Umowa o pracę – co nie powinno się w niej znaleźć?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-01-13
Umowa o pracę regulowana jest przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca zatrudniający pracownika w oparciu o umowę o pracę zobowiązany jest do zawarcia umowy zgodnie z przepisami prawa pracy. Każda umowa o pracę musi zawierać elementy wynikające z przepisów Kodeksu pracy, natomiast równie istotne jest to, czego w umowie o pracę nie powinno być. Podpowiadamy.
Umowa o pracę jest zgodnym oświadczeniem woli pracownika i pracodawcy. Pracownik w umowie o pracę zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.
Obowiązkowe elementy umowy o pracę
Każda umowa o pracę musi określać:
- strony umowy – dane pracownika i pracodawcy,
- rodzaj umowy o pracę – np. na czas nieokreślony, okres próbny, na czas określony, na zastępstwo,
- datę zawarcia umowy,
- warunki pracy i płacy, w szczególności:
- rodzaj pracy – najczęściej jest określany przez wskazanie stanowiska pracy, nazwy zawodu lub też opisu rodzaju pracy (klasyfikacja kodów zawodów znajduje się tutaj),
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę – powinno odpowiadać rodzajowi wykonywanej pracy oraz umiejętnościom i kwalifikacjom pracownika,
- wymiar czasu pracy – np. cały etat, pół etatu,
- termin rozpoczęcia pracy – jeśli nie jest wskazany termin rozpoczęcia pracy przyjmuje się, że praca rozpoczęła się w dniu, w którym zawarto umowę.
Czytaj także: Czym jest wypowiedzenie zmieniające?
Możliwe dodatkowe elementy umowy o pracę
W umowie można zawrzeć informację o dodatkowych świadczeniach wypłacanych pracownikowi wraz ze wskazaniem zasad ich przyznawania. Kwestie wynagrodzeń, premii, dodatków czy nagród należy określić w umowie, jeżeli u danego pracodawcy nie ma regulaminu wynagradzania.
Pracodawca może zawrzeć również z pracownikiem umowę lojalnościową (o zakazie konkurencji), jednak umowa ta powinna być sporządzona zgodnie z przepisami Kodeksu pracy i obejmować zakaz faktycznej działalności konkurencyjnej, a nie działalności niezwiązanej z tym pracodawcą.
Czytaj także: Praca na próbę - czy pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia?
Czego nie powinna zawierać umowa o pracę?
Zapisy w umowie o pracę nie mogą być sprzeczne z przepisami Kodeksu pracy, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę, aby w umowie o pracę nie było któregoś z przykładowych zapisów:
- kara za wypowiedzenie umowy – każdy pracownik ma prawo do wypowiedzenia umowy o pracę zgodnie z trybem dopuszczanym przez Kodeks pracy. Pracownik w żadnym razie nie może ponosić kary finansowej za rozwiązanie umowy o pracę przed terminem jej zakończenia;
- niepłatne nadgodziny – pracodawca nie może określić ani w umowie o pracę, ani w regulaminie wynagrodzeń, że pracownik nie otrzyma dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych lub nie otrzyma za ten czas dodatkowych dni wolnych;
- bezwarunkowa zmiana miejsca pracy – miejsce wykonywania pracy musi być wskazane w umowie o pracę. Każda zmiana miejsca wykonywania pracy musi być poprzedzona zgodą pracownika. Pracodawca nie może więc wymagać od pracownika podpisania zgody „z góry” na dowolną zmianę miejsca wykonywania pracy;
- poufność wynagrodzenia – z Kodeksu pracy wynika, że pracownicy mają prawo do równych płac. Zawarcie w umowie o pracę klauzuli o obowiązku zachowania tajemnicy przed innymi pracownikami firmy odnośnie wysokości wynagrodzenia jest więc niezgodne z prawem;
- rozwiązanie umowy w razie ciąży – pracodawca nie może wymagać od pracownicy odgórnego rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron w przypadku zajścia pracownicy w ciążę. Taka klauzula jest nielegalna, gdyż prawo pracy chroni kobiety w ciąży przed zwolnieniem, a nawet w określonych przypadkach nakłada na pracodawcę obowiązek przedłużenia im umowy do dnia porodu.
Należy pamiętać, że umowa o pracę nie jest umową cywilnoprawną. Oznacza to, że wszelkie spory wynikłe w trakcie wykonywania pracy będą rozpatrywane przez sąd pracy.
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Umowa o pracę tymczasową a uprawnienia pracownicze Czym jest umowa o pracę tymczasową i jakie są warunki zatrudnienia na jej podstawie? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.
Przerwy w pracy Od czego zależy długość i ilość przerw w pracy? Czy czas odpoczynku zawsze wlicza się do wymiaru czasu pracy? Kto może skorzystać z dodatkowej przerwy? Odpowiadamy.
Praca zdalna – czy pracodawca musi wyrazić na nią zgodę? O możliwość wykonywania pracy zdalnie musi zawnioskować pracownik oraz otrzymać zgodę pracodawcy. W jakich przypadkach pracodawca może nie wyrazić zgody i odrzucić wniosek pracownika? Sprawdź!
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, jednak nie zawsze pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić. Wyjątkową sytuacją jest okres wypowiedzenia pracownika. Co stanowi Kodeks pracy? Podpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze sposobów na doprowadzenie do ustania stosunku pracy, czyli pożegnania się z pracownikiem lub pracodawcą. O czym należy pamiętać składając wypowiedzenie? Jaki ma ono wpływ na zasiłek dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
Rynek pracy na co dzień
-
Rewolucja AI a rynek pracy
06.03.2024 -
O depresji w Dniu Walki z Depresją
23.02.2024