZUS, który rozpatrzy różne warianty i przedstawi kilka rozwiązań.

Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

ZUS.

ZUS Oddział w Opolu.