Umowa o pracę – co nie powinno się w niej znaleźć?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-01-13
Umowa o pracę regulowana jest przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca zatrudniający pracownika w oparciu o umowę o pracę zobowiązany jest do zawarcia umowy zgodnie z przepisami prawa pracy. Każda umowa o pracę musi zawierać elementy wynikające z przepisów Kodeksu pracy, natomiast równie istotne jest to, czego w umowie o pracę nie powinno być. Podpowiadamy.
Umowa o pracę jest zgodnym oświadczeniem woli pracownika i pracodawcy. Pracownik w umowie o pracę zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.
Obowiązkowe elementy umowy o pracę
Każda umowa o pracę musi określać:
- strony umowy – dane pracownika i pracodawcy,
- rodzaj umowy o pracę – np. na czas nieokreślony, okres próbny, na czas określony, na zastępstwo,
- datę zawarcia umowy,
- warunki pracy i płacy, w szczególności:
- rodzaj pracy – najczęściej jest określany przez wskazanie stanowiska pracy, nazwy zawodu lub też opisu rodzaju pracy (klasyfikacja kodów zawodów znajduje się tutaj),
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę – powinno odpowiadać rodzajowi wykonywanej pracy oraz umiejętnościom i kwalifikacjom pracownika,
- wymiar czasu pracy – np. cały etat, pół etatu,
- termin rozpoczęcia pracy – jeśli nie jest wskazany termin rozpoczęcia pracy przyjmuje się, że praca rozpoczęła się w dniu, w którym zawarto umowę.
Czytaj także: Czym jest wypowiedzenie zmieniające?
Możliwe dodatkowe elementy umowy o pracę
W umowie można zawrzeć informację o dodatkowych świadczeniach wypłacanych pracownikowi wraz ze wskazaniem zasad ich przyznawania. Kwestie wynagrodzeń, premii, dodatków czy nagród należy określić w umowie, jeżeli u danego pracodawcy nie ma regulaminu wynagradzania.
Pracodawca może zawrzeć również z pracownikiem umowę lojalnościową (o zakazie konkurencji), jednak umowa ta powinna być sporządzona zgodnie z przepisami Kodeksu pracy i obejmować zakaz faktycznej działalności konkurencyjnej, a nie działalności niezwiązanej z tym pracodawcą.
Czytaj także: Praca na próbę - czy pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia?
Czego nie powinna zawierać umowa o pracę?
Zapisy w umowie o pracę nie mogą być sprzeczne z przepisami Kodeksu pracy, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę, aby w umowie o pracę nie było któregoś z przykładowych zapisów:
- kara za wypowiedzenie umowy – każdy pracownik ma prawo do wypowiedzenia umowy o pracę zgodnie z trybem dopuszczanym przez Kodeks pracy. Pracownik w żadnym razie nie może ponosić kary finansowej za rozwiązanie umowy o pracę przed terminem jej zakończenia;
- niepłatne nadgodziny – pracodawca nie może określić ani w umowie o pracę, ani w regulaminie wynagrodzeń, że pracownik nie otrzyma dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych lub nie otrzyma za ten czas dodatkowych dni wolnych;
- bezwarunkowa zmiana miejsca pracy – miejsce wykonywania pracy musi być wskazane w umowie o pracę. Każda zmiana miejsca wykonywania pracy musi być poprzedzona zgodą pracownika. Pracodawca nie może więc wymagać od pracownika podpisania zgody „z góry” na dowolną zmianę miejsca wykonywania pracy;
- poufność wynagrodzenia – z Kodeksu pracy wynika, że pracownicy mają prawo do równych płac. Zawarcie w umowie o pracę klauzuli o obowiązku zachowania tajemnicy przed innymi pracownikami firmy odnośnie wysokości wynagrodzenia jest więc niezgodne z prawem;
- rozwiązanie umowy w razie ciąży – pracodawca nie może wymagać od pracownicy odgórnego rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron w przypadku zajścia pracownicy w ciążę. Taka klauzula jest nielegalna, gdyż prawo pracy chroni kobiety w ciąży przed zwolnieniem, a nawet w określonych przypadkach nakłada na pracodawcę obowiązek przedłużenia im umowy do dnia porodu.
Należy pamiętać, że umowa o pracę nie jest umową cywilnoprawną. Oznacza to, że wszelkie spory wynikłe w trakcie wykonywania pracy będą rozpatrywane przez sąd pracy.
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
![](/documents/20197/820941/Praca_ciaza_wypowiedzenie_umowa_miniatura.jpg/e090c13e-d96c-4b33-b3ae-6d45205da7e9?t=1721125997442)
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Praca_godziny_nadliczbowe_odmowa_miniatura.jpg/417684b2-dbc8-45de-a6bc-23117330c1da?t=1720696589640)
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Praca_powierzenie_inne_miejsce_kodeks_pracy_miniatura.jpg/b79aa338-7816-41df-abe3-fa75831ee8e4?t=1719914953171)
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Dokumentacja_pracownicza_zlikwidowany_zaklad_pracy_miniatura.jpg/ad470af5-1efc-4203-a7a0-533ce143c332?t=1717144644001)
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Zwolnienie_choroba_umowa_praca_zielona_linia_miniatura.jpg/0d566ec6-2a7b-4f9b-959a-b06633b4e304?t=1651829955231)
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Zagubione-swiadectwo-pracy.jpg/3b1f2a44-ffb8-4180-aedf-2eb23e677719?t=1540188136710)
Zagubione świadectwo pracy Nie masz świadectwa pracy? Sprawdź, kto może Ci pomóc!
![](/documents/20197/820941/Praca_zwolnienie_dyscyplinarne_zasilek_bezrobotny_miniatura.jpg/23940003-f0bf-408b-9577-30c6260f5329?t=1711013093664)
Zwolnienie dyscyplinarne a zasiłek dla bezrobotnych Prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje osobie bezrobotnej, która spełnia określone warunki i zarejestruje się w urzędzie pracy. Czy sposób rozwiązania umowy ma wpływ na przyznanie świadczenia? Jak to wygląda w przypadku rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne)? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Pracodawca_pracownik_praca_obowiazki_inne_zlecenie_miniatura.jpg/04e72539-e25a-4363-8dc9-cbfe51035f59?t=1714484110070)
Kiedy pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie dodatkowych obowiązków Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z zakresem jego obowiązków przed dopuszczeniem go do pracy. Czy pracodawca może zlecić pracownikowi inne zadania niż wynikające z zawartej umowy o pracę? Czy pracownik ma obowiązek je wykonać? Podpowiadamy.
Rynek pracy na co dzień
-
Dorabianie do etatu [RAPORT]
24.07.2024 -
Różne pokolenia na polskim rynku pracy
17.07.2024